2 tháng đầu năm, ban hành 28 quyết định xử phạt

Phát biểu tại buổi họp, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) Vũ Bằng cho biết, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô trong nước ổn định, hoạt động tái cơ cấu nền kinh tế được đẩy mạnh, Chính phủ tiếp tục triển khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh và nhiều chính phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) đã có tác động tích cực, TTCK Việt Nam hai tháng đầu năm 2017 đã có diễn biến khả quan cụ thể:

Về tình hình thị trường: Tính đến ngày 6/3/2017, chỉ số VN-Index đóng cửa ở mức 716,29 điểm, mức cao nhất trong vòng 10 năm, tăng 7,7% so với cuối năm 2016. Chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 86,55%, tăng 8% so với cuối năm 2016. Mức vốn hóa thị trường đạt hơn 2.260 nghìn tỷ đồng (tương đương 50,3% GDP), tăng 16% so với cuối năm 2016 và là mức cao nhất từ khi thành lập thị trường.

Thanh khoản thị trường cải thiện, giao dịch bình quân 1 phiên đạt 7.365 tỷ đồng, tăng 49% so với cùng kỳ năm 2016 và tăng 6,6% so với bình quân năm 2016. Tổng mức huy động trên TTCK 2 tháng đầu năm ước đạt 40,7% nghìn tỷ đồng, giảm 27% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng giá trị huy động vốn tháng 2 đã tăng 79% so với tháng 1.

Trong 2 tháng đầu năm 2017, 2 Sở giao dịch chứng khoán đã tổ chức cổ phần hóa cho 5 doanh nghiệp nhà nước (DNNN) với tổng giá trị đạt hơn 91 tỷ đồng, tỷ lệ thành công đạt 40%; và tổ chức đợt đấu giá thoái vốn nhà nước với tổng giá trị 168 tỷ đồng, tỷ lệ thành công đạt 99%. Trong tháng đầu năm 2017, dòng vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục vào ròng, giá trị danh mục của nhà đầu tư nước ngoài đạt trên 18,4 tỷ USD - mức cao nhất từ trước đến nay.

Về các sản phẩm mới:

Về TTCK phái sinh: Khung pháp lý cho TTCK phái sinh về cơ bản đã được ban hành đầy đủ; Các quy chế hướng dẫn về niêm yết, giao dịch, thành viên và thanh toán bù trừ cũng đã được HNX và VSD hoàn tất và chuẩn bị ban hành ; Hệ thống giao dịch và bù trừ thanh toán qua quá trình kết nối thử nghiệm đã đảm bảo hoạt động ổn định và sẵn sàng cho việc vận hành thị trường. “Thông tư 11/2016/TT-BTC theo hướng nới lỏng hơn quy định về mở tài khoản tiền ký quỹ của nhà đầu tư đã hoàn tất và dự kiến ban hành trong tháng 3/2017”, TS. Vũ Bằng thông tin.

Sản phẩm chứng quyền có bảo đảm (Covered warrant): Đã hoàn tất khung pháp lý, Sở, VSD cũng đang hoàn tất quy trình, quy chế hướng dẫn và xây dựng tiêu chí giám sát giao dịch, tạo lập thị trường liên quan đến chứng quyền có bảo đảm; đồng thời hoàn thiện hệ thống để chuẩn bị đưa sản phẩm vào giao dịch trong thời gian tới.

“Dự kiến TTCK phái sinh sẽ được mở cửa vào tháng 5/2017 hoặc chậm nhất là tháng 6/2017. Chủ trương là không nên mở cửa cùng một lúc hai sản phẩm, cho nên sản phẩm chứng quyền có đảm bảo dự kiến sẽ được mở cửa vào tháng 9/2017;”, TS. Vũ Bằng cho biết.

Về Quản trị công ty, Nghị định về quản trị công ty cũng đã được trình Chính phủ; Thông tư hướng dẫn Nghị định hiện đang được UBCKNN soạn thảo theo hướng rút gọn để sớm ban hành trong thời gian tới.

Về dự án Luật Chứng khoán sửa đổi: UBCKNN cũng đã xây dựng chính sách đề nghị xây dựng Luật và đang lấy ý kiến các bộ, ngành, cơ quan liên quan và đối tượng chịu tác động của chính sách. Hiện UBCKNN đang xây dựng dự thảo Luật chứng khoán (sửa đổi) lần 1, đồng thời phối hợp với các chuyên gia quốc tế để hỗ trợ xây dựng Luật theo hướng tiệm cận các chuẩn mực quốc tế.

Về công tác tái cấu trúc các tổ chức kinh doanh chứng khoán: Công tác tái cấu trúc đã có những kết quả tích cực và đạt được mục tiêu đề ra: Đã giảm được 8 công ty chứng khoán (CTCK); 83/86 CTCK có tỷ lệ an toàn tài chính từ 180% trở lên. Hiện còn 3 CTCK đang trong tình trạng kiểm soát đặc biệt, 1 CTCK đang trong tình trạng kiểm soát.

Về công tác cổ phần hóa, UBCKNN cũng đãng tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp thực hiện cổ phần hóa gắn với niêm yết/đăng ký giao dịch. Ngoài ra, đã trình Bộ Tài chính đề án sử dụng phương thức dựng sổ (bookbuilding) trong việc cổ phần hóa DNNN và thoái vốn nhà nước tại DN đã được thông qua về mặt chủ trương. Theo đó, sẽ đưa nội dung phát hành theo phương thức dựng sổ vào Nghị định 59/2011/NĐ-CP sửa đổi để có căn cứ pháp lý thực hiện.

Về công tác chuyển chức năng thanh toán: Đến nay đã cơ bản hoàn tất thông tư về vấn đề thanh toán, vấn đề công nghệ và quy trình thanh toán.

Thị trường trái phiếu: Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 10/2017/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 234/2012/TT-BTC về hướng dẫn quản lý giao dịch trái phiếu Chính phủ (TPCP), trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương đã được ban hành ngày 6/2/2017. Theo đó, cho phép thị trường thực hiện giao dịch sell/buy back; đồng thời, bước đầu đưa ra các quy định nền tảng về việc vay TPCP để bán và giao dịch tương lai TPCP. Hiện nay, UBCKNN còn phối hợp với các Sở xây dựng Đề án tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp tại Việt Nam.

Về công tác thanh tra, giám sát: UBCKNN đã hoàn tất việc dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 217/2013/TT-BTC hướng dẫn xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán, để phù hợp với Nghị định 145/NĐ-CP mới ban hành; Tiếp tục tăng cường công tác xử lý vi phạm, trong 02 tháng đầu năm, đã ban hành 28 quyết định xử phạt với tổng số tiền là 1,76 tỷ đồng.

Về công tác nâng hạng thị trường: UBCKNN đã hoàn thành việc ban hành lộ trình nâng hạng TTCK, chi tiết hóa các bước triển khai đối với từng nội dung công việc như: tỷ lệ sở hữu nước ngoài, công bố thông tin bằng tiếng Anh, đơn giản hóa thủ tục hành chính cho nhà đầu tư nước ngoài, các vấn đề về giao dịch và thanh toán đồng thời làm việc với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về các vấn đề liên quan tới thẩm quyền của NHNN.

Tăng cường tính công khai, minh bạch của thị trường

Để bảo đảm duy trì sự phát triển ổn định và bền vững của TTCK, tiếp tục triển khai công tác tái cấu trúc TTCK, tăng cường tính công khai, minh bạch đồng thời gắn kết công tác cổ phần hóa với niêm yết và giao dịch trên TTCK, trong năm 2017, ngành Chứng khoán sẽ tập trung vào các giải pháp phát triển thị trường sau:

Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý, giám sát: Triển khai xây dựng Luật chứng khoán sửa đổi, đồng thời tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ hướng dẫn Luật chứng khoán theo hướng thông lệ quốc tế; Phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, điều hành TTCK, hoạt động giám sát và cưỡng chế thực thi nhằm bảo đảm an toàn cho TTCK và cả hệ thống tài chính quốc gia; Hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp lý hướng đến việc minh bạch thông tin và xử lý tranh chấp, tạo điều kiện thu hút dòng vốn gián tiếp nước ngoài vào TTCK. Các văn bản pháp lý cần hoàn thiện theo hướng thống nhất, tạo cơ sở để triển khai các sản phẩm mới, TTCK phái sinh, thị trường trái phiếu DN góp phần đa dạng hóa sản phẩm hàng hóa niêm yết trên TTCK.

Thứ hai, tăng cung hàng hóa cho thị trường và cải thiện chất lượng nguồn cung: Đẩy mạnh công tác cổ phần hóa, thoái vốn của các DNNN gắn với việc niêm yết và đăng ký giao dịch; Ban hành Nghị định về quản trị công ty, đồng thời nghiên cứu xây dựng Bộ Quy tắc quản trị công ty có tính chất khuyến nghị cho toàn thị trường Việt Nam; Đưa TTCK phái sinh vào vận hành, tăng cường công tác giám sát và quản lý rủi ro đối với TTCK phái sinh. Hoàn tất chế độ kế toán cho sản phẩm phái sinh; Hoàn thiện hệ thống để tổ chức giao dịch chứng quyền có đảm bảo; Từng bước triển khai sản phẩm liên kết đầu tư, sản phẩm cơ cấu: Tiếp tục đưa các sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản, ETF lên niêm yết, sản phẩm chứng quyền có đảm bảo (Covered Warrant) trên cổ phiếu và các dạng tài sản khác; Hoàn thiện và phát triển thị trường trái phiếu.

Thứ ba, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư và cải thiện sức cầu: Tiếp tục triển khai thực hiện các giải pháp nâng hạng TTCK Việt Nam từ hạng frontier market lên hạng emerging market trên bảng xếp hạng MSCI; Phối hợp triển khai quỹ hưu trí (thông tư hướng dẫn, cơ chế thuế đối với sản phẩm quỹ hưu trí); Tăng cường thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, thu hút các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài.

Thứ ba, phát triển, nâng cao năng lực cho hệ thống các tổ chức trung gian thị trường: Tiếp tục tái cấu trúc hệ thống các tổ chức kinh doanh chứng khoán để giảm số lượng và nâng cao chất lượng dịch vụ; tăng cường quản lý giám sát chặt  chẽ hoạt động của CTCK; Áp dụng thực hiện giám sát dựa vào rủi ro trên cơ sở quy chế hướng dẫn phân loại và cảnh báo sớm các CTCK; Phát triển hệ thống thành viên đấu thầu TPCP để thiết lập hệ thống nhà tạo lập thị trường trên thị trường TPCP theo thông lệ quốc tế; Nghiên cứu mô hình công ty tài chính chứng khoán/công ty phát triển TTCK; Phân tích đánh giá các diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tiền tệ, tỷ giá, dòng tiền và diễn biến các hoạt động giao dịch ký quỹ, bảo đảm thanh khoản cho thị trường, đồng thời kiểm soát được rủi ro hệ thống.

Thứ tư, tái cấu trúc tổ chức thị trường, cơ sở hạ tầng, công nghệ: Hợp nhất các Sở giao dịch chứng khoán và phát triển, phân định các khu vực thị trường; Hoàn thiện mô hình đối tác bù trừ trung tâm; Xây dựng và triển khai Đề án kết nối hệ thống thanh toán bù trừ và quyết toán chứng khoán với hệ thống thanh toán liên ngân hàng.

Thứ năm, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát TTCK và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm: Nghiên cứu xây dựng phương pháp, nguyên tắc tính toán khoản thiệt hại cho nhà đầu tư liên quan tới 4 tội danh trong lĩnh vực chứng khoán quy định tại Bộ luật Hình sự 2015; Nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật về chứng khoán và TTCK của các đối tượng có nghĩa vụ báo cáo, công bố thông tin của thành viên thị trường trong hoạt động giao dịch; đạo đức nghề nghiệp của người hành nghề; Triển khai kế hoạch thanh tra, kiểm tra định kỳ theo kế hoạch năm 2017.