Cụ thể, tính đến ngày 19/3/2021, huy động vốn của các tổ chức tín dụng chỉ tăng 0,54%. Nếu so với cùng kỳ năm 2019 (thời điểm chưa có dịch bệnh) thì tốc độ tăng trưởng huy động vốn thấp đáng kể (huy động vốn vào thời điểm 20/3/2019 tăng 1,72%).

Vốn vào bất động sản và chứng khoán tăng, ngân hàng giảm

Theo các chuyên gia, lãi suất quá thấp, trong khi các kênh đầu tư như chứng khoán, bất động sản tăng mạnh, khiến dòng tiền có dấu hiệu chảy từ ngân hàng sang các kênh này.

Chẳng hạn, 3 tháng đầu năm tổng mức huy động vốn trên thị trường chứng khoán ước đạt 55.562 tỷ đồng, tăng 42% so với cùng kỳ năm trước.

Đối với lĩnh vực bất động sản, số liệu mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, tín dụng cho bất động sản tăng 2,13% là tăng nhanh hơn so với tăng trưởng tín dụng cho nền kinh tế nói chung.

Ở phương diện ngân hàng thương mại, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch Hội đồng Quản trị BIDV cho hay, trong 2 tháng đầu năm, tín dụng của ngân hàng này giảm 0,87%, nhưng huy động vốn giảm tới 2,5%. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, theo ông Tú, là ảnh hưởng của Covid-19 và yếu tố chu kỳ.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn của các chuyên gia kinh tế, nguyên nhân dẫn đến huy động vốn tại các ngân hàng giảm mạnh do lãi suất tiền gửi đang rất thấp, trong khi đó lạm phát ở Việt nam đang ở mức cao hơn so với khu vực.

Chẳng hạn Trung Quốc lạm phát 2%, Phillipines và Indonesia lạm phát 2,5%, thế giới lạm phát trung bình cũng chỉ ở mức 2%. Còn Việt Nam, lạm phát năm vừa qua là hơn 3,2%, mục tiêu năm nay cũng là phấn đấu dưới 4%.

Các chuyên gia dự báo, áp lực lạm phát có thể cao hơn so với năm ngoái. Do đó, Ngân hàng Nhà nước cần phải điều hành thận trọng lãi suất. 

Trên thị trường có 2 luồng ý kiến về lãi suất. Một số cho rằng lãi suất có thể thiết lập một mặt bằng mới cao hơn trong năm nay do nền kinh tế đang phục hồi, nhu cầu vốn tăng. Ngược lại có nhận định rằng lãi suất huy động sẽ khó tăng do NHNN thực hiện chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn. Để làm được điều này, lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm, đồng nghĩa với lãi suất huy động khó tăng.

Lãi suất huy động liệu có tăng?

Theo số liệu của NHNN, kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp, ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động giảm 2,3%, lãi suất cho vay bình quân đã giảm 3,6% so với giai đoạn trước đây (năm 2015-2016). Hiện, lãi suất cho vay tối đa cho các đối tượng ưu tiên ở mức 4,5%, giảm khoảng 2,5% so với năm 2016.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN cho rằng, lãi suất cho vay bình quân của Việt Nam thấp hơn mức bình quân của ASEAN +4, đây là một trong những chỉ số rất tích cực thời gian vừa qua. Vì vậy, vấn đề điều hành lãi suất trong thời gian tới, NHNN vẫn trên quan điểm trước hết là ổn định.

"Hiện nay lãi suất đang ổn định, do đó, NHNN tiếp tục duy trì sự ổn định này đối với cả lãi suất huy động và cho vay", ông Tú cho hay.

Tuy nhiên, theo Phó Thống đốc, cũng phải cảnh giác với những dấu hiệu tác động của kinh tế thế giới (như giá nguyên liệu được dự đoán tăng 30% trong năm nay) hoặc một số lĩnh vực khác, kể cả việc dịch chuyển giữa các dòng vốn từ thị trường tiền tệ sang thị trường trái phiếu, thị trường vốn hoặc thị trường chứng khoán, thị trường bất động sản…

Vì vậy, NHNN sẽ điều hành chính sách lãi suất một cách hợp lý. Nếu như những chỉ số đó tích cực thì NHNN sẽ tiếp tục giảm cho cả lãi suất huy động và cho vay. Một mặt vẫn yêu cầu, chỉ đạo các tổ chức tín dụng tập trung hạn chế, giảm bớt những chi phí tạo điều kiện giảm tiếp lãi suất cho doanh nghiệp và người dân trong cả năm 2021, trước mắt là những tháng đầu năm.