Chất lượng báo cáo tài chính nhà nước được cải thiện qua từng năm

Kho bạc Nhà nước cho biết đã hoàn thành lập và trình các cấp có thẩm quyền BCTCNN các năm tài chính từ năm 2018 đến năm 2023. Các BCTCNN đã được các cấp có thẩm quyền ghi nhận với chất lượng cải thiện qua từng năm.

Các BCTCNN về cơ bản đã phản ánh bức tranh tài chính nhà nước gồm: tổng tải sản, nợ phải trả, nguồn vốn, doanh thu, chi phí của Nhà nước. Các nội dung thuyết minh được cải thiện từng năm, phân tích, thuyết minh theo cơ cấu (khu vực kinh tế/nhóm loại đơn vị; nội hàm chỉ tiêu); biến động giữa các năm...

Bên cạnh đó, các BCTCNN đã giúp nâng cao nhận thức, trách nhiệm của đơn vị trong việc gửi Báo cáo cung cấp thông tin tài chính để lập BCTCNN.

Tuy nhiên, theo báo cáo từ Kho bạc Nhà nước, qua công tác rà soát, tổng hợp để lập BCTCNN toàn quốc cũng như hỗ trợ địa phương rà soát báo cáo cung cấp thông tin tài chính, tổng hợp và lập BCTCNN tỉnh cho thấy vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc.

Cụ thể, trong các báo cáo đầu vào, số liệu còn sai sót, chưa được kiểm tra, kiểm toán; thông tin thuyết minh còn hạn chế; trong đó thông tin về tài sản kết cấu hạ tầng còn chưa đầy đủ, sai sót do thiếu quy định pháp lý, việc theo dõi kế toán và báo cáo thông tin về tài sản kết cấu hạ tầng còn chưa kịp thời.

Bên cạnh đó, BCTCNN chưa phân tích, thuyết minh số liệu báo cáo gắn với tình hình kinh tế - xã hội, các chính sách đã được ban hành; thời hạn lập BCTCNN còn dài, chưa đảm bảo tính kịp thời. Ngoài ra, còn một tồn tại, hạn chế nữa là BCTCNN toàn quốc chưa được công khai.

“Chính những hạn chế trên đã ảnh hưởng đến tính đầy đủ, trung thực của BCTCNN; đồng thời cũng dẫn đến việc khai thác, sử dụng thông tin BCTCNN còn hạn chế”, bà Nguyễn Thị Hiền (Ban Kế toán Nhà nước, Kho bạc Nhà nước) chia sẻ.

Thông tin tại Hội thảo, bà Nguyễn Thị Hiền cũng cho biết Kho bạc Nhà nước đã đưa ra lộ trình nâng cao chất lượng BCTCNN đến năm 2030, trong đó giai đoạn 2026 – 2028 tập trung cải thiện tính đầy đủ, tin cậy, trung thực, kịp thời của BCTCNN thông qua các mục tiêu: Tổng hợp đầy đủ thông tin tài sản nhà nước đã hoàn thành đánh giá và kế toán; tiếp tục sửa đổi mẫu biểu, quy trình lập BCTCNN, rút ngắn quy trình lập BCTCNN và cải thiện chất lượng báo cáo đầu vào.

Trong giai đoạn này, Kho bạc Nhà nước cũng tập trung cải thiện chất lượng phân tích, thuyết minh BCTCNN thông qua việc cải thiện năng lực, trình độ người lập báo cáo và cải thiện nội dung phân tích, thuyết minh qua phân tích đa chiều, gắn kết với cơ chế, chính sách tài chính, kinh tế.

Tiếp đó, trong giai đoạn 2029 – 2030, Kho bạc Nhà nước sẽ tiếp tục đẩy mạnh khai thác, sử dụng thông tin tài chính nhà nước thông qua mục tiêu công khai BCTCNN; nâng cao nhận thức người sử dụng báo cáo về mục đích, ý nghĩa của BCTCNN và cải thiện năng lực, trình độ của người sử dụng báo cáo. 

Khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Quang Vinh cho biết, để từng bước nâng cao chất lượng BCTCNN, Bộ Tài chính đã, đang và sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến công tác lập BCTCNN.

Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Quang Vinh cũng cho biết, trong thời gian qua, Việt Nam đã thực hiện tinh gọn bộ máy, sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức hệ thống chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó, Phó Giám đốc Nguyễn Quang Vinh thông tin, Luật Ngân sách năm 2025 đã quy định rút ngắn thời hạn lập và gửi báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước, trong khi theo quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 30 - BCTCNN của Luật Kế toán số 88/2015/QH13 quy định BCTCNN được lập và trình Quốc hội, Hội đồng nhân dân cùng với thời điểm quyết toán ngân sách nhà nước theo quy định của Luật ngân sách nhà nước.

Do đó, thời hạn lập BCTCNN cần rút ngắn còn 6 tháng đối với BCTCNN tỉnh và 12 tháng đối với BCTCNN toàn quốc.

Trong khi đó, đến thời điểm hiện tại, 16/21 Chuẩn mực kế toán công Việt nam (VPSAS) đã được công bố, trong đó có VPSAS 01 quy định về trình bày báo cáo tài chính có những sự khác biệt so với các quy định hiện tại về mẫu biểu, chỉ tiêu BCTCNN. Ngày 17/4/20225, Bộ Tài chính cũng đã ban hành Thông tư số 24/2024/TT-BTC hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp.

“Bối cảnh nêu trên yêu cầu phải khẩn trương ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 25/2017/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 14/3/2017 về BCTCNN và Thông tư hướng dẫn lập BCTCNN để hoàn thiện các quy định về mẫu biểu BCTCNN; quy trình tổng hợp lập BCTCNN và trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong việc cung cấp thông tin để lập BCTCNN và Thông tư thay thế Thông tư số 99/2018/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành ngày 1/11/2018 hướng dẫn lập Báo cáo tài chính tổng hợp của đơn vị kế toán nhà nước là đơn vị kế toán cấp trên, dự kiến có hiệu lực áp dụng từ năm tài chính 2025”, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Quang Vinh cho biết.

Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước cũng nhấn mạnh việc hoàn thiện các văn bản trên được thực hiện theo nguyên tắc: phù hợp với việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Chính phủ; phù hợp với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành; khắc phục những tồn tại, hạn chế của BCTCNN hiện nay và phù hợp với quy định của Chuẩn mực kế toán công Việt Nam, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế và vận dụng phù hợp với thực tiễn của Việt Nam.

“Có thể thấy, đây là nội dung phức tạp và có phạm vi rộng, tác động đến nhiều cơ quan, đơn vị trong khu vực Nhà nước, trong khi thời gian thực hiện gấp rút”, Phó Giám đốc Kho bạc Nhà nước Nguyễn Quang Vinh bày tỏ quan điểm.

Chính vì vậy, những ý kiến để tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp lý về BCTCNN sẽ là những góp ý để Kho bạc Nhà nước và Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các văn bản pháp lý trước khi trình cấp có thẩm quyền.