Đồi Capitol “nổ súng”

Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ Mitch McConnell cho biết, cơ quan này sẽ tiến hành bước đầu tiên trong việc hủy bỏ đạo luật Obamacare, đồng thời khẳng định một kế hoạch chăm sóc sức khỏe thay thế sẽ được triển khai “rất nhanh sau đó”. Tuy nhiên, ông đưa ra một khung thời gian cụ thể nào.

Tuyên bố này không quá mới khi trước đó, giới chính khách đảng Cộng hòa tại lưỡng viện Quốc hội Mỹ đã thông báo kế hoạch trình Tổng thống đắc cử Trump một dự luật nhằm xóa bỏ Obamacare. Kế hoạch được Chủ tịch tương lai của Ủy ban Ngân sách Hạ viện Mỹ Diane Black bảo trợ và thúc đẩy.

Đạo luật chăm sóc sức khỏe giá rẻ Obamacare được Tổng thống Obama ký ban hành năm 2010 và bắt đầu được áp dụng từng phần từ ngày 1/1/2014. Chương trình sẽ có hiệu lực toàn bộ trong vài năm tới. Mục đích của nó là tạo điều kiện cho nhiều người không có bảo hiểm y tế có thể mua được một bảo hiểm tối thiểu cho bản thân và gia đình cũng như tăng mức quyền lợi mà người có bảo hiểm đang được hưởng.

Ngoài ra, đạo luật cải cách này còn nhằm mục đích giảm giá dịch vụ y tế và cải thiện hiệu quả khám chữa bệnh nhờ tăng thêm cạnh tranh, quy chế và ưu đãi thuế.

Tiềm ẩn cuộc chiến

Obamacare là di sản đối nội sau hai nhiệm kỳ của Tổng thống Obama và cũng là một trong những chương trình cải cách mạnh nhất tại Mỹ trong nhiều thập kỷ. Chính vì vậy, các chuyên gia y tế và giới quan sát cảnh báo, với việc hơn 20 triệu người Mỹ đang được bảo hiểm y tế giá rẻ nhờ Obamacare, việc hủy bỏ sẽ dẫn tới việc các công ty bảo hiểm rút khỏi thị trường và tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn xã hội.

Hơn 6 năm qua, Obamacare đã vấp phải sự phản đối gay gắt của đảng Cộng hòa. Các nhà lập pháp đảng con voi đã thực hiện hơn 50 cuộc bỏ phiếu nhằm tìm cách xóa bỏ hoàn toàn hoặc sửa đổi một phần chương trình. Họ nêu lý do Obamacare cho phép Chính phủ Mỹ can thiệp quá sâu vào thị trường bảo hiểm sức khỏe, lãng phí ngân sách và gây tổn hại cho tăng trưởng việc làm vì buộc nhiều doanh nghiệp phải mua bảo hiểm cho người lao động khi tuyển dụng.

Cụ thể, phí bảo hiểm đã được dự kiến tăng lên vào năm 2017 với mức trung bình 22%. Nhiều công ty bảo hiểm đã bị thua lỗ bởi vì các khách hàng lớn tuổi và ốm đau nhiều hơn so với dự kiến. Khi đó, các công ty bảo hiểm lại chuyển chi phí này sang cho những người giàu Mỹ.

Đảng Cộng hòa lập luận, phí bảo hiểm cao hơn sẽ ngăn cản những người Mỹ trẻ tuổi, khỏe mạnh tham gia bảo hiểm. Như vậy có nghĩa là các công ty bảo hiểm sẽ phải chịu thua lỗ nhiều hơn nữa và cứ như vậy cho đến khi hệ thống sụp đổ.

Quan trọng hơn, đạo luật làm ảnh hưởng đến thu nhập của những người dân có lợi tức cao, khi họ phải đóng thêm thuế để tài trợ cho số đông những người dân có lợi tức thấp để mua được bảo hiểm sức khỏe. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng Obamacare có quá nhiều kẽ hở và nếu như cứ tiếp tục, hàng loạt người sẽ lợi dụng để có được bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật Mỹ và khiến cho ngân sách nhà nước thất thu.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc xóa bỏ hoàn toàn Obamacare sẽ mất nhiều thời gian và đảng Cộng hòa cũng sẽ phải đối mặt với một số rào cản và khó khăn trong việc xây dựng một chương trình chăm sóc y tế mới thay thế. Các nghị sĩ Cộng hòa cũng chưa thống nhất được khoảng thời gian cần thiết để loại bỏ chương trình Obamacare là 2 năm hay 4 năm.

Trong khi đó, dù chỉ chiếm thiểu số ở cả hai viện của Quốc hội, nhưng đảng Dân chủ cũng tuyên bố sẽ chống lại việc hủy bỏ đạo luật Obamacare đến cùng. Trong những ngày cuối cùng trên cương vị Tổng thống, ông Obama đã có chuyến thăm hiếm hoi tới Đồi Capitol để hối thúc các nghị sĩ Dân chủ nỗ lực bảo vệ Obamacare.

Nếu đảng Dân chủ thuyết phục được người dân về những lợi ích và sự cần thiết phải duy trì đạo luật, đảng Cộng hòa sẽ nhận về rất nhiều rắc rối. Hiện phái con voi đang đứng trước nguy cơ mất đi lợi thế chính trị nếu trở thành đối tượng mà các cử tri đổ lỗi cho những vấn đề và lỗ hổng trong hệ thống chăm sóc sức khỏe. Điều đó chắc chắn sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm 2018 và cuộc bầu cử Tổng thống vào năm 2020.