Nhiều bộ, ngành, địa phương giải ngân thấp

Theo Bộ Tài chính, ước giải ngân vốn kế hoạch năm 2024 từ đầu năm đến ngày 30/9/2024 là 320.566,5 tỷ đồng, đạt 42,96% kế hoạch, đạt 47,29% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Tỷ lệ này thấp hơn cùng kỳ khi năm 2023 đạt 47,75% kế hoạch và đạt 51,38% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Điểm tích cực là trong 9 tháng đầu năm 2024, có 15/44 bộ, cơ quan trung ương và 37/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước. Một số bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt gồm: Đài Truyền hình Việt Nam (100%), Ngân hàng Chính sách xã hội (100%), Ngân hàng Nhà nước (75,23%), Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (70,46%), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (63,12%), Long An (71,5%), Hòa Bình (68,4%), Tiền Giang (67,9%), Thanh Hóa (66,64%).

Vốn thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế cũng có tỷ lệ giải ngân cao, đạt 80,16% kế hoạch. Trong đó, vốn Chương trình phục hồi của bộ, cơ quan trung ương quản lý có tỷ lệ giải ngân trong 8 tháng đạt 99,58%, riêng Bộ Công an và Bộ Giao thông vận tải đạt tỷ lệ giải ngân là 100%.

Bên cạnh những điểm tích cực, vẫn có 29/44 bộ, cơ quan trung ương và 26/63 địa phương giải ngân thấp hơn bình quân chung của cả nước. Đặc biệt có một số bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân 0% như: Liên minh Hợp tác xã Việt Nam (chưa phân bổ); giải ngân rất thấp như: Ủy ban Dân tộc (1,12%), Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (1,35%), Đại học quốc gia Hồ Chí Minh (4,11%), Bộ Khoa học và Công nghệ (5,52%), Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (6,76%)...

Một số địa phương có tỷ lệ giải ngân dưới 30% như: TP. Hồ Chí Minh (21,29%), Phú Yên (22,38%), Bắc Ninh (24,48%), Kon Tum (25,62%), Kiên Giang (26,93%). Việc một số địa phương kế hoạch lớn nhưng tỷ lệ giải ngân không cao đã ảnh hưởng rất lớn đến tỷ lệ giải ngân chung của cả nước. Điển hình như TP. Hồ Chí Minh được giao 79.263,78 tỷ đồng, chiếm 11,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao cả nước nhưng chỉ mới giải ngân 21,29%; TP. Hà Nội được giao 81.033 tỷ đồng, chiếm 12,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao nhưng chỉ mới giải ngân 38,88%.

Tăng cường kiểm tra, giám sát

Bộ Tài chính cho hay, đến nay, nhiều khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vẫn chưa được giải quyết dứt điểm như: vướng mắc về cơ chế chính sách; giải phóng mặt bằng, quy hoạch sử dụng đất và nguồn cung ứng nguyên vật liệu; các khâu hoàn thiện thủ tục đầu tư, quy trình giải ngân của các dự án ODA...

Bên cạnh đó, đến ngày 15/5/2024, nhiều bộ, ngành, địa phương chưa phân bổ chi tiết cho các nhiệm vụ, dự án. Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm kế hoạch vốn năm 2024 tương ứng với số vốn chưa phân bổ để điều chuyển cho các bộ, ngành, địa phương có nhu cầu vốn, dẫn đến một lượng vốn tương đối lớn chưa thể giải ngân.

Để thực hiện mục tiêu giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch được giao, Bộ Tài chính tiếp tục đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, triển khai thực hiện nhiệm vụ theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về các tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công hằng năm tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.

Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương cần rút kinh nghiệm trong công tác tổ chức triển khai, đặc biệt đối với các dự án có quy mô lớn, yêu cầu kỹ thuật phức tạp, trải dài trên nhiều địa phương, thời gian thi công gấp rút, điều kiện địa hình, thời tiết khó khăn, thiếu thốn nguyên vật liệu... Theo đó, cần phải tăng cường kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành đảm bảo khoa học, hiệu quả. Đặc biệt lưu ý trong triển khai các nhiệm vụ trọng tâm để phấn đấu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc vào cuối năm 2025.

Bộ Tài chính cũng đề nghị các đơn vị sớm trình cấp thẩm quyền về việc điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2024 giữa các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Trong đó, bao gồm phương án tiếp tục phân bổ kế hoạch năm 2024 cho các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025 và các dự án đã được cho phép kéo dài thời gian bố trí vốn.