Khẳng định chủ trương đúng đắn, tạo đột phá cho phát triển nông thôn và giảm nghèo bền vững

PV.

Sau gần 5 năm thực hiện, hai Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Xây dựng Nông thôn mới và Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025 đã đạt được nhiều kết quả tích cực, tạo chuyển biến rõ nét trên nhiều lĩnh vực, khẳng định tính đúng đắn của chủ trương và sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương đến địa phương.

Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đến cuối năm 2024 giảm còn 1,93%.
Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đến cuối năm 2024 giảm còn 1,93%.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình Mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2021-2025, ngay từ đầu giai đoạn, Trung ương đã ban hành đầy đủ hệ thống cơ chế, chính sách và văn bản quy phạm pháp luật để triển khai hai Chương trình, với 148 văn bản đối với Chương trình Nông thôn mới và 33 văn bản đối với Chương trình Giảm nghèo bền vững.

Ban Chỉ đạo các Chương trình Mục tiêu Quốc gia được thành lập đồng bộ ở cả ba cấp (Trung ương, tỉnh, huyện); đồng thời, kiện toàn cơ quan tham mưu từ Trung ương đến địa phương, khắc phục sự phân tán và trùng lặp, nâng cao hiệu quả điều phối.

Hoạt động truyền thông và đào tạo được đổi mới, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng. Đã có hơn 12.000 lượt cán bộ được tập huấn về xây dựng nông thôn mới và hơn 734.000 lượt cán bộ, cộng tác viên được bồi dưỡng về công tác giảm nghèo. Công tác kiểm tra, giám sát cũng được đẩy mạnh với hơn 6.700 đoàn kiểm tra ở các cấp.

Tính đến nay, Chương trình Nông thôn mới đã đạt nhiều chỉ tiêu quan trọng: 79,3% số xã đạt chuẩn nông thôn mới (gần sát chỉ tiêu 80%); 42,4% xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (vượt chỉ tiêu 40%); 12,3% xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu (vượt xa chỉ tiêu 10%).

Trong khi đó, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đến cuối năm 2024 giảm còn 1,93%, tương đương mức giảm trung bình 1,03%/năm – đạt yêu cầu đặt ra. Tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn đạt 35,2%, vượt chỉ tiêu. Suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em dưới 16 tuổi giảm còn 25,42%, thấp hơn nhiều so với ngưỡng 34%. Đặc biệt, trên 10.500 mô hình sinh kế đã được triển khai (vượt xa mục tiêu), hỗ trợ kết nối việc làm thành công cho hơn 134.000 lao động thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo.

Theo thống kê, tổng nguồn lực huy động cho Chương trình Nông thôn mới tính đến hết tháng 5/2025 ước đạt 3,7 triệu tỷ đồng. Trong đó, vốn ngân sách nhà nước chỉ chiếm khoảng 8,8%, phần lớn đến từ tín dụng (60,8%) và sự đóng góp của doanh nghiệp, người dân (23,1%). Vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021–2025 đạt 41.264 tỷ đồng, tỷ lệ giải ngân đến hết năm 2024 đạt 80,6%.

Đối với Chương trình Giảm nghèo bền vững, tổng vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021–2025 đạt khoảng 44.607 tỷ đồng, giải ngân đạt 78,94%. Bên cạnh đó, các địa phương cũng huy động được khoảng 2.882 tỷ đồng từ ngân sách địa phương và 8.903 tỷ đồng từ các nguồn xã hội hóa.

Kết quả triển khai hai Chương trình đã khẳng định rõ tính đúng đắn của chủ trương do Đảng, Nhà nước đề ra, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, thúc đẩy nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại và nông dân văn minh. Mức sống người dân nông thôn, đặc biệt tại các vùng khó khăn, được cải thiện đáng kể; hạ tầng đồng bộ hơn, dịch vụ thiết yếu được mở rộng; tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh; cơ cấu kinh tế và lao động chuyển dịch theo hướng tích cực.

Công tác chỉ đạo, điều hành được linh hoạt, phân cấp hiệu quả cho địa phương, gắn kết giữa mục tiêu – nguồn lực – tổ chức thực hiện. Đồng thời, các Chương trình cũng đã tiếp cận xu thế phát triển mới như chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, phát triển du lịch nông thôn, đào tạo nghề, bình đẳng giới và thực hiện mục tiêu phát triển bền vững đến năm 2030.

Những phong trào lớn như Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới; Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau tiếp tục lan tỏa sâu rộng, phát huy vai trò chủ thể của người dân trong phát triển nông thôn và giảm nghèo. Tiêu biểu, người dân cả nước đã tự nguyện hiến hơn 98,2 triệu m² đất, đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng và hàng triệu ngày công lao động xây dựng nông thôn mới – khẳng định tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và khát vọng phát triển bền vững của toàn xã hội.