Cuộc chiến thị phần trên nền “số”

Theo Hàn Ni/sggp.org.vn

Hàng loạt trang thương mại điện tử đang báo cáo lỗ ngàn tỷ đồng nhưng vẫn mở rộng thị phần, chiếm lĩnh thị trường.

Khách nhận hàng mua từ một trang thương mại điện tử.
Khách nhận hàng mua từ một trang thương mại điện tử.

Lỗ lũy kế liên tục tăng, các trang vẫn tranh nhau khuyến mãi, chiêu dụ khách hàng. Rõ ràng, đây là cuộc chiến giành thị phần chứ không phải kiếm lời từ mua bán. Big Data (dữ liệu lớn) chính là cái mà các đại gia trên thế giới đang hướng tới để thống lĩnh thị trường TMĐT.

Đua nhau… lỗ

Chỉ sau 3 năm, Tiki - trang bán hàng đang thu hút khách hiện nay - đã lỗ khoảng 1.200 tỷ đồng. Từ khi có vốn nước ngoài đầu tư vào thì Tiki càng mở rộng và tiếp tục lỗ nhiều hơn. Riêng mức lỗ năm 2018 lên đến 750 tỷ đồng (theo số liệu công bố trong báo cáo thường niên của đối tác Tiki là VNG). Mức lỗ này gấp gần 3 lần so với năm 2017, từ đó nâng tổng lỗ lũy kế của Tiki đến cuối năm 2018 vào khoảng 1.200 tỷ đồng.

Mặc dù lỗ rất lớn nhưng Tiki hiện vẫn là một trong những công ty đình đám hiện nay. Nếu năm 2016 công ty được định giá chỉ chưa đến 50 triệu USD, thì nay có thể đã lên đến vài trăm triệu USD.

Tương tự như vậy, Lazada cũng từng có mức lỗ lớn vào các năm 2015-2016 và lỗ lũy kế đến cuối năm 2017 là hơn 3.100 tỷ đồng. Shopee cũng lỗ lũy kế trên 800 tỷ đồng đến cuối năm 2017. Các công ty khác về taxi điện tử, gọi đồ ăn, ví điện tử cũng đổ tiền vào để đầu tư giành thị phần. Điển hình như thanh toán online của ví điện tử Zalo Pay, năm 2018 công ty cũng lỗ hơn 130 tỷ đồng.

Cuộc cạnh tranh trên thị trường taxi công nghệ còn khốc liệt hơn. Khi Grab mua dữ liệu khách hàng thị trường Đông Nam Á của Uber đã khiến dư luận lo lắng Grab sẽ độc quyền lĩnh vực taxi công nghệ ở Việt Nam. Không ngờ sau đó hàng loạt phần mềm taxi công nghệ ra đời như Vato, Be, Fast Go, Go Viet, Tada…, khiến cuộc đua trở nên rầm rộ.

Đầu tư, chịu lỗ để giành khách hàng là cách thể hiện rõ nhất trong mảng taxi công nghệ. Các chủ phần mềm này sẵn sàng bỏ tiền ra khuyến mãi cho tài xế, giảm giá cước, tặng chuyến đi 0 đồng cho khách hàng.

Do sẵn sàng chịu lỗ, kết quả, sau 5 năm Grab lỗ lũy kế 2.600 tỷ đồng; các đối thủ của Grab cũng phải chịu lỗ tương tự, nếu ai không đủ sức “chịu đòn”, phải bỏ cuộc thì sẽ mất trắng. Do vậy, cuộc chiến taxi công nghệ ngày càng khốc liệt hơn. Năm 2018 Grab lỗ 885 tỷ đồng, thì Go-Viet lỗ 550 tỷ đồng, Be lỗ 88 tỷ đồng chỉ sau nửa tháng hoạt động chính thức…

Hướng đến dữ liệu lớn

Mặc dù lỗ nhưng các công ty taxi điện tử đã góp phần lớn trong khai thác khách hàng tiềm năng. Rõ ràng đến giờ rất nhiều người đã thay đổi thói quen tiêu dùng, đã phụ thuộc vào xe công nghệ trong vận chuyển, đi lại.

Ngay cả việc thanh toán điện tử cũng đã có nhiều chuyển biến. Nhiều khách hàng đã tham gia thanh toán điện tử vì… khuyến mãi! Nếu như việc mua thẻ điện thoại qua ví điện tử Momo, khách hàng chỉ được hoàn tiền 2% sau giao dịch và cộng 2 điểm thưởng, thì ở Grabpay by Moca, mua qua ví điện tử của Grab được hoàn tiền lên đến 10% và điểm thưởng hơn 160 điểm (giao dịch mua thẻ điện thoại mệnh giá 100.000 đồng).

Tính đến cuối năm 2018, số lượng giao dịch không dùng tiền mặt trên nền tảng Grab đã đạt được mức tăng trưởng vượt hơn 370% so với năm trước. Với GrabFood, sau một năm ra mắt đã đạt mức tăng trưởng gấp 250 lần.

Hiện GrabFood mở rộng dịch vụ đến 15 tỉnh thành và trở thành mạng lưới giao nhận thức ăn rộng khắp. Còn Foody, năm 2018 cũng chịu mức lỗ tăng gấp 4 - lên hơn 430 tỷ đồng. Số lỗ của ví điện tử Momo cũng tăng gần gấp đôi - lên 440 tỷ đồng.

Câu hỏi đặt ra là tại sao các ứng dụng này lại chịu lỗ nhiều như vậy? Các chuyên gia cho rằng, nếu đã đầu tư vào TMĐT, quan trọng nhất là thu thập dữ liệu người dùng, bằng cách tạo thói quen mua sắm, tiêu dùng qua mạng.

Do vậy, các trang công nghệ này phải đua nhau khuyến mãi để kéo khách về. Tuy nhiên, kết quả sau cùng là trang nào có uy tín, bán hàng giảm giá, đúng chất lượng, sản phẩm sẽ tồn tại trên thị trường. Bởi, khuyến mãi giảm giá chưa phải là yếu tố sống còn của doanh nghiệp, mà uy tín, chất lượng sản phẩm mới là yếu tố quyết định.