Phát biểu tại Hội thảo,Phó Cục trưởng Cục QLBH Doãn Thanh Tuấn cho biết, hiện nay, số vụ trục lợi bảo hiểm phát hiện ngày càng nhiều, gia tăng qua các năm. Hành vi trục lợi xảy ra ở hầu hết các loại hình nghiệp vụ bảo hiểm đang làm mất dần niềm tin của khách hàng, của nhà đầu tư vào doanh nghiệp bảo hiểm (DNBH), ảnh hưởng đến chính sách thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Trục lợi gần 110 tỷ đồng bảo hiểm mỗi năm

Theo ông Tuấn, hành vi trục lợi bảo hiểm không rời rạc, riêng lẻ mà ngày càng tinh vi, phức tạp, nhiều trường hợp có sự cấu kết, thông đồng giữa khách hàng, nhân viên của DNBH, đại lý bảo hiểm, bên thứ ba có liên quan như nhân viên giám định, bác sỹ, cơ sở khám chữa bệnh, các cơ sở sửa chữa xe,...

Theo thống kê sơ bộ của DNBH, trong giai đoạn 2007-2014, tổng số vụ trục lợi bảo hiểm đã phát hiện và có bằng chứng cụ thể để từ chối chi trả bảo hiểm là gần 64.000 vụ, tăng trung bình 31,3%/năm. Tổng số tiền trục lợi khoảng 850 tỷ đồng, trung bình gần 110 tỷ đồng/năm. Chưa kể đến số hồ sơ bồi thường có dấu hiệu trục lợi nhưng DNBH không có bằng chứng rõ ràng để từ chối chi trả nên vẫn thực hiện chi trả bảo hiểm.

Tính đến thời điểm hiện nay, các cơ quan nhà nước có thẩm quyềnhầu như chưaxử phạt được các trường hợp liên quan đến hành vi trục lợi bảo hiểm. Hiện chưa có quy định riêng về xử lý hình sự đối với hành vi trục lợi bảo hiểm và đang vận dụng các quy định về các tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; tội làm giả con dấu, tài liệu cơ quan tổ chức; tội tham ô tài sản,… tại Bộ Luật Hình sự để xử lý hành vi trục lợi bảo hiểm. Tuy nhiên, các tội danh này chưa phản ánh đúng bản chất và đặc trưng của hành vi trục lợi, do đó rất khó áp dụng trong thực tế.

Tại nhiều quốc gia trên thế giới đã có quy định cụ thể về tội trục lợi bảo hiểm, theo đó đã xác định trục lợi bảo hiểm là một tội danh hình sự, ngoài hình phạt tiền còn hình phạt tù.

Đối tượng trục lợi bảo hiểm phải được xử lý hình sự

Ông Tuấn cũng cho biết, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá thực trạng vi phạm pháp luật về kinh doanh bảo hiểm, thực tiễn xử lý vi phạm cũng như kinh nghiệm của một số nước về vấn đề này, Bộ Tài chính đã đề xuất hình sự hóa hành vi trục lợi bảo hiểm - loại vi phạm diễn ra phổ biến, nghiêm trọng nhất, gây hậu quả nặng nề cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm.

Đến nay, dự thảo Bộ Luật Hình sự (sửa đổi) đã được Chính phủ trình Quốc hội và gửi lấy ý kiến toàn dân, trongđó cóquy định 10 tội danh thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính (tăng 2 tội danh so với Luật năm 1999). Liên quan đến lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, dự thảo đã bổ sung mới tội danh về trục lợi bảo hiểm.

Theo đó, Điều 217 dự thảo Luật quy định, người thực hiện hành vi làm sai lệch thông tin khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra, lập hồ sơ giả, hiện trường giả… nhằm chiếm đoạt số tiền từ 20 – 100 triệu đồng thì bị phạt tiền gấp từ 2 đến 3 lần số tiền đã chiếm đoạt hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm; phạttù từ 5 đến 10 năm nếu trục lợi số tiền có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên hoặc tái phạm nguy hiểm...

Đồng tình với các quy định về tội danh trục lợi trong dự thảo Luật, ông Phùng Đắc Lộc, đại diện Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam cho biết, nếu quy địnhđược thông qua, cơ quan điều tra sẽ dễ dàng vào cuộc điều tra các vụ trục lợi bảo hiểm. Quy định này cũng mang tính răn đe người có ý định trục lợi bảo hiểm…, giúp TTBH phát triển lành mạnh.

Đồng quanđiểm,đại diện Bộ Tư pháp cho rằng, hình sự hóa tội danh trục lợi bảo hiểm là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, ban soạn thảo cần cân nhắc khoản 4, Điều 217 quy định về miễn trách nhiệm hình sự đối với tội danh trục lợi bảo hiểm như: Phạm tội lần đầu và tự thú; tích cực khắc phụcmột phần hoặc toàn bộ thiệt hại xảy ra... Vì những quy định này đãnằmtrongquy định tại Điều 51, Điều 54 của dự thảo Luật, nhằm tránh chồng chéo.

Đại diện các DNBH cũng nhất trí cao với việc quy định tội danh trục lợi bảo hiểm trong dự thảo Luật. Tuy nhiên, một số DNBH cũng kiến nghị ban soạn thảo cần quy định rõ thời điểm để xác định tội danh, có thể tính từ thời điểm khách hàng hoàn thành hồ sơ yêu cầu bồi thườngvớiýđịnhtrục lợi, như vậy mới có thể xử lý dứt điểm hành vi này. Bên cạnh đó, cần quyđịnh trách nhiệm liên đới của DNBH khi nhân viên DNBH cấu kết khách hàng thực hiện hành vi trục lợi..../.