Dồn sức giải ngân vốn đầu tư công chặng nước rút
Chỉ còn hơn nửa tháng nữa là kết thúc thời hạn giải ngân vốn đầu tư công thuộc kế hoạch vốn năm 2023. Do đó, công tác này cần được các bộ, ngành, địa phương gấp rút triển khai.
Đã giải ngân đạt 81,87% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao
Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn kế hoạch năm 2023 từ đầu năm đến ngày 31/12/2023 là 579.848,8 tỷ đồng, đạt 73,5% kế hoạch, đạt 81,87% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội là 72.686 tỷ đồng, đạt 56,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Trong khi có một số đơn vị đạt kết quả tích cực, có khả năng hoàn thành kế hoạch giải ngân như Ngân hàng Nhà nước (94,74%), Bộ Giao thông vận tải (86,08%), Bộ Quốc phòng (85,05%), Quảng Ngãi (98,94%), Long An (94,78%), Đồng Tháp (91,68%), Cà Mau (90,49%). Tuy nhiên, vẫn còn 63/115 bộ và địa phương có kết quả giải ngân ước 12 tháng thấp hơn bình quân của cả nước, trong đó nhiều bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân rất thấp, 12 bộ, cơ quan trung ương chỉ giải ngân được dưới 20%, 02 địa phương dưới 40%.
Bộ Tài chính cho biết, trên cơ sở tổng hợp báo cáo của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, vẫn còn một số tồn tại của những tháng trước đã được Bộ Tài chính báo cáo nhưng chưa tháo gỡ được.
Điển hình như mâu thuẫn, chồng chéo về cơ chế, chính sách, cụ thể như: một số quy định pháp luật về quy hoạch sử dụng đất, trọng tâm là việc xác định nguồn gốc đất; quy định việc tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập, cơ chế giao một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện đầu tư công các dự án giao thông đường bộ qua nhiều địa phương và sử dụng ngân sách địa phương này hỗ trợ địa phương khác; quy định về trình tự lập, thẩm định kế hoạch đầu tư công hằng năm, thẩm quyền quyết định thời gian bố trí vốn tại Điều 52, Điều 56 Luật Đầu tư công và trình tự, thủ tục điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm vốn ngân sách nhà nước theo Điều 46, Nghị định số 40/2020/NĐ-CP ngày 06/04/2020 của Chính phủ...
Đến nay, một số cơ chế chính sách đã được sửa đổi, bổ sung, tuy nhiên có nhiều cơ chế đến nay vẫn đang rà soát để sửa đổi nên đã ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.
Bên cạnh đó, tiến độ giải ngân còn chịu ảnh hưởng do tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu trong quá trình thi công đối với các dự án tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long do việc tập trung triển khai đồng thời nhiều dự án giao thông lớn trong cùng khu vực; việc chậm điều chỉnh kế hoạch vốn giữa các dự án do nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương còn tâm lý giữ vốn, làm ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp.
Trong tổ chức thực hiện, công tác giải phóng mặt bằng còn vướng quy hoạch sử dụng đất, trọng tâm là việc xác định nguồn gốc đất, xác định giá đất, người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, tái định cư... dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện, chậm thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu, ký hợp đồng, thi công.
Sớm có phương án đối với nguồn vốn không giải ngân hết
Đến hết ngày 31/1/2024 là "hết hạn" giải ngân vốn đầu tư công kế hoạch năm 2023, Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chủ động thực hiện quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tại các nghị quyết của Chính phủ, chỉ thị, công điện và văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2023; Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng đường bộ.
Đối với số vốn đề nghị điều chuyển giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, Bộ Tài chính cho biết Ủy ban Thường vụ Quốc hội không thông qua phương án điều chuyển. Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương phân bổ và giải ngân nguồn vốn nêu trên.
Đối với các chủ đầu tư, cần khẩn trương nghiệm thu khối lượng hoàn thành, hoàn thiện hồ sơ tạm ứng gửi Kho bạc Nhà nước thanh toán theo quy định.
Bộ Tài chính cũng kiến nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương sớm có phương án đối với nguồn vốn không giải ngân hết theo thời gian quy định, chỉ đề xuất kéo dài đối với các dự án đúng đối tượng theo quy định tại Nghị định số 40/2020/NĐ-CP và thực sự cần thiết, có khả năng tiếp tục giải ngân, tránh trường hợp được phép kéo dài nhưng vẫn không giải ngân được, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến cân đối ngân sách nhà nước.