Gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng: Trước giờ khóa sổ!
Sau gần 3 năm triển khai, gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng đã có tác dụng rất tích cực, giúp thị trường bất động sản phục hồi, góp phần quan trọng thực hiện 3 mục tiêu: Giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở. Tuy nhiên, gần đây, không ít ý kiến phản ánh, băn khoăn xung quanh gói hỗ trợ này.
Nhiều thành công
Thông tin vừa được Cục Quản lý nhà và thị trường BĐS (Bộ Xây dựng) công bố mới đây về kết quả giải ngân gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng cho thấy, tính đến ngày 31/12/2015, tổng số tiền đã cam kết là 26.999 tỷ đồng (đạt 90%), đã giải ngân là 17.711 tỷ đồng (đạt 59%). Trong đó, đối với hộ gia đình, cá nhân đã ký hợp đồng cam kết cho vay 40.037 hộ với số tiền là 19.225 tỷ đồng. Đã giải ngân cho 39.883 hộ với số tiền là 13.771 tỷ đồng.
Tại TP. Hà Nội, Cục Quản lý nhà cho biết đã cam kết cho vay 16.558 hộ, với số tiền là 8.074 tỷ đồng, đã giải ngân cho 15.422 hộ với số tiền là 5.870 tỷ đồng. Tại TP. Hồ Chí Minh đã cam kết cho vay 9.511 hộ, với số tiền là 5.668 tỷ đồng, đã giải ngân cho 9.229 hộ với số tiền là 3.197 tỷ đồng.
Nhìn chung, đến nay chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở theo Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ về cơ bản đã đạt được các mục tiêu đề ra, chính sách này đã phát huy tác dụng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ đến thị trường bất động sản, thị trường đã phục hồi và phát triển khởi sắc, góp phần quan trọng thực hiện 3 mục tiêu: Giải quyết hàng tồn kho, nợ xấu, tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở.
Xung quanh những phàn nàn!
Tuy nhiên, theo nhận định của nhiều chuyên gia và người dân, kết quả giải ngân đến nay vẫn thấp, chậm và chưa đạt như kỳ vọng. Bên cạnh đó, trong thời gian qua,có không ít thông tin phản ánh, phàn nàn liên quan đến việc giải ngân gói hỗ trợ mua nhà thu nhập thấp 30 nghìn tỷ đồng này. Cụ thể, một số ý kiến cho rằng dường như có hiện tượng các ngân hàng thương mại dừng giải ngân gói hỗ trợ. Điều này có tác động lớn tới nhiều khách hàng đang dự kiến vay vốn.
Lí giải về vấn đề này, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 1/2016, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho biết:Hiện nay, các ngân hàng thương mại đều được giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng định hướng hằng năm. Có thể một vài trường hợp, tăng trưởng tín dụng khá mạnh, chưa hết năm ngân hàng đó đã đạt chỉ tiêu giới hạn quy định, do đó sẽ phải lựa chọn giảm tốc hoặc tạm dừng cho vay một thời gian.
Ngoài ra, vừa qua, theo một số thông tin trên báo chí và dư luận phản ánh việc một số khách hàng vay vốn bất ngờ và lo lắng khi biết số tiền giải ngân sau ngày 1/6/2016 sẽ chịu lãi suất vay thương mại. Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với báo chí ngày 11/3, ông Nguyễn Tiến Đông, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) khẳng định thời hạn khép lại gói vay 30.000 tỷ đồng từ ngày 1/6/2016 đã được công bố ngay khi ký văn bản. Thời gian giải ngân tái cấp vốn thực hiện Chương trình hỗ trợ 30.000 tỷđồng đã được NHNN tính toán, cân nhắc kỹ lưỡng nhằm đảm bảo cân đối chung về nguồn vốn, tập trung vốn tín dụng đầu tư cho các lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ và chính sách tiền tệ của NHNN.
Bên cạnh đó, trong các văn bản hướng dẫn của NHNN cũng đã quy định rất rõ về thời gian áp dụng mức lãi suất cho vay ưu đãi hỗ trợ nhà ở. Theo đó, đối với phần dư nợ được giải ngân từ ngày 1/6/2016 trở về trước được hưởng lãi suất vay ưu đãi của Chương trình trong suốt toàn bộ thời gian khách hàng vay vốn (tối đa 15 năm). Không có có quy định nào là khách hàng chỉ được hưởng lãi suất vay ưu đãi trong 3 năm đầu tiên, thời gian vay vốn còn lại chịu lãi suất vay thương mại thông thường.
Thực tế, một sốkhúc mắc về lãi suất hiện nay một phần lỗi do khách hàng khi không đọc kỹ các quy định của pháp luật, không đọc kỹ hợp đồng tín dụng. Thực tế cho thấy khi tiếp cận những căn hộ đủ điều kiện vay gói 30.000 tỷ đồng, nhân viên môi giới không giải thích rõ ràng rằng những khoản tín dụng của hợp đồng vay vốn giải ngân sau ngày 1/6/2016 sẽ không được hưởng ưu đãi lãi suất 5%/năm mà phải chịu lãi suất thả nổi của ngân hàng thương mại quy định, hoặc trong hợp đồng cũng không ghi rõ. Do đó,đại diện NHNN khẳng định với những hợp đồng tín dụng của một số ngân hàng còn mập mờ, khiến khách hàng chưa hiểu rõ, cơ quan này sẽ thực hiện kiểm tra tra ngay, yêu cầu ngân hàng thương mại báo cáo và có biện pháp xử lý phù hợp.
Cũng theo quy định tại Thông tư 11/2013/TT-NHNN, thời hạn giải ngân gói tín dụng 30 nghìn tỷ đồng sẽ hết hạn vào ngày 1/6/2016. Điều này đồng nghĩa nhiều dự án nhà ở xã hội, nhà thương mại giá rẻ dành cho người có thu nhập thấp (thời hạn bàn giao nhà cuối năm 2016, hoặc sang năm 2017) sẽ không còn cơ hội để tiếp cận nguồn vốn vay 30 nghìn tỷ đồng. Theo phản ánh mới đây của Báo Xây dựng, lợi dụng điều này, một số chủ đầu tư các dự án bất động sản ở Hà Nội đang tư vấn cho người mua nhà những cách “lách luật” nhằm vay tiền từ gói tín dụng ưu đãi này trước tháng 6/2016. Chiêu thức “trục lợi” từ gói 30 nghìn tỷ đồng bằng cách tách hợp đồng khi mua nhà có giá trị cao hơn mức 1,05 tỷ đồng cũng đã từng được phản ánh tuy nhiên dường như vẫn chưa được xử lý triệt để. Do vậy, một số chuyên gia bất động sản khuyến cao người mua nhà cần thận trọng, tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật để tránh những rủi ro khi vay vốn.
Mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP.Hồ Chí Minh cũng đã có văn bản kiến nghị NHNN, Bộ Xây dựng tiếp tục cho giải ngân đến hết gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỷ đồng để hỗ trợ người thu nhập thấp tạo lập nhà ở. Bên cạnh đó, một số ý kiến chuyên gia cũng cho rằng, cơ quan quản lý nhà nước cần kiểm soát chặt chẽ các hoạt động cho vay gói 30 nghỉn tỷ hợp đồng, phát hiện sai phạm và có xử lý nghiêm, nhất là trong thời điểm các doanh nghiệp đang chạy đua nước rút trước thời điểm 01/6/2016…
Gói 30 nghìn tỉ đồng là gói vay hỗ trợ mua nhà ở dành cho người có thu nhập thấp, được thực hiện từ 1/6/2013 và kéo dài trong 3 năm. Lãi suất gói 30 nghìn tỉ này thấp hơn lãi suất cho vay của các ngân hàng (hiện tại là 5%). Khoản vay của gói 30 nghìn tỉ lên đến 1,05 tỉ đồng. Thời hạn cho vay gói 30 nghìn tỉ tối đa lên đến 15 năm. Theo ông Nguyễn Tiến Đông, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế. Thông tư 11/2013/TT-NHNN cũng đã quy định: Việc giải ngân cho vay hỗ trợ nhà ở của ngân hàng đối với khách hàng từ nguồn tái cấp vốn của NHNN kết thúc khi NHNN giải ngân hết số tiền tái cấp vốn nhưng tối đa là 36 tháng kể từ ngày Thông tư này có hiệu lực(ngày 1/6/2013). Các nội dung hướng dẫn về gói 30.000 tỷ đồng cũng đã được truyền thông rộng rãi cho doanh nghiệp và người dân.