Theo Hội thảo, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng tinh vi, khó lường cả về quy mô tính chất và địa bàn. Các mặt hàng giả ngày càng đa dạng, từ đồ ăn, thức uống, thuốc lá… đến hàng hóa chất lượng cao như đồ điện tử, thậm chí tem chống hàng giả cũng bị làm giả, ảnh hưởng tới uy tín, sức cạnh tranh của doanh nghiệp, đến quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng. 

Đặc biệt, gần đây, do ảnh hưởng của tình hình đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường của các lực lượng thực thi, các đối tượng đã lợi dụng tình hình này để thực hiện các hành vi vi phạm.

Tình trạng hàng giả, hàng có nguồn gốc từ nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi và gia tăng mạnh trên môi trường mạng. Tình trạng trốn thuế nhập khẩu, thuế thu nhập doanh nghiệp qua khai báo gian dối về giá, số lượng, chuyển giá vẫn diễn biến phức tạp. Tình trạng lợi dụng chính sách quản lý rủi ro để buôn lậu, vận chuyển hàng cấm, hàng giả xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ vẫn diễn biến phức tạp, nhưng chưa có biện pháp ngăn chặn có hiệu quả.

Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả ngày càng tinh vi, phức tạp, có tổ chức và nhiều thành phần liên quốc gia đã gây thất thu hàng chục nghìn tỉ đồng tiền thuế mỗi năm.

Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế trên, trước hết là do chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của cả xã hội vào cuộc. Cuộc đấu tranh chống sản xuất hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại không chỉ là vấn đề của Việt Nam, mà còn là của toàn khu vực và thế giới; Không chỉ là là trách nhiệm của một ngành mà là của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Các lực lượng chức năng cần tham mưu, sửa đổi quy định không phù hợp với tình hình thực tế hiện nay; nắm bắt tình hình, chỉ đạo quyết liệt, xây dựng phương án bắt giữ những đối tượng cầm đầu sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái.

Cơ quan thực thi pháp luật tăng cường các biện pháp đấu tranh, đầu tư về kiến thức, công nghệ để bắt kịp sự phát triển của thương mại điện tử. Lực lượng quản lý thị trường đã kiểm tra, xử lý nhiều vụ việc vi phạm lớn, bắt giữ nhiều kho hàng tại nhiều địa phương chứa lượng lớn hàng hóa vi phạm, với nhiều chủng loại hàng hóa khác nhau.

Bên cạnh đó, để nâng cao công tác đấu tranh, ngăn chặn và từng bước đẩy lùi vấn nạn hàng giả, gian lận thương mại, cần tăng cường công tác truyền thông rộng rãi về tác hại của hàng giả, hàng nhái. Không bao che, không tiếp tay, không sử dụng hàng giả, hàng nhái - đây là nhiệm vụ của toàn xã hội, nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài.

Các doanh nghiệp sản xuất cần tuyên truyền để người dân nhận biết hàng thật hàng giả, có trách nhiệm phối hợp, phát hiện xử lý hàng giả, hàng nhái, thường xuyên giám sát việc tiêu thụ hàng hóa trên thị trường, cải tiến công nghệ, đáp ứng nhu cầu xuất khẩu.

Phát biểu tại Hội thảo, bà Đỗ Thị Minh Thủy, Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia nhấn mạnh, việc hoàn thiện quy định pháp luật là điều kiện kiên quyết hàng đầu. Để đấu tranh hiệu quả công tác chống buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại, các cơ quan có thẩm quyền cần hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan để phù hợp với tình hình thực tiễn, nhất là các quy định liên quan đến xuất xứ hàng hóa, trong đó chú trọng tới các quy định liên quan đến hàng hóa “Made in Việt Nam”.

Bên cạnh đó, cần nâng cao chế tài xử lý đối với các đối tượng vi phạm, đủ sức răng đe để các tổ chức, cá nhân không giám, không muốn và không thể sản xuất kinh doanh hàng lậu, hàng giả, gian lận thương mại.

Ông Nguyễn Đăng Sinh, Chủ tịch Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu Việt Nam phát biểu, các doanh nghiệp rất bức xúc về sự xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, xuất hiện nhiều hàng nhái thương hiệu. Hiệp hội đề nghị các lực lượng chức năng, tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường hàng hóa, xử lý các xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các lực lượng thực thi phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp nhằm tăng cường hiệu quả công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Theo bà Julian, Công ty JTI (Nhật Bản), thuốc lá lậu, thuốc lá giả vẫn đang là mối đe dọa ngày càng tăng, gây ảnh hưởng đến quyền sở hữu trí tuệ của thương hiệu và người tiêu dùng. Vì vậy, việc thắt chặt chế tài và quy định, là thực sự cấp bách và cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm cho nhu cầu của người tiêu dùng.

Đại diện các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá, ông Nguyễn Triết, Tổng Thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam cũng chia sẻ, tình hình buôn lậu thuốc lá tại Việt Nam còn nhiều, vì trốn thuế nên giá rẻ, cạnh tranh không lành mạnh với các sản phẩm trong nước. Nếu quyết liệt tập trung chống lại các sản phẩm thuốc lá lậu, người tiêu dùng sẽ chấp nhận chuyển qua thuốc lá hợp pháp, chống thất thu ngân sách.