Cần đồng bộ các giải pháp để phát triển thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Gia Hân

Sáng 31/3/2023, tại trụ sở Bộ Tài chính, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về ổn định hoạt động thị trường chứng khoán (TTCK) và thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tổ chức cuộc họp lần thứ ba. Đồng chí Hồ Đức Phớc - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài chính - Tổ trưởng Tổ công tác chủ trì cuộc họp.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Tổ trưởng Tổ công tác chủ trì cuộc họp. Ảnh Gia Hân
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Tổ trưởng Tổ công tác chủ trì cuộc họp. Ảnh Gia Hân

Đẩy mạnh tái cấu trúc TTCK, nâng cao sức cạnh tranh và chất lượng của các định chế trung gian

Cuộc họp được tổ chức nhằm lấy ý kiến của các thành viên trong Tổ công tác cho dự thảo Báo cáo về tình hình thị trường TTCK và TPDN để báo cáo Chính phủ; đồng thời, kiến nghị các giải pháp đồng bộ để ổn định, phát triển TTCK, thị trường TPDN ngày càng minh bạch, hiệu quả, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

Báo cáo về tình hình TTCK Việt Nam, ông Phạm Hồng Sơn - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết, trong bối cảnh tình hình kinh tế trong và ngoài nước còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng trong quý I/2023, TTCK vẫn có những tín hiệu tích cực. Hoạt động của doanh nghiệp mặc dù có khó khăn nhưng đã số vẫn tăng trưởng ở hầu hết các nhóm ngành...

Dưới sự chỉ đạo và quyết tâm của Chính phủ, hoạt động giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh. Có thể khẳng định, quyết tâm của Chính phủ trong việc tìm ra giải pháp tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, đẩy mạnh công tác phòng, chống tham nhũng, hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật, cải cách thủ tục hành chính... đã góp phần khôi phục niềm tin cho thị trường.

Với vai trò là cơ quan trực tiếp quản lý, giám sát TTCK, đảm bảo sự vận hành liên tục, thông suốt, ổn định, minh bạch của TTCK, UBCKNN đang và sẽ tiếp tục triển khai đồng các giải pháp nhằm tiếp tục ổn định TTCK trong thời gian tới. Phó Chủ tịch Phạm Hồng Sơn cho biết, UBCKNN đang rà soát tổng thể các quy định tại Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn nhằm khắc phục ngay những bất cập, vướng mắc. Trong đó, quy định rõ phạm vi hoạt động và cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán (CTCK), bổ sung các quy định nhằm quản lý tốt hơn các nhà đầu tư, tăng cường các chế tài xử phạt vi phạm để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư... 

Bên cạnh đó, đẩy mạnh tái cấu trúc TTCK, nâng cao sức cạnh tranh và chất lượng của các định chế trung gian thị trường thông qua việc tiếp tục thực hiện tái cấu trúc CTCK, công ty quản lý quỹ theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Đồng thời, UBCKNN sẽ tăng cường giám sát các CTCK thực hiện đúng và đầy đủ vai trò là chủ thể giám sát tuyến đầu theo quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn để kịp thời ngăn ngừa và phát hiện sớm các vi phạm trên thị trường...

UBCKNN sẽ tích cực phối hợp với các tổ chức quốc tế triển khai các giải pháp để sớm nâng hạng TTCK Việt Nam theo lộ trình đã đặt ra nhằm thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam.

Cuộc họp lần thứ ba của Tổ công tác của Thủ tướng về ổn định hoạt động TTCK và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Ảnh: Gia Hân
Cuộc họp lần thứ ba của Tổ công tác của Thủ tướng về ổn định hoạt động TTCK và thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Ảnh: Gia Hân

“UBCKNN sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến của TTCK trong nước và quốc tế; phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan đẩy mạnh giám sát hoạt động giao dịch trên TTCK, có cảnh báo sớm đối với nhà đầu tư về các rủi ro (nếu có) của TTCK; tiếp tục đẩy mạnh kiểm tra, thanh tra, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên TTCK nhằm tăng tính răn đe, tăng cường kỷ cương, kỷ luật trên thị trường, hướng đến sự phát triển TTCK theo hướng minh bạch và bền vững”, ông Phạm Hồng Sơn khẳng định.

Thông tin thị trường ngày càng minh bạch hơn

Liên quan đến thị trường TPDN, ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng (Bộ Tài chính) cho biết, thời gian qua, khuôn khổ pháp lý và cơ chế chính sách cho hoạt động của thị trường TPDN từng bước được ban hành từ Luật, Nghị định đến Thông tư.

Cùng với việc Quốc hội ban hành Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật Doanh nghiệp năm 2020, khung pháp lý về phát hành TPDN về cơ bản quy định đầy đủ các điều kiện, hồ sơ, quy trình, chế độ công bố thông tin và cơ chế giám sát, phân định rõ trách nhiệm của các chủ thể tham gia thị trường.

“Việc phát triển thị trường TPDN đã và đang theo đúng định hướng của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về phát triển cân bằng giữa thị trường vốn và thị trường tín dụng; giữa thị trường cổ phiếu và trái phiếu, giữa trái phiếu phủ và TPDN. Theo đó, các doanh nghiệp đã bước đầu tăng huy động vốn từ phát hành trái phiếu, giảm sự phụ thuộc vào kênh tín dụng ngân hàng, tạo điều kiện để thực hiện định hướng của NHNN về giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của các ngân hàng thương mại, giảm rủi ro về kỳ hạn cho hệ thống ngân hàng. Nhà đầu tư có thêm sản phẩm đầu tư trên thị trường vốn. Các doanh nghiệp huy động được nguồn vốn trung, dài hạn, đặc biệt là các tổ chức tín dụng”, Phó Vụ trưởng Nguyễn Hoàng Dương nhấn mạnh.

Đáng chú ý, ông Nguyễn Hoàng Dương cho hay, thông tin thị trường ngày càng minh bạch hơn với việc yêu cầu công bố thông tin tập trung trên hệ thống Chuyên trang thông tin của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội đối với cả doanh nghiệp phát hành và tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu.

Trước dự báo còn nhiều thách thức đối với thị trường TPDN, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng đã nêu ra một số giải pháp trung và dài hạn nhằm ổn định và phát triển thị trường TPDN. Theo đó, cần rà soát tổng thể, báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan đến phát hành TPDN riêng lẻ (Luật Chứng khoán, Luật Doanh nghiệp) đối với các quy định về điều kiện phát hành TPDN riêng lẻ; đối tượng mua TPDN riêng lẻ chỉ là các nhà đầu tư chuyên nghiệp là tổ chức...

Cùng với đó, phát triển hệ thống các nhà đầu tư tổ chức, đặc biệt hệ thống các quỹ đầu tư (trong đó bao gồm quỹ đầu tư trái phiếu); Tăng cường nguồn lực, nhân sự cho các cơ quan thanh, kiểm tra của UBCKNN và Ngân hàng Nhà nước để quản lý giám sát và phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm quy định của pháp luật trên TTCK, thị trường TPDN; Tăng cường cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin và giám sát liên thông giữa các Bộ, ngành về ngân hàng, chứng khoán và bất động sản...

Công tác tuyên truyền có vai trò quan trọng trong việc ổn định thị trường

Nêu ý kiến tại cuộc họp, ông Nguyễn Thanh Lâm - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông cho hay: “TTCK và thị trường TPDN là hai thị trường chịu tác động khá lớn từ vấn đề tâm lý, do đó, công tác truyền thông đóng vai trò rất quan trọng trong việc này.

Thực tế hiện nay cho thấy, bên cạnh các kênh truyền thông chính thống thì các kênh truyền thông không chính thống cũng đã làm rất tốt việc tuyên truyền, củng cố niềm tin cho nhà đầu tư. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Lâm đề xuất Tổ công tác nên đánh giá và có giải pháp phát huy những mặt tích cực của các kênh truyền thông này trong góp phần ổn định thị trường.”

Ông Nguyễn Thanh Lâm - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Minh Tuấn
Ông Nguyễn Thanh Lâm - Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Minh Tuấn

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm nhìn nhận rằng, nên địa phương hóa vấn đề truyền thông trong lĩnh vực chứng khoán và trái phiếu. Có nghĩa là trong thời gian tới, các địa phương cần chủ động nhận diện các vấn đề “nóng” thông tin để xử lý, phản ánh từ sớm, từ xa, hướng đến việc trấn an tâm lý các chủ thể tham gia vào thị trường một cách cụ thể, chứ không phải những thông tin chung chung.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết sẽ tiếp thu, tổng hợp các ý kiến trong cuộc họp để tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện báo cáo trình Chính phủ. Theo Bộ trưởng, cần nghiêm túc, quyết liệt chỉ đạo và thực hiện một số nội dung nhiệm vụ trọng tâm như: Tiếp tục theo dõi sát sao tình hình TTCK, tình hình TPDN, tình hình trả nợ trái phiếu đến hạn; Tăng cường xây dựng hệ thống dữ liệu của TTCK...

Để tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đề nghị các bộ, ngành liên quan tham mưu với Chính phủ để đề xuất, tháo gỡ những khó khăn cho thị trường; khẩn trương có phương án sửa đổi, bổ sung hành lang pháp lý nhằm tạo điều kiện thúc đẩy thị trường phát triển...

Về công tác tuyên truyền, Bộ trưởng yêu cầu cần chủ động tăng cường tuyên truyền, làm rõ  phạm vi, trách nhiệm, quyền hạn của từng chủ thể tham gia thị trường; đẩy mạnh tuyên truyền những điển hình tốt...

Với những ý kiến đóng góp của các thành viên Tổ công tác, các giải pháp đề xuất nhằm ổn định TTCK và thị trường TPDN, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện để báo cáo Chính Phủ.