Diễn biến lạ

Sau hai phiên tăng khá mạnh đầu tuần, tỷ giá thực (giá mua – bán USD tại các ngân hàng) đã quay đầu giảm trở lại từ chiều ngày 18/9 và tiếp tục duy trì đà giảm nhẹ trong phiên giao dịch ngày 19/9. Hiện giá mua vào USD của các ngân hàng đã giảm xuống quanh 23.140 – 23.150 đồng/USD, giảm 20 đồng so với mức đỉnh thiết lập ngày 17/9; giá bán ra USD cũng giảm tương ứng xuống quanh 23.270 – 23.280 đồng/USD.

Tỷ giá chợ đen cũng giảm 10 đồng/USD ở chiều mua vào so với cuối giờ chiều qua xuống 23.200 đồng/USD và giảm 15 đồng ở chiều bán ra xuống còn 23.210 đồng/USD.

Trong khi đó, tỷ giá trung tâm vẫn được NHNN tăng tiếp 4 đồng lên 23.147 đồng/USD sau khi tăng 8 đồng trong phiên trước đó, đẩy tỷ giá trần và tỷ giá sàn cùng tăng tương ứng lên lần lượt là  23.841 đồng/USD và 22.453 đồng/USD.

Sự quay đầu giảm trở lại của tỷ giá USD/VND là một diễn biến khá lạ, bởi mấy lý do sau:

Thứ nhất, thanh khoản VND đang dư thừa. Bằng chứng là từ đầu tuần đến nay, NHNN liên tục phát hành tín phiếu để hút tiền về với tổng khối lượng 42.000 tỷ đồng; lãi suất tín phiếu cũng được nhà điều hành giảm tiếp 25 điểm về còn 2,5% kể từ đầu tuần. Trong khi tuần trước đó, NHNN cũng hút về 988 tỷ đồng do lượng OMO đáo hạn, và hiện không còn lượng OMO nào đang lưu hành.

Một bằng chứng nữa cho thấy thanh khoản tiền đồng đang trong trạng thái dư thừa là lãi suất liên ngân hàng tiếp tục giảm mạnh trong tuần trước. Cụ thể, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn qua đêm, 1 tuần và 2 tuần giảm lần lượt 0,8%; 0,5% và 0,8%, xuống mức 2,55%/năm; 2,85%/năm và 2,8%/năm.

Thứ hai, NHNN vừa phát đi tín hiệu nới lỏng tiền tệ bằng cách cắt giảm 0,25 điểm phần trăm các mức lãi suất điều hành. Động thái này đã khiến lãi suất liên ngân hàng giảm về dưới mức 3%/năm.

Nguyên nhân thứ ba đáng chú ý hơn cả là đồng USD bật tăng khá mạnh sau khi Fed phát đi tín hiệu không có lộ trình cắt giảm lãi suất.

Theo đó, mặc dù tại cuộc họp chính sách diễn ra ngày 17-18/9, Fed đã quyết định cắt giảm lãi suất 25 điểm cơ bản xuống còn 1,75%-2%, nhưng động thái này đã được dự báo từ sớm nên không có nhiều tác động đến thị trường. Trong khi đó, đồ thị điểm về dự báo lãi suất của 17 quan chức Fed lại cho thấy, động thái cắt giảm lãi suất vừa qua của Fed có thể là lần cắt giảm cuối cùng trong năm nay. Điều đó càng được củng cố khi mà phát biểu tại buổi họp báo sau đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết, Fed sẽ ngừng cắt giảm lãi suất khi cần thiết.

“Trong ngắn hạn, chúng ta có thể vẫn thấy đồng USD được mua vào mạnh do lộ trình lãi suất mà Fed vạch ra không giống với kỳ vọng của thị trường”, ông John Veils – Chiến lược gia ngoại hối và vĩ mô tại BNY Mellon cho biết.

Nguồn cung ngoại tệ dồi dào

Lý giải về diễn biến lạ nói trên của tỷ giá USD/VND, một chuyên gia ngân hàng cho rằng, chỉ có một lý do duy nhất là nguồn cung ngoại tệ đang rất dồi dào.

Quả vậy, số liệu thống kê mới nhất của Tổng cục Hải quan cho thấy, xuất siêu tăng đột biến trong tháng 8, đạt tới 3,43 tỷ USD, qua đó nâng con số xuất siêu từ đầu năm lên 5,38 tỷ USD. Trong khi đó, vốn FDI giải ngân vẫn tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng khá, đạt 12 tỷ USD, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm trước; vốn FII cũng đạt tới 9,51 tỷ USD, tăng 80% so với cùng kỳ năm 2018…

Nguồn cung ngoại tệ dồi dào giúp các ngân hàng tiếp tục mua ròng ngoại tệ từ người dân và doanh nghiệp, trong khi NHNN tiếp tục mua ròng ngoại tệ từ các nhà băng. Theo công ty chứng khoán SSI, sau 2 đợt mua vào ngoại tệ rất lớn là 4 tháng đầu năm và từ tháng 7 đến nay, dự trữ ngoại hối của Việt Nam hiện đã ở mức cao nhất từ trước đến nay, khoảng 70 tỷ USD. Trong khi theo số liệu thống kê của NHNN, trong 6 tháng đầu năm nay, NHNN đã mua vào tổng cộng 9,14 tỷ USD để bổ sung cho quỹ dự trữ ngoại hối.

“Con số dự trữ ngoại tệ 70 tỷ USD xuất hiện liên tục trên các phương tiện truyền thông trong mấy ngày gần đây cũng phần nào có tác động đến tâm lý các nhà đầu tư”, vị chuyên gia nói trên cho biết và lý giải, sở dĩ như vậy là bởi ngay tại thời điểm mới mua 8,35 tỷ USD, nhiều tổ chức đã dự báo NHNN sẽ phải bán ra ngoại tệ để tránh Mỹ gắn mác “thao túng tiền tệ”, trong khi hiện lượng ngoại tệ mà cơ quan quản lý đã mua ròng còn lớn hơn nhiều.