Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Không chỉ gói gọn trong thị trường cổ phiếu
Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư không thể chỉ hiểu gói gọn trong việc rót vốn vào nhiều doanh nghiệp trong thị trường cổ phiếu, mà danh mục đầu tư nên hiểu rộng hơn là đa dạng hóa ở nhiều loại tài sản khác.
Có lẽ không nhà đầu tư nào còn lạ lẫm với cách đa dạng hóa danh mục đầu tư nhằm hạn chế rủi ro. Tuy nhiên việc "gom trứng chung một rổ" không phải là không phổ biến.
Đáng lưu ý là nhiều nhà đầu tư lớn như Warren Buffet cũng ủng hộ việc tập trung đầu tư vào một doanh nghiệp thay vì dàn trải và tin rằng hiệu quả đạt được sẽ cao hơn. Quỹ đầu tư của Buffet thường tìm kiếm những doanh nghiệp có giá trị dưới giá trị thực, chưa phản ánh đúng tiềm năng để rót vốn vào thúc đẩy phát triển.
Trong khi đó, đa dạng hóa danh mục đầu tư thường chia sẻ dòng vốn đầu tư vào nhiều doanh nghiệp, do đó hiệu suất sinh lời phần nào bị ảnh hưởng khi có cổ phiếu tăng nhưng cũng có cổ phiếu giảm và làm hạn chế danh mục nói chung. Ưu điểm lớn nhất của việc đa dạng hóa danh mục là chia sẻ rủi ro ra nhiều nơi, do đó phần nào hạn chế thua lỗ nếu không may xảy ra.
Dù vậy, một khi thị trường chung bước vào giai đoạn điều chỉnh thì hầu như các cổ phiếu đều chịu áp lực đi xuống, hiếm có cổ phiếu nào có thể lội ngược dòng. Đây là diễn biến thường thấy trên thị trường chứng khoán Việt Nam, do đó việc đa dạng hóa danh mục đầu tư chỉ nhằm hạn chế rủi ro tại một doanh nghiệp chứ gần như không chống đỡ được rủi ro của thị trường chung.
Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư vẫn ưa chuộng đa dạng hóa danh mục đầu tư, nhất là trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu minh bạch thông tin.
Rõ ràng là với tình trạng quy định công bố thông tin còn lỏng lẻo, nhiều doanh nghiệp chưa xem trọng mối quan hệ với cổ đông, các thủ thuật "xào nấu" bảng báo cáo tài chính trở nên phổ biến, hiện tượng đội lái vẫn hoành hoành, nếu chỉ tập trung vốn đầu tư vào một doanh nghiệp nào đó thì rất có khả năng xảy ra rủi ro. Do đó, đa dạng hóa khoản mục đầu tư sẽ giúp nhà đầu tư phần nào hạn chế thiệt hại.
Trong khi đó, việc tập trung vào một doanh nghiệp chỉ có thể đạt hiệu quả nếu như nhà đầu tư có khả năng tiếp cận được mọi thông tin của doanh nghiệp. Nói như ông vua thép Andrew Carnegie thì thay vì bỏ trứng vào nhiều giỏ, có thể lựa chọn bỏ hết trứng vào một giỏ và trông chừng cái giỏ đó thật kỹ.
Với kinh nghiệm quản trị, khả năng phân tích thị trường, các mối quan hệ rộng khắp và có quyền kiểm soát tài chính, điều hành nhân sự tại doanh nghiệp, thì những nhà đầu tư lớn này hoàn toàn đủ sức đưa doanh nghiệp đi lên và đạt được hiệu quả kinh doanh cao hơn nhiều so với trước đó.
Do đó, giá cổ phiếu trong dài hạn tăng mạnh và đem lại những khoản lợi nhuận khổng lồ cho những nhà đầu tư rót vốn cũng không có gì khó hiểu.
Dù vậy, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư không thể chỉ hiểu gói gọn trong việc rót vốn vào nhiều doanh nghiệp trong thị trường cổ phiếu, mà danh mục đầu tư nên hiểu rộng hơn là đa dạng hóa ở nhiều loại tài sản khác, từ thị trường cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hàng hóa cho đến những kênh đầu tư truyền thống như vàng và bất động sản.
Bởi vì khi rủi ro nền kinh tế tăng lên thì trong khi các thị trường như cổ phiếu, bất động sản, tiền tệ sụt giảm thì ngược lại, các thị trường như trái phiếu, vàng hay hàng hóa có xu hướng đi lên, do nhiều nhà đầu tư đổ tiền vào những tài sản an toàn này.
Vì vậy, việc đa dạng hóa kênh đầu tư phần nào giúp nhà đầu tư phòng ngừa rủi ro, bù đắp các khoản thiệt hại nếu có và từ đó bảo toàn được giá trị tài sản trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
