Sửa đổi, bổ sung quy định về các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT

Để phù hợp với thực tiễn thực hiện Luật thời gian qua, Bộ Y tế đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định về các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT đã được quy định tại Điều 12 Luật BHYT.

Theo đó, Bộ Y tế đề xuất sửa đổi để làm rõ hơn nội hàm của các đối tượng như: Học viên công an nhân dân tại điểm a khoản 3 bao gồm học viên người Việt Nam và người nước ngoài, con của liệt sỹ tại điểm i khoản 3 bao gồm con đẻ, con nuôi hợp pháp, tách đối tượng cựu sỹ quan công an nhân dân nghỉ hưu trong nhóm đối tượng hưu trí tại điểm a khoản 2 thành 01 nhóm đối tượng riêng để điều chỉnh mức hưởng cho đồng bộ với mức hưởng của đối tượng cựu chiến binh.

Cùng với đó, Bộ Y tế đề xuất sửa đổi, bổ sung khoản 5 về nhóm tự đóng BHYT, trong đó bổ sung người sinh sống, làm việc, người được nuôi dưỡng, chăm sóc trong các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo, người Việt Nam không có giấy tờ tuỳ thân, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam, mà không thuộc các đối tượng đã được quy định trong Luật, người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động tự đóng hoặc tham gia theo hình thức hộ gia đình.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế đề xuất pháp điển hóa, cập nhật các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT đã được quy định tại các nghị định của Chính phủ vào nhóm đối tượng tại khoản 3 Điều 12 Luật BHYT.

Đây là các nhóm đối tượng đã được quy định tại Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật BHYT, Nghị định số 75/2023/NĐ-CP và đã thực hiện ổn định trong thời gian qua như: Người dân các xã An toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ hiện đang thường trú tại các xã An toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã được cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu dân cư về cư trú.

Bộ Y tế cũng đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 12 về các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy định tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội đang trình Quốc hội ban hành, bao gồm: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn; hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có hưởng tiền lương; chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc diện phải đăng ký kinh doanh.

Đồng thời, bổ sung người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc khi có giấy phép lao động hoặc chứng chỉ hành nghề hoặc giấy phép hành nghề do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp và có hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam; người lao động quy định tại điểm a khoản này làm việc không trọn thời gian, thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại điểm c, d Khoản 1 Điều 12.

Tăng nguồn thu cho Quỹ BHYT

Lý do đưa ra đề xuất trên, Bộ Y tế cho biết, việc quy định bổ sung người sinh sống, làm việc, người được nuôi dưỡng, chăm sóc trong các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo, người Việt Nam không có giấy tờ tuỳ thân, người nước ngoài sinh sống tại Việt Nam mà không thuộc các đối tượng đã được quy định trong Luật, người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động tự đóng hoặc tham gia theo hình thức hộ gia đình, chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh thuộc diện phải đăng ký kinh doanh.

Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có thể giúp duy trì và tăng đối tượng tham gia BHYT, từ đó tăng nguồn thu cho Quỹ BHYT, tăng nguồn kinh phí khám bệnh, chữa bệnh BHYT cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Theo Bộ Y tế, năm 2023, có khoảng 2 triệu hộ có đăng ký kinh doanh, nếu chỉ riêng đối tượng này tham gia BHYT thì Quỹ BHYT có thể tăng thêm khoảng 1.944 tỷ đồng mỗi năm.

Riêng trong quý I/2023, tại Bình Dương có hơn 36.300 lao động nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động, khi quy định đối tượng này tiếp tục tham gia BHYT sẽ giúp duy trì ổn định đối tượng và nguồn thu của Quỹ BHYT.

Người tham gia BHYT có lợi khi được bảo đảm về tài chính và được Quỹ BHYT chi trả trong trường hợp ốm đau, bệnh tật.

Bảo đảm thực hiện chính sách an sinh xã hội bền vững

Theo Bộ Y tế, đề xuất trên sẽ bảo đảm chính sách an sinh xã hội, duy trì và từng bước tăng mức bao phủ BHYT toàn dân; tăng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế của một số nhóm đối tượng cải thiện tình trạng sức khỏe; chất lượng sức khỏe được nâng cao sẽ góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo thêm nhiều thu nhập cho bản thân và xã hội.

Việc đề xuất chính sách còn giúp tăng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế do Quỹ BHYT chi trả, góp phần làm tăng cung ứng dịch vụ y tế của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; từ đó tăng việc làm, nguồn thu nhập, chế độ đãi ngộ cho cán bộ y tế. Các lĩnh vực liên quan có thể tăng việc làm, do tiêu dùng dịch vụ, hàng hóa đi theo nhu cầu khám bệnh, chữa bệnh.

Việc ban hành chính sách cũng có tác động đến giảm nghèo thông qua hạn chế chi từ tiền túi của các đối tượng tham gia BHYT tăng thêm, do tăng tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế và được Quỹ BHYT chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh.

 Bên cạnh đó, việc tăng sức khỏe và cơ hội việc làm cũng sẽ giúp người dân tạo thêm nhiều thu nhập cho bản thân và xã hội.

Ngoài ra, với đề xuất này, Bộ Y tế cho rằng, chính sách có tác động tích cực đối với hệ thống pháp luật, bảo đảm được tính thống nhất đồng bộ với hệ thống pháp luật về bảo hiểm xã hội; hoàn thiện hơn và khắc phục được khoảng trống và những hạn chế của pháp luật hiện hành và chỉ phát sinh chi phí ban hành văn bản hướng dẫn.

Việc cập nhật các đối tượng bắt buộc tham gia BHYT đang được quy định tại các Nghị định của Chính phủ vào dự thảo Luật BHYT sửa đổi, bổ sung góp phần bảo đảm tính pháp lý cao hơn khi tham gia BHYT của các nhóm đối tượng.