Chiều tối 25/4 theo giờ Việt Nam, trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Argentina, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã dự sự kiện kỷ niệm “50 năm quan hệ Việt Nam – Argentina: Hiện tại và tương lai”. Tại đây, Chủ tịch Quốc hội đã có bài phát biểu quan trọng về tình hình thế giới, tình hình và chính sách đối ngoại của Việt Nam và quan hệ Việt Nam – Argentina.

Dấu mốc rất quan trọng cụ thể hoá các lĩnh vực hợp tác vì lợi ích của nhân dân

Phát biểu chào mừng Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Đoàn, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Argentina Eduardo Valdes trân trọng cảm ơn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã thăm chính thức Argentina. Chuyến thăm với những hoạt động hết sức phong phú đã thể hiện rõ ràng quan điểm và mong muốn của hai nước trong việc củng cố và phát triển hơn nữa quan hệ chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, văn hoá và giao lưu nhân dân giữa hai nước.

Nhắc lại thời điểm năm 1973, khi Việt Nam và Argentina chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Eduardo Valdes nhấn mạnh, chỉ ít ngày sau khi thành lập chính quyền mới, một trong những nhiệm vụ đầu tiên được Tổng thống Peron thực hiện ngay chính là thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Đây là sự kiện rất quan trọng với Argentina lúc đó. Đến nay đã có 3 Tổng thống Argentina thăm Việt Nam.

Nhìn lại 50 năm qua với rất nhiều sự kiện quan trọng, đỉnh điểm là việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2010, mối quan hệ Việt Nam và Argentina đã đạt được nhiều thành tựu trên 13 kênh hợp tác quan trọng. “Tuy nhiên, đó mới chỉ là những khởi điểm trong quan hệ hai nước. Hiện nay, hai nước đang ngày càng hợp tác chặt chẽ để nâng cao hơn nữa mối quan hệ lên Đối tác chiến lược theo lĩnh vực, trong đó, hai bên đã đưa ra những lĩnh vực hợp tác như an ninh lương thực, phát triển năng lượng...

Việt Nam là một đối tác quan trọng, chiến lược về thương mại của Argentina trên thế giới và quan hệ thương mại song phương phát triển đáng ngạc nhiên. Trong một thập kỷ qua, kim ngạch thương mại hai nước đã tăng 600%, vượt mốc hơn 4 tỷ USD. Đây là con số không hề nhỏ, thể hiện sự tin tưởng, hiểu biết lẫn nhau giữa hai nước.

Cho rằng, ít nước nào trên thế giới có thể đạt được tốc độ tăng trưởng thương mại lớn trong thời gian ngắn như vậy, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Eduardo Valdes cũng chỉ rõ, quan hệ thương mại giữa hai nước vẫn còn rất nhiều tiềm năng và dư địa để phát triển hơn nữa. Sự phát triển của Việt Nam trong những năm qua là hình mẫu cho Argentina có thể học tập với việc thu hút đầu tư nước ngoài và đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức cao trong nhiều năm.

Argentina rất hy vọng qua chuyến thăm này có thể thiết lập được cơ chế để tiếp tục thúc đẩy các cuộc đàm phán để các mặt hàng của hai nước có thể thâm nhập thị trường của nhau.

“Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội là dấu mốc rất quan trọng để hai bên có thể cụ thể hoá rất nhiều quan hệ hợp tác vì lợi ích của nhân dân hai nước. Chúng tôi cũng tin rằng, chúng ta có thể hợp tác chặt chẽ để làm gần hơn sự hợp tác giữa Mercosur và Châu Á Thái Bình Dương – một cơ chế hợp tác rất chiến lược và có thể bổ trợ cho nhau và giữa Mercosur với ASEAN.”, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Argentina nhấn mạnh.

Giám đốc Học viện Ngoại giao, Đại sứ Eduardo Lionel Demayo nhấn mạnh, “chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ không thể nào tốt đẹp hơn và đúng thời điểm hơn” khi năm nay hai nước kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao; khẳng định Argentina coi Việt Nam là một trong những đối tác quan trọng trên thế giới và mong muốn thúc đẩy quan hệ hai nước.

Không có hòa bình, sẽ không thể có phát triển và tiến bộ!

Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chúc mừng Argentina về những thành tựu to lớn, đáng tự hào đạt được trong công cuộc khôi phục, phát huy dân chủ và phát triển đất nước trong 40 năm qua. Argentina đang ngày càng khẳng định và phát huy vị thế, vai trò ở khu vực và trên thế giới với nền kinh tế năng động, hiện đại, đứng thứ 3 ở Mỹ Latinh về quy mô và thuộc nhóm G20 của thế giới.

Trao đổi về tình hình thế giới, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, thế giới hôm nay bên cạnh những mặt thuận lợi và tiềm năng to lớn, đang phải đối mặt với vô vàn thách thức, từ biến đổi khí hậu và suy thoái kinh tế toàn cầu; khủng hoảng năng lượng và lương thực; bất bình đẳng về kinh tế và bất ổn về chính trị, xã hội; cho đến cạnh tranh chiến lược và phân tách giữa các nước lớn, các cường quốc; xung đột và chiến tranh…

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, hơn bao giờ hết, chúng ta hy vọng các quốc gia cần đoàn kết, hợp tác và thống nhất, cùng chung tay ứng phó với những thách thức mang tính toàn cầu, vì một thế giới tốt đẹp hơn. Chúng ta mong muốn và kêu gọi các bên ở các điểm nóng nhanh chóng chấm dứt chiến tranh, xung đột, ngồi vào bàn đàm phán, tôn trọng lợi ích chính đáng của nhau, tìm giải pháp hòa bình cho các tranh chấp, bất đồng; trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, thể chế chính trị của nhau, tôn trọng Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế. Đồng thời, chúng ta càng cần có những cam kết mạnh mẽ và hành động thiết thực đề cao chủ nghĩa đa phương, trật tự dựa trên luật pháp quốc tế.

“Có thể khẳng định, hòa bình, hợp tác và tiến bộ là nguyện vọng chung cháy bỏng của các dân tộc. Không có hòa bình, sẽ không thể có phát triển và tiến bộ! Chúng ta cần nỗ lực vượt bậc, nêu cao trách nhiệm trước cộng đồng quốc tế để tạo dựng hoà bình và hợp tác, coi đó là xu thế chủ đạo, là dòng chảy chính của thời đại chúng ta!”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Cùng với đó, các nước cũng cần nắm bắt những cơ hội to lớn từ các xu hướng chuyển đổi số, kinh tế xanh, đổi mới sáng tạo… đang mang đến. Theo đó, phải đẩy nhanh các sáng kiến liên kết, hợp tác kinh tế mới ở các cấp độ khu vực và toàn cầu. Đồng thời, tiếp tục nỗ lực thúc đẩy xây dựng hình thái toàn cầu mới công bằng, bền vững hơn đối với tất cả các nước, các nền kinh tế. Thử thách là rất lớn, song cũng là động lực để tất cả các nước, các khu vực đổi mới mạnh mẽ và phát triển. Trong tiến trình này, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, Việt Nam và Argentina nói riêng, các nước Đông Nam Á và Mỹ Latinh nói chung có vai trò và đóng góp rất quan trọng.

Việt Nam kiên định chọn lẽ phải, dựa vào luật pháp quốc tế

Về tình hình và chính sách đối ngoại của Việt Nam, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, sau gần 37 năm thực hiện công cuộc Đổi mới toàn diện và đồng bộ do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, từ một trong những nước nghèo nhất thế giới và bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, trở thành nước đang phát triển, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế mạnh mẽ, sâu rộng.

Việt Nam thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hoà bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hoá, đa phương hoá; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, hiệu quả. Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Việt Nam triển khai đồng bộ cả ba trụ cột là đối ngoại đảng, ngoại giao nhà nước - ngoại giao nghị viện và đối ngoại nhân dân.

“Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt và phức tạp, Việt Nam kiên định không chọn bên mà chọn lẽ phải, dựa vào luật pháp quốc tế. Việt Nam chủ động tham gia và phát huy vai trò tại các cơ chế đa phương khu vực và quốc tế, đặc biệt là ASEAN, Liên Hợp Quốc, UNESCO, APEC, ASEM, FEALAC..., tích cực đóng góp có trách nhiệm cùng các đối tác, góp phần xây dựng một trật tự quốc tế hòa bình, ổn định, đảm bảo lợi ích chính đáng của các dân tộc, trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên Hợp Quốc”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chia sẻ các mục tiêu phát triển đất nước được Đại hội XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đặt ra, Chủ tịch Quốc hội cho biết, đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, sẽ trở thành nước phát triển, thu nhập cao.

Trong sự nghiệp Đổi mới và hội nhập quốc tế của đất nước, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Quốc hội Việt Nam đóng vai trò hàng đầu trong việc thể chế hóa các chủ trương, đường lối chính trị, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, lập pháp và giám sát việc thực thi chính sách, pháp luật; trong đó, lĩnh vực đối ngoại giữ vị trí rất quan trọng. “Chúng tôi luôn dành sự ưu tiên đặc biệt phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác ngoại giao nghị viện song phương và đa phương dưới mọi hình thức, ở mọi quy mô và tầm mức, góp phần tạo dựng cơ sở chính trị - xã hội bền vững cho các mối quan hệ đối ngoại và hội nhập quốc tế của đất nước”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Có đầy đủ cơ sở để tin rằng, hai nước, hai khu vực sẽ hợp tác toàn diện, mạnh mẽ và hiệu quả hơn nữa

Về tầm nhìn trong quan hệ giữa Việt Nam và khu vực Mỹ Latinh 10 năm tới, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn đẩy mạnh hợp tác cùng có lợi với khu vực Mỹ Latinh.

Hiện nay, Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với tất cả 33 nước trong khu vực Mỹ Latinh, trong đó có các bạn bè truyền thống, gắn bó lâu đời, cả về lịch sử, tình cảm và chia sẻ nhiều điểm tương đồng về truyền thống, văn hóa và lợi ích chung. Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của Việt Nam trên hành trình bôn ba tìm đường cứu nước đầu thế kỷ XX đã dừng chân tại Argentina và Uruguay.

Ở bất kỳ thời kỳ nào, dù trong thời kỳ đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước và hiện nay, Việt Nam luôn vinh dự nhận được tình đoàn kết chặt chẽ, sự giúp đỡ to lớn và toàn diện của nhân dân thế giới, trong đó có nhân dân Argentina và những người bạn Mỹ Latinh thủy chung, son sắt đã dành cho Việt Nam nghĩa bè bạn thiêng liêng và tận hiến. “Đây là tài sản quý giá, tiền đề quan trọng để chúng ta thu hẹp và xóa đi sự cách biệt giữa con người với con người bằng tinh thần, lực lượng và hành động đề cao độc lập và tự chủ, yêu chuộng hòa bình và tự do, trân trọng công bằng và chính nghĩa cho chúng ta và vì cả loài người tiến bộ”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Trong tình hình thế giới phức tạp hiện nay, Việt Nam kỳ vọng cùng các nước Mỹ Latinh chủ động đón bắt những cơ hội để nhân lên sức mạnh, cộng đồng trách nhiệm, cùng nhau chủ động giải quyết hiệu quả các vấn đề an ninh truyền thống và phi truyền thống dù trên bộ, trên biển hay trên không, góp phần gìn giữ hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên toàn thế giới.

Theo Chủ tịch Quốc hội, dự báo và tầm nhìn 10 năm tới, Đông Nam Á và Mỹ Latinh có tiềm năng to lớn và hoàn toàn có thể trở thành hiện thực để trở thành những cực tăng trưởng mới của thế giới. Trong bối cảnh quốc tế hiện nay, hai khu vực Đông Nam Á và Mỹ Latinh cần tăng cường liên kết để hiện thực hóa tiềm năng nói trên.

Việt Nam chủ trương củng cố, mở rộng mạng lưới các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương, sẵn sàng đón nhận các dòng vốn đầu tư nước ngoài có chất lượng. Mặt khác, Việt Nam tăng cường xuất khẩu và đầu tư ra nước ngoài, trong đó Mỹ Latinh là một trọng điểm mới.

Việt Nam sẵn sàng thảo luận với các nước thành viên Mercosur về việc sớm xây dựng một hiệp định thương mại tự do, tạo cơ hội mới để tăng cường thương mại, đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và mở rộng hợp tác giữa Việt Nam và các nước khu vực Nam Mỹ. Đồng thời với tiến trình đó, Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò trong ASEAN, nỗ lực là đầu tầu, cửa ngõ, cầu nối hợp tác giữa ASEAN và Mercosur, đặc biệt trên các lĩnh vực hai bên có thế mạnh và có khả năng bổ trợ cho nhau.

Chủ tịch Quốc hội đặc biệt nhấn mạnh tầm nhìn mới về thời cơ mới, để cùng nhau phát triển lực lượng mới, sức mạnh tổng hợp mới và đề cao trách nhiệm mới của các nước trong việc xử lý các vấn đề khu vực và các trọng trách mang tính toàn cầu hiện nay.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Việt Nam hết sức coi trọng và mong muốn tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện với Argentina. Tuy cách xa nhau nửa vòng trái đất và dẫu ở hai châu lục, hai dân tộc đã cùng chia sẻ và phát triển những giá trị chung văn minh và tiến bộ: Đó là khát vọng độc lập, dân chủ và phát triển cho đất nước, tự do, hạnh phúc và tiến bộ cho nhân dân.

“Nếu Chủ tịch Hồ Chí Minh của chúng tôi kiên định “Không có gì quý hơn độc lập, tự do. Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ” thì Tướng José de San Martin, Anh hùng dân tộc của Argentina và khu vực Nam Mỹ cũng khẳng định: “Tất cả chúng ta hãy vì tự do. Chúng ta thà chết chứ không làm nô lệ”. Đó là sự gặp gỡ lịch sử về tư tưởng và hành động mang tầm chân lý đẹp như cùng hẹn trước của hai đất nước chúng ta. Nếu đến thăm đất nước chúng tôi, các bạn có thể dễ dàng tìm thấy một Argentina trong lòng Việt Nam”.

Nhấn mạnh như vậy, Chủ tịch Quốc hội khẳng định, những giá trị thiêng liêng, tương đồng và tình cảm đó là tài sản vô giá, là chất keo tự nhiên hữu cơ và xung lực mạnh mẽ để đưa quan hệ hai nước sang giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn cho 50 năm tới trên 3 phương diện căn bản sau:

Một là, về chính trị - ngoại giao: tiếp tục tăng cường xây dựng quan hệ giữa Lãnh đạo hai nước, qua các chuyến thăm cấp cao và tiếp xúc tại các diễn đàn khu vực và quốc tế; phát huy mạnh mẽ vai trò của kênh Nghị viện hai nước, các chính đảng. Việt Nam đánh giá cao việc Hạ viện Argentina và Quốc hội Việt Nam đã thành lập nhóm nghị sỹ hữu nghị; hai bên tăng cường hợp tác nâng cao năng lực. Đồng thời, cần phát huy vai trò của các cơ chế đối thoại, trong đó có tham khảo chính trị giữa hai Bộ Ngoại giao, vai trò của các cơ quan đại diện tại mỗi nước; tăng cường ủng hộ, phối hợp tại các diễn đàn đa phương.

Đặc biệt, năm nay, Việt Nam sẽ tổ chức Hội nghị Nghị sỹ trẻ toàn cầu lần thứ 9 nhân dịp Đại hội đồng IPU-146 (dự kiến vào khoảng trung tuần tháng 9/2023). Việt Nam mong được chào đón các nghị sĩ trẻ Argentina tại Việt Nam, để giới trẻ cùng nhau suy nghĩ, cam kết cùng hành động vì sự phát triển của IPU; tăng cường đoàn kết, nâng cao năng lực và mở rộng cách tiếp cận của giới trẻ đối với các vấn đề cùng quan tâm.

Hai là, về kinh tế, thương mại: phát huy tối đa vai trò của Ủy ban liên Chính phủ, hoàn thiện khung pháp lý, nhất là các hiệp định tránh đánh thuế trùng, kiểm dịch động thực vật, dịch vụ hàng không..., mở cửa thị trường thuận lợi nhất cho hàng hóa của nhau; thúc đẩy hợp tác kỹ thuật nông nghiệp, chế biến nông sản; hợp tác khai thác lithium, công nghệ sản xuất khí hydro xanh; kết nối cộng đồng doanh nghiệp hai nước và khuyến khích đầu tư sang nhau; xem xét, xúc tiến tích cực việc mở đường bay thẳng; đặc biệt là đẩy mạnh hợp tác, kết nối giữa các địa phương và giao lưu nhân dân hai nước.

Cần tận dụng các khuôn khổ và hiệp định tự do thương mại, đặc biệt là Mercosur, CPTPP…, đồng thời hướng tới FTA giữa Việt Nam và Mercosur. Nắm bắt cơ hội phát triển xanh, sạch, bền vững, đổi mới và sáng tạo mà Việt Nam và Argentina có thế mạnh có thể bổ sung cho nhau.

Ba là, về văn hóa, giáo dục, du lịch: tăng cường hợp tác về giáo dục, đào tạo giữa các trường đại học, trung tâm nghiên cứu, tăng cường học bổng cho du học sinh Việt Nam; thúc đẩy trao đổi đoàn và hợp tác về thể thao, đặc biệt là hợp tác giữa liên đoàn bóng đá hai nước và một số hợp tác cụ thể như mở trung tâm đào tạo bóng đá trẻ, đấu giao hữu; thúc đẩy hợp tác xúc tiến du lịch, trao đổi kinh nghiệm quản lý và phát triển du lịch.

Kết thúc bài phát biểu trong những tràng pháo tay kéo dài của các đại biểu, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh,“cách tốt nhất để dự đoán tương lai là chúng ta kiến tạo ra nó! Muốn hình dung 50 năm sau quan hệ Việt Nam – Argentina như thế nào thì chúng ta phải cùng nhau thúc đẩy và kiến tạo tương lai của mối quan hệ này. Khi chúng ta đoàn kết thì chỉ riêng ý chí của chúng ta cũng nhất định san bằng mọi lực cản, để vươn tới tương lai. Chúng ta có đầy đủ cơ sở để tin rằng, hai nước, hai khu vực chúng ta sẽ hợp tác toàn diện, mạnh mẽ và thực chất, chặt chẽ và hiệu quả hơn nữa như tinh thần đoàn kết, đồng đội của bóng đá và tinh thần phối hợp nhịp nhàng của điệu nhảy Tango huyền thoại; trên nền móng lịch sử vô giá, cùng nhau viết tiếp những trang sử mới ngày càng tươi đẹp của hai nước Việt Nam – Argentina trong cuốn sách về thế giới 10 năm và 50 năm tiếp theo.

Trước đó, tại trụ sở Bộ Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã chứng kiến lễ ký các văn kiện hợp tác giữa các bộ, ngành, cơ quan hai nước gồm: Hiệp định dẫn độ; Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù; Hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự; Biên bản ghi nhớ về hợp tác giữa Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Ngoại giao, Ngoại thương và Tôn giáo Argentina. Thoả thuận hợp tác nghiệp vụ giữa Thông tấn xã Việt Nam và Hãng Thông tấn quốc gia Argentina.