Chủ động, linh hoạt tìm cơ hội tăng trưởng
Theo PGS.TS. Đinh Trọng Thịnh - Học viện Tài chính, dù đối mặt với rất nhiều khó khăn song kinh tế Việt Nam năm 2023 dự báo vẫn có thể đạt mức tăng trưởng trên 7%. Muốn vậy, Quốc hội và Chính phủ cần có biện pháp ứng phó chủ động, linh hoạt, kiên quyết và phù hợp với nền kinh tế.
Tăng trưởng có thể đạt 6,8 - 7,5%
Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam năm 2022 đạt 8,02%, cao nhất kể từ năm 2011 đến nay và vượt mức Quốc hội đề ra là 6 - 6,5%. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) được kiểm soát ở mức 3,15% và là một trong số ít quốc gia có mức tăng trưởng GDP cao trong khu vực và trên thế giới với mức lạm phát thấp. Đây là điểm sáng nhất của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh các nước trên thế giới chật vật đối phó với lạm phát phi mã.
Kết quả trên cho thấy sự hồi phục rất mạnh mẽ của nền kinh tế, sự cố gắng nỗ lực của các doanh nghiệp, đặc biệt là sự quan tâm của Quốc hội, Chính phủ trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn và hoàn thành tốt nhất kế hoạch đề ra.
Đơn cử, chính sách giãn, hoãn áp dụng biểu giá thuê đất mới theo Nghị định số 96/2019/NĐ-CP; các chính sách tín dụng như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ; chính sách giảm 2% thuế giá trị gia tăng; các chính sách miễn, giảm 39 loại thuế, phí, lệ phí để hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh… Trên cơ sở đó, tạo điều kiện tốt nhất cho các doanh nghiệp có được chi phí thấp nhất, điều kiện tốt nhất, giá cả đầu ra đầu vào đỡ căng thẳng để có thể tăng trưởng và phát triển trong năm 2022.
Nhìn sang năm 2023, những khó khăn, thách thức vẫn rất lớn. Đó là tốc độ giải ngân vốn đầu tư công vẫn tương đối chậm, kìm hãm tốc độ phát triển của nền kinh tế một cách tương đối. Việc đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trong năm 2022 tương đối tốt song nếu nhìn cụ thể vào tình hình các tháng sẽ thấy, từ tháng 10/2022, tăng trưởng xuất khẩu chậm dần, đây là vấn đề cần phải lo lắng. Số lượng doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động trong năm 2022 dù tăng 30% so với năm 2021, song số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn khá lớn, tăng 19,5% là vấn đề rất đáng quan tâm.
Dự báo, nếu tình hình kinh tế - xã hội của thế giới vẫn diễn biến phức tạp, lạm phát vẫn cao, giá xăng dầu, nguyên vật liệu tăng cao, kinh tế thế giới trì trệ hay suy thoái, tăng trưởng chậm, thương mại quốc tế giảm sút, kinh tế Việt Nam có thể tăng trưởng ở mức 6,2 - 6,7%.
Nếu tình hình kinh tế - xã hội của thế giới được cải thiện hoặc ổn định, giá xăng dầu, nguyên vật liệu ổn định, kinh tế thế giới phục hồi tốt, doanh nghiệp Việt Nam tận dụng tốt các cơ hội, nắm bắt và thích ứng với các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết và những thay đổi trong nền kinh tế thế giới, Quốc hội và Chính phủ có các biện pháp chỉ đạo kiên quyết, linh hoạt và thích hợp, tăng trưởng kinh tế năm 2023 có thể đạt mức 6,8 - 7,5%.
Một số khuyến nghị chính sách
Để tận dụng cơ hội, vượt qua thách thức, đạt được mục tiêu tăng trưởng cao, cùng với nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, Quốc hội, Chính phủ cần có biện pháp ứng phó chủ động, linh hoạt, kiên quyết, tiếp tục bám sát các diễn biến trên thị trường để kịp thời ban hành chính sách hỗ trợ thuận lợi cho quá trình phục hồi của doanh nghiệp.
Cụ thể, cần tiếp tục giữ vững ổn định giá trị VND, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn, tạo nền tảng cho phục hồi và phát triển bền vững của nền kinh tế. Tăng trưởng kinh tế sẽ là nhân tố hỗ trợ đắc lực cho việc giữ ổn định nền kinh tế, tạo niềm tin cho các doanh nghiệp và người dân, đẩy mạnh hoạt động đầu tư phát triển của xã hội.
Về phía Ngân hàng Nhà nước, cần tiếp tục theo dõi sát tình hình biến động của nền kinh tế thế giới và thị trường tài chính - tiền tệ, chủ động, thực hiện điều hành linh hoạt lãi suất, công cụ thị trường mở, tích cực quản lý và điều chỉnh tỷ giá hối đoái linh hoạt, phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế. Cùng với đó, từng bước ổn định và nâng cao giá trị đồng Việt Nam, góp phần kìm giữ lạm phát cơ bản để làm cơ sở cho việc kìm giữ chỉ số CPI, đẩy mạnh hoạt động xuất nhập khẩu, tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài, giữ vững các cân đối vĩ mô.
Bộ Tài chính cần xem xét kỹ lưỡng nhu cầu và khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, tính toán cẩn trọng mức độ, thời hạn, hình thức, phương thức huy động vay nợ công để vừa bảo đảm kích thích nền kinh tế hồi phục và phát triển nhanh chóng, vừa bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn vay, bảo đảm khả năng trả nợ vay và sự ổn định, phát triển nền kinh tế trong dài hạn.
Bộ Tài chính cùng Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan cần có các biện pháp để nhanh chóng hoàn thiện cơ chế chính sách, ổn định cơ cấu tổ chức, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, tạo dựng niềm tin để phục hồi sự tăng trưởng và phát triển của thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhằm giúp nền kinh tế có kênh huy động vốn trung và dài hạn ổn định, công khai, minh bạch và tin cậy.
Bộ Công thương cần tiếp tục thường xuyên có các cuộc gặp gỡ với các Thương vụ Đại sứ quán Việt Nam tại các nước và thực hiện kết nối các doanh nghiệp xuất khẩu với thị trường các nước để góp phần mở rộng thị trường.
Một giải pháp khác là cần đẩy mạnh công tác nội địa hóa nguồn nguyên liệu. Các doanh nghiệp cũng cần tăng cường việc nắm bắt và đẩy mạnh hoạt động tiêu dùng nội địa để giảm chi phí vận chuyển, đáp ứng nhu cầu trong nước với thị trường hơn trăm triệu dân.
Đặc biệt, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công ngay từ tháng đầu, quý đầu năm 2023, bởi trong năm nay vốn đầu tư công cần giải ngân là rất lớn. Cùng với đó, phát triển mạnh mẽ kinh tế số sẽ là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong những năm tới. Tăng giải ngân đầu tư công, phát triển kinh tế số là động lực cho tăng trưởng bền vững.