Chợ tự phát từ lâu đã trở thành vấn nạn gây nhức nhối ở nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có Thành phố Hà Nội. Ở nhiều con đường, ngõ hẻm hay gần khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp tại Hà Nội, không khó để bắt gặp hình ảnh những chợ tự phát đua nhau mọc lên. Chợ bày bán đủ loại từ lương thực, thực phẩm, hàng tươi sống đến hàng tiêu dùng, quần áo, đồ dùng sinh hoạt gia đình.

Nhiều năm qua, các cơ quan báo chí cũng từng có nhiều bài viết, phóng sự phản ánh về tình trạng các chợ tự phát liên tục mọc lên ở Hà Nội như: Chợ phường Cổ Nhuế 2 (quận Bắc Từ Liêm), phường Dịch Vọng Hậu (quận Cầu Giấy), phường Nghĩa Tân (quận Cầu Giấy)…

Theo phản ánh, hoạt động mua bán tại các chợ tự phát diễn ra tấp nập, nhiều chủ hàng đưa hàng hóa tràn xuống lòng lề đường, lấn chiếm hết lối đi. Không chỉ làm mất mỹ quan đô thị, nhiều chợ tự phát còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng không nhỏ đến an toàn giao thông. Chưa dừng lại ở đó, vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm tại các chợ tự phát cũng chưa được chú trọng, tiềm ẩn nguy cơ gây dịch bệnh, ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân.

Thời gian qua, mặc dù các cơ quan chức năng của Hà Nội đã ra quân xử phạt nhiều trường hợp nhưng tình trạng các chợ tự phát xuất hiện tại các quận, huyện của Hà Nội vẫn tái diễn. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này chưa được giải quyết triệt để là từ nhu cầu mua bán nhanh, rẻ và tâm lý "tiện đâu mua đấy" của người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, một bộ phận người dân, đặc biệt là những người kinh doanh nhỏ lẻ coi chợ tự phát là phương thức chính để mưu sinh, dẫn tới việc bất chấp quy định pháp luật. Bên cạnh đó, sự thiếu sót trong công tác quản lý đô thị, xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe khiến cho tình trạng này vẫn tái diễn.

Có thể thấy, việc chợ tự phát tồn tại hiện nay là một thực tế gây nhức nhối nhưng để xử lý tình trạng này là chuyện không dễ dàng. Tìm ra giải pháp để giải quyết dứt điểm tình trạng này là trách nhiệm của toàn xã hội.

Trước hết, chính quyền phường, xã nơi có chợ tự phát hoạt động cần tiếp tục tuyên truyền, vận động cả người bán và người mua không tiếp tục mua bán tại các chợ tự phát, không được xây dựng theo quy hoạch, kiên quyết xử lý các trường hợp cố tình vi phạm. Đồng thời, hình thành các điểm mua bán tập trung, có quy củ, không lấn chiếm lòng, lề đường.

Chính quyền cũng cần tổ chức thêm nhiều điểm bán hàng như siêu thị, cửa hàng tiện lợi, cửa hàng thực phẩm sạch, an toàn đủ sức cung ứng hàng hóa cho người mua với giá cả hợp lý, phải chăng.

Về lâu dài, cần có sinh kế để người lao động có công ăn việc làm và thu nhập ổn định, không phải dựa vào các chợ tự phát bấp bênh để kiếm sống. Bên cạnh đó, phải hình thành được chuỗi cung ứng liên hoàn, không bị đứt gãy giữa người làm ra hàng hóa với người bán, người mua.

Không chỉ lực lượng chức năng, người tiêu dùng cũng không nên duy trì thói quen mua bán tại các chợ tự phát, chợ cóc sẽ kéo theo nhiều nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm và gây mất trật tự an toàn giao thông. Ý thức trách nhiệm, sự tự giác của người dùng chính là một trong những yếu tố quan trọng để giải quyết dứt điểm tình trạng chợ tự phát tại Hà Nội.