Chính sách tài khóa là trụ cột của nền kinh tế

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, năm 2022, kinh tế - xã hội nước ta đã được điều hành, quản lý thành công. Dự kiến GDP tăng 7,5-8%, CPI 2,73%, nợ công chiếm khoảng 43% GDP, xuất siêu trên 8 tỷ USD, bội chi ngân sách 3,74% - thấp hơn mức Quốc hội quyết định. "Trong điều kiện mới phục hồi thì kết quả điều hành này là rất thành công." - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Liên quan đến chính sách tài khóa, Bộ trưởng cho biết, trong năm qua, chính sách tài khóa đã và đang là trụ cột của nền kinh tế. Thu ngân sách nhà nước đạt 1.614,1 nghìn tỷ đồng, vượt 202,4 nghìn tỷ đồng, tăng 14,3% so với dự toán và tăng 2,9% so với kế hoạch năm 2021. Đặc biệt, thu nội địa tăng trưởng 9,8%, nhờ Chính phủ đã thực hiện đồng bộ các giải pháp điều hành.

Bộ trưởng cho biết, 2022 là năm giảm thuế nhiều nhất với 233 nghìn tỷ đồng. Tính đến hết tháng 9/2022 đã thực hiện miễn, giảm, gia hạn thuế để hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh ước khoảng 151.237 tỷ đồng, cao nhất trong lịch sử từ trước đến nay.

Đồng thời, đã thực hiện đồng bộ các biện pháp thu ngân sách như: phát hành hóa đơn điện tử; xây dựng Cổng thông tin điện tử xuyên biên giới, 9 tháng đầu năm đã thu được 3.167 tỷ đồng trên 37 tập đoàn công nghệ lớn quốc tế như: Youtube, Google, Microsoft, Tiktok...; thực hiện quay số hóa đơn may mắn; chống trục lợi chuyển nhượng bất động sản tăng được 15 nghìn tỷ đồng; chống chuyển giá hàng nghìn tỷ đồng thu vào ngân sách nhà nước.

Công tác chi ngân sách được điều hành chặt chẽ, tiết kiệm, đáp ứng các nhiệm vụ chi cấp bách, quan trọng. Chính phủ cũng đã thành lập Quỹ Vắc xin phòng, chống COVID-19 nhận được gần 11 nghìn tỷ đồng ủng hộ, hiện còn dư 2.875 tỷ đồng.

Về dự toán ngân sách năm 2023, Bộ trưởng cho biết, dự báo 2023 là năm khó khăn, giá nguyên vật liệu tăng cao; lãi suất tiền gửi, tiền vay trong nước đều tăng; tỷ giá tăng cao; room tín dụng thắt chặt; thị trường vốn khó khăn. Đặc biệt, lạm phát và lãi suất thế giới tăng cao, tác động mạnh mẽ đến điều hành kinh tế - xã hội Việt Nam trong năm 2023...

Trong bối cảnh đó, để đảm bảo điều hành thận trọng và đúng năng lực của nền kinh tế, chủ động, chắc chắn trong điều hành ngân sách, dự toán ngân sách năm 2023 đặt ra khoảng 1.620,7 nghìn tỷ đồng.

Trước các ý kiến đại biểu cho rằng bội chi thấp, Bộ trưởng cho biết, bội chi cân đối ngân sách đặt ra năm 2023 là 2,89%, cộng với gói phục hồi bội chi là 1,53%, như vậy tổng bội chi là 4,42%. Đây là mức hợp lý, nếu nâng bội chi lên cao đồng nghĩa với việc phải đi vay, đặc biệt trong giai đoạn này thì hiệu quả không cao.

Đề xuất sửa đổi các quy định về trái phiếu doanh nghiệp, quản lý xăng dầu

Liên quan đến ý kiến của đại biểu vể kiểm soát trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, theo Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, việc phát hành trái phiểu doanh nghiệp riêng lẻ thực hiện trên nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm. Hiện nay, dư nợ của trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ khoảng 1.204 nghìn tỷ đồng, chiếm 12,8% GDP. Theo chiến lược phát triển của thị trường chứng khoán thì trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đến năm 2030 đạt 25%.

Hiện nay, nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp chủ yếu là ngân hàng, chiếm 46%; bất động sản chiếm khoảng 37%, còn lại là các doanh nghiệp khác. Bộ trưởng cho biết, trong thời gian tới, Bộ Tài chính đề xuất sửa Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán và các nghị định liên quan để kiểm soát chặt chẽ, minh bạch thị trường trái phiếu doanh nghiệp và tạo ra nguồn vốn trung và dài hạn cho sản xuất kinh doanh.

Về vấn đề xăng dầu, Bộ trưởng thông tin, nhu cầu xăng dầu nước ta khoảng 12,9 triệu tấn/năm. Hiện nay, Việt Nam có 02 nhà máy lọc dầu lớn gồm: Nhà máy lọc dầu Dung Quất (Bình Sơn) 9 tháng vừa qua sản xuất được 4,4 triệu tấn; Nhà máy Nghi Sơn sản xuất được 4,3 triệu tấn. Như vậy, 9 tháng mới đạt 43%, vẫn thiếu hụt nguồn cung. Về nhập khẩu, nhu cầu nhập khẩu xăng dầu các loại khoảng 6,2 triệu tấn, 9 tháng nhập khẩu được 3,97 triệu tấn, và chỉ có 19/33 đầu mối nhập khẩu, như vậy không đạt kế hoạch.

Bộ Tài chính đã thực hiện giảm thuế bảo vệ môi trường xuống mức sàn, thuế nhập khẩu giảm từ 20% xuống 10%. Về chi phí xăng dầu, Bộ Tài chính đã điều chỉnh tăng chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về đến Việt Nam cũng như premium trong nước trong giá cơ sở xăng dầu. Hiện nay, Bộ Tài chính đã có văn bản xin ý kiến Bộ Công Thương và các thương nhân đầu mối về chi phí định mức và đến nay, Bộ Tài chính mới nhận được 6 công văn báo cáo của 6/34 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu chiếm thị phần tiêu thụ khoảng 8,5%, chưa nhận được ý kiến của Bộ Công Thương về nội dung này.

Bộ trưởng cho biết, trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ đề nghị với Chính phủ sửa Nghị định số 95/2021/NĐ-CP ngày 01/11/2021 của Chính phủ theo hướng giao toàn bộ phần quản lý xăng dầu cho Bộ Công Thương để đảm bảo chủ động nguồn cung, hệ thống phân phối, bán lẻ và chủ động điều chỉnh chi phí định mức nhằm đảm bảo nguồn cung xăng dầu tốt nhất phục vụ cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, người dân.