Không giảm thuế quá cao, gây áp lực ngân sách

Bộ trưởng cho biết, qua thảo luận của Quốc hội, là cơ quan tham mưu cho Chính phủ, Bộ Tài chính xin tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và giải trình thêm một số nội dung.

Về đề xuất, giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) 2% áp dụng cho các mặt hàng chịu thuế suất 10%, có ý kiến cho rằng nên giảm đến 5%. Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, nếu giảm thuế suất tới 5% thì số giảm thu sẽ tăng thêm 60 nghìn tỷ đồng, gây áp lực lớn hơn đến cân đối NSNN.

Về đề nghị tăng thuế đối với giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số và tăng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đã phân tích kỹ hơn.

Theo quy định của pháp luật về thuế hiện hành đã bao quát được các giao dịch chứng khoán, bất động sản, lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng số. Tuy nhiên trong bối cảnh hiện nay, việc tăng thuế suất đối với các giao dịch, nhất là giao dịch chứng khoán, bất động sản... cần phải nghiên cứu thận trọng trước khi áp dụng, để giảm thiểu ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển của thị trường.

Cụ thể: Đối với lĩnh vực chứng khoán, theo quy định hiện nay, doanh nghiệp, tổ chức trong nước nộp thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán theo mức thuế suất 20% trên thu nhập; đối với tổ chức nước ngoài (nhà thầu nước ngoài) áp dụng tỷ lệ thuế 0,1% trên doanh thu bán chứng khoán. Đối với cá nhân áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá bán chứng khoán (việc áp dụng mức thu thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu, giá bán chứng khoán không phân biệt có lãi hay không có lãi). Trong bối cảnh hiện nay, việc tăng thuế suất đối với các giao dịch chứng khoán cần nghiên cứu thận trọng để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển thị trường chứng khoán trong giai đoạn tới với mục tiêu tăng quy mô, vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam, thu hút dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước...

Đối với lĩnh vực bất động sản, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), Luật Thuế thu nhập cá nhân: mức thuế suất thuế TNDN 20% trên thu nhập được áp dụng đối với tổ chức, doanh nghiệp có thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản, doanh nghiệp không được bù trừ lãi từ hoạt động bất động sản với lỗ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh và không áp dụng chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với chuyển nhượng bất động sản. Đối với cá nhân chuyển nhượng bất động sản áp dụng mức thuế suất 2% trên giá bán từng lần. Trường hợp không xác định được giá bán hoặc giá bán ghi trên hợp đồng thấp hơn mức giá do UBND cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng làm căn cứ tính thuế áp dụng theo mức giá do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng. Như vậy, pháp luật thuế hiện hành đã quy định không ưu đãi đối với hoạt động kinh doanh, mua bán bất động sản.

Chính sách thu đã bao quát các hoạt động kinh doanh

Đối với lĩnh vực kinh doanh trên nền tảng kỹ thuật số có hưởng lợi, chính sách thuế hiện hành không phân biệt hoạt động kinh doanh theo hình thức truyền thống và hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng kỹ thuật số, hoạt động thương mại điện tử. Như vậy, các chính sách thu đã bao quát các hoạt động kinh doanh dựa trên nền tảng kỹ thuật số, hoạt động thương mại điện tử.

Riêng đối với việc điều chỉnh tăng thuế TTĐB đối với một số mặt hàng cần hạn chế tiêu dùng; căn cứ Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, việc sửa đổi, bổ sung Luật Thuế TTĐB thuộc nhóm các nhiệm vụ lập pháp cần nghiên cứu rà soát, thời hạn hoàn thành báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội là ngày 30/6/2022. Hiện Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng, hoàn thành báo cáo rà soát để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở đó sẽ đề xuất thời điểm sửa đổi Luật Thuế TTĐB cho phù hợp.

Liên quan đến đề xuất cho phép khấu trừ lợi nhuận vào năm trước cho doanh nghiệp nhỏ và vừa vì nhiều doanh nghiệp năm 2020, 2021 không có lãi nên không được hưởng lợi từ chính sách miễn, giảm thuế, Bộ trưởng cho biết, Luật Thuế TNDN và các văn bản hướng dẫn quy định: doanh nghiệp sau khi quyết toán thuế mà bị lỗ thì được chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ vào thu nhập chịu thuế (đã trừ thu nhập miễn thuế) của những năm tiếp theo với thời gian áp dụng không quá 5 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ; chưa có quy định chuyển lỗ về trước.

Thực tế hiện nay, để hỗ trợ cho doanh nghiệp ứng phó với đại dịch Covid-19, một số ít quốc gia và vùng lãnh thổ cho phép doanh nghiệp được “chuyển lỗ để bù trừ lợi nhuận của năm trước”, song mức độ, phạm vi, điều kiện áp dụng chính sách có khác nhau, tùy theo thực tiễn tình hình tại mỗi quốc gia.

Tại nước ta, trường hợp áp dụng giải pháp này sẽ giúp các doanh nghiệp giảm chi phí thuế hoặc được hoàn số thuế đã nộp, bổ sung nguồn vốn để duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, chính sách này cũng có nhiều khó khăn khi triển khai, làm giảm thu NSNN năm thực hiện, phải điều chỉnh lại quyết toán NSNN của năm trước đã được Quốc hội phê duyệt, ngân sách các cấp phải bố trí nguồn để hoàn trả (do thuế TNDN là khoản thu phân chia).

Tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất sửa đổi quy định liên quan trong Luật Thuế TNDN trình cấp thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về tổng thể thực hiện gói hỗ trợ liên quan đến chính sách tài khóa, Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài chính sẽ tham mưu Chính phủ triển khai hiệu quả.