Chuyển đổi số ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam:

Đáp ứng yêu cầu đảm bảo an sinh xã hội quốc gia

Lê Hà

Với quy trình nghiệp vụ tự động hóa mức độ cao, được vận hành bởi nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) chất lượng cao, chuyển đổi số ngành Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam đã đáp ứng yêu cầu đảm bảo an sinh xã hội quốc gia, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày toàn diện hơn trong lĩnh vực BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN).

Gian trưng bày ứng dụng căn cước công dân gắn chíp trong khám chữa bệnh BHYT của ngành BHXH Việt Nam.
Gian trưng bày ứng dụng căn cước công dân gắn chíp trong khám chữa bệnh BHYT của ngành BHXH Việt Nam.

Tiên phong trong kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu giữa các bộ, ngành

Thực hiện Nghị định số 43/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ, BHXH Việt Nam được giao là đơn vị chủ quản của cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về bảo hiểm. Xác định rõ nhiệm vụ được giao, BHXH Việt Nam đã và đang tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thiện quy chuẩn kỹ thuật, tập trung hoàn thiện CSDL chuyên ngành, danh mục dữ liệu mở để sẵn sàng kết nối, chia sẻ theo chỉ đạo của Chính phủ.

Hiện, ngành BHXH Việt Nam đã xây dựng, hoàn thiện kho CSDL của hơn 98 triệu người dân, tương ứng với gần 28 triệu hộ gia đình trên toàn quốc; kết nối liên thông với gần 13.000 cơ sở khám, chữa bệnh (KCB); có khoảng trên 620 nghìn tổ chức, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trên toàn quốc… Đây là tiền đề quan trọng cho thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên môi trường số.

Đặc biệt, BHXH Việt Nam luôn đi đầu trong kết nối, chia sẻ CSDL giữa các bộ, ngành. Ngay khi CSDL quốc gia về dân cư được đưa vào vận hành, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên được Bộ Công an triển khai kết nối, chia sẻ, đồng bộ thông tin công dân.

Theo thống kê, đến hết tháng 9/2022, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực gần 52 triệu thông tin nhân khẩu có trong CSDL quốc gia về bảo hiểm với CSDL quốc gia về dân cư. Đồng thời, BHXH Việt Nam cũng đã cung cấp, chia sẻ trên 61 triệu lượt bản ghi thông tin BHXH, BHYT cho CSDL quốc gia về dân cư.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh kết nối, chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành để “làm giàu” thêm CSDL quốc gia về bảo hiểm, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp (DN) như: Kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu khai sinh, khai tử, hưởng chế độ tử tuất, mai táng phí với Bộ Tư pháp; chia sẻ dữ liệu thẻ BHYT cho các cơ sở KCB để phục vụ KCB BHYT, bàn giao toàn bộ CSDL hộ gia đình tham gia BHYT cho Bộ Y tế để xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử; bổ sung, điều chỉnh, chuẩn hóa dữ liệu trao đổi, chia sẻ với Tổng cục Thuế…

Về kết nối, chia sẻ, đồng bộ thông tin phục vụ công tác phòng chống dịch COVID-19, BHXH Việt Nam đã cung cấp, chia sẻ các thông tin từ CSDL hộ gia đình tham gia BHYT phục vụ đối chiếu, đồng bộ với dữ liệu tiêm chủng cho Trung tâm Công nghệ phòng, chống dịch COVID-19 quốc gia. Đồng thời, phối hợp, cung cấp các thông tin từ CSDL quốc gia về bảo hiểm cho UBND các tỉnh, thành phố để phục vụ công tác phòng chống dịch.

Có thể đánh giá, với nguồn CSDL bảo hiểm dồi dào và nền tảng CNTT phủ rộng, việc kết nối liên thông, chia sẽ dữ liệu của ngành BHXH Việt Nam với các bộ, ngành đã góp phần quan trọng trong xây dựng Chính phủ điện tử, đảm bảo quyền và lợi ích của người dân, đơn vị và DN.

Tiết kiệm thời gian, chi phí cho người tham gia

Theo BHXH Việt Nam, toàn Ngành đang có gần 30 hệ thống ứng dụng CNTT quản lý các quy trình nghiệp vụ với hơn 20 nghìn tài khoản công chức, viên chức và người lao động trong Ngành thường xuyên truy cập, khai thác và sử dụng để thực hiện các nghiệp vụ của Ngành.

Đáng chú ý, hiện tại, gần như các hoạt động của Ngành, cũng như các giao dịch của người tham gia, người dân, đơn vị, DN với cơ quan BHXH đã được thực hiện trên môi trường số, góp phần tiết kiệm thời gian, chi phí trong các giao dịch với cơ quan BHXH.

Nhằm triển khai hiệu quả Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án số 06) của Chính phủ, BHXH Việt Nam luôn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và đầu tư mọi nguồn lực tối ưu thực hiện nghiêm túc, quyết liệt Đề án số 06.

Để triển khai thí điểm KCB BHYT bằng thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chíp, BHXH Việt Nam đã thực hiện điều chỉnh, nâng cấp phần mềm phục vụ tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ làm thủ tục KCB BHYT; đồng bộ số CCCD từ CSDL quốc gia về dân cư với dữ liệu người tham gia BHYT do BHXH Việt Nam quản lý.

Thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ phối hợp với Bộ Công an, Bộ Y tế triển khai ứng dụng công nghệ xác thực sinh trắc dựa trên thông tin sinh trắc được tích hợp trên CCCD gắn chíp nhằm xác thực chính xác danh tính người bệnh khi làm thủ tục KCB BHYT, hạn chế tối đa tình trạng trục lợi.

Theo thống kê, đến hết tháng 9/2022, toàn quốc đã có 11.556 cơ sở KCB BHYT thực hiện tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chíp phục vụ KCB BHYT (chiếm khoảng 90,2% tổng số cơ sở KCB BHYT trên toàn quốc) với hơn 3,1 triệu lượt tra cứu.

Đáng chú ý, tại Hội nghị Chuyển đổi số ngành Công an Nhân dân lần thứ nhất vừa được tổ chức ngày 10/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đánh giá cao công tác phối hợp giữa Bộ Công an và BHXH Việt Nam trong triển khai đăng ký KCB BHYT bằng thẻ CCCD gắn chíp. Thủ tướng nhấn mạnh, việc liên thông dữ liệu giữa 2 Ngành tạo sự thuận tiện rất lớn cho người dân trong KCB BHYT. Bên cạnh đó, việc triển khai tính năng này trên môi trường số cũng góp phần ngăn chặn, giảm thiểu tiêu cực, trục lợi trong lĩnh vực này.

BHXH Việt Nam đã cung cấp dịch vụ công (DVC) “Gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình có giảm trừ mức đóng” trên Cổng DVC BHXH Việt Nam, tích hợp trên Cổng DVC quốc gia. Đến hết tháng 9/2022, đã có 262 lượt gia hạn thẻ BHYT theo hộ gia đình có giảm trừ mức đóng được hệ thống của BHXH Việt Nam tiếp nhận và giải quyết. BHXH Việt Nam đã phối hợp cùng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tích hợp thành công DVC “Giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp” trên Cổng DVC quốc gia. Đến hết tháng 9/2022, BHXH Việt Nam đã tiếp nhận từ Cổng DVC quốc gia để xác nhận và trả quá trình đóng BHTN cho 24.975 trường hợp phục vụ giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp cho người lao động (NLĐ).

Hiện nay, BHXH Việt Nam đã hoàn thành việc cung cấp 100% DVC trực tuyến mức độ 4 cho tất cả các thủ tục hành chính (TTHC) của Ngành; tích hợp, cung cấp 20 DVC thuộc 14 TTHC của BHXH Việt Nam trên Cổng DVC Quốc gia; cung cấp 07 DVC trên ứng dụng “VssID - Bảo hiểm xã hội số”.

Đến nay, tất cả các TTHC của ngành BHXH Việt Nam đều được thực hiện trên không gian số, giúp giảm tải tối đa thời gian đi lại, tiết kiệm chi phí cho đơn vị sử dụng lao động, NLĐ thay vì phải đến nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH; giúp cho DN, NLĐ dễ dàng theo dõi tiến độ xử lý hồ sơ, dễ dàng kiểm tra đối chiếu dữ liệu tham gia, thụ hưởng chính sách, nâng cao tính minh bạch của thông tin.

Hướng tới hình thành ngành BHXH Việt Nam số

Nhận thức rõ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ hiện nay tác động rất lớn đến các mặt công tác của ngành BHXH Việt Nam, Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh nhấn mạnh, thời gian tới, BHXH Việt Nam quyết tâm thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ và toàn diện, lấy người tham gia, thụ hưởng chế độ, chính sách BHXH, BHYT làm trung tâm; hướng tới mục tiêu hoàn thiện ngành BHXH Việt Nam số.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, thời gian tới, ngành BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, các chuyên gia trong nước và quốc tế để xây dựng Đề án tổng thể về chuyển đổi số của Ngành.

Đồng thời, tiếp tục nâng cấp, hiệu chỉnh, hoàn thiện các phần mềm để đáp ứng các quy trình nghiệp vụ, đảm bảo 100% phần mềm được liên thông theo quy định; hoàn chỉnh hệ thống thông tin quản lý, triển khai CSDL quốc gia về bảo hiểm; kết nối, chia sẻ với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành của các bộ, ngành liên quan, góp phần xây dựng, hoàn thiện hệ thống Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số tại Việt Nam.

Ngoài các giải pháp trên, ngành BHXH Việt Nam sẽ tập trung triển khai hoàn thiện các trung tâm dữ liệu, ưu tiên ứng dụng các công nghệ (như: AI, BigData, Cloud Computing...) làm nền tảng cho phát triển ứng dụng, dịch vụ mới để mang lại hiệu quả trong quản lý, xây dựng thành công ngành BHXH Việt Nam hiện đại, chuyên nghiệp, vì sự hài lòng của tổ chức và cá nhân, mang lại lợi ích cho toàn xã hội.

Ngành BHXH Việt Nam được đánh giá là một trong những bộ, ngành dẫn đầu trong lĩnh vực chuyển đối số

Trong 4 năm liên tiếp (từ 2017 đến 2020), BHXH Việt Nam được đánh giá là cơ quan triển khai hiệu quả và được xếp hạng 2 trong khối bộ, ngành; đứng thứ nhất bảng xếp hạng Chính phủ điện tử khối cơ quan thuộc Chính phủ. Mới đây, tại Báo cáo Chỉ số đánh giá chuyển đổi số (DTI) của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương năm 2021 do Bộ Thông tin và Truyền thông công bố, BHXH Việt Nam đứng thứ 3 trong Bảng xếp hạng và đứng đầu trong Khối cơ quan Trung ương thuộc Chính phủ. Trong xếp hạng Chuyển đổi số, BHXH Việt Nam có nhiều chỉ số chính đạt thứ hạng cao như: Nhân lực số xếp thứ 1; Hoạt động chuyển đổi số xếp hạng thứ 2 và Nhận thức số xếp hạng thứ 3.