Phát huy hiệu quả của kiểm tra nội bộ trong kiểm soát chi

Nêu bật tầm quan trọng của công tác kiểm tra nội bộ, ông Lương Huy Sơn - Phó Giám đốc KBNN Hòa Bình cho biết, thời gian qua, KBNN Hòa Bình đã chú trọng đến công tác thanh tra, kiểm tra để nâng cao hiệu quả hoạt động nghiệp vụ, đồng thời góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc chấp hành pháp luật về ngân sách nhà nước (NSNN).

Số liệu thống kê cho thấy, từ năm 2015 đến nay, KBNN Hòa Bình đã thực hiện 65 cuộc kiểm tra nội bộ tập trung vào các nghiệp vụ kiểm soát chi, có khả năng xảy ra rủi ro cao như việc quản lý các giao dịch điện tử qua KBNN; kiểm soát chi lương, phụ cấp, công tác chuyển nguồn ngân sách, kiểm soát chi mua sắm, sửa chữa.

Qua kiểm tra giúp phát hiện sai sót để có biện pháp kịp thời và đưa ra các cảnh báo phòng ngừa rủi ro trong các hoạt động nghiệp vụ KBNN, góp phần duy trì, ổn định hoạt động của KBNN Hòa Bình.

Quan trọng hơn, qua việc kiểm tra nội bộ đã kịp thời chấn chỉnh công tác kiểm soát chi giúp đơn vị được thanh tra, kiểm tra có ý thức chấp hành nghiêm túc về quản lý và sử dụng NSNN hiệu quả, tiết kiệm, góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc chấp hành pháp luật về NSNN.

Bên cạnh kết quả đạt được, ông Lương Huy Sơn cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong kiểm tra nội bộ như: Việc kiểm tra mới chỉ tập trung chủ yếu vào kiểm tra việc tuân thủ chính sách, pháp luật, chế độ, quy chế, quy trình, mà chưa thực hiện kiểm tra theo định hướng rủi ro, ưu tiên nguồn lực để thực hiện kiểm tra các đơn vị, các hoạt động, quy trình nghiệp vụ được đánh giá có rủi ro cao.

Việc phát hiện những tồn tại chỉ dừng ở mức độ chấn chỉnh, khắc phục, chưa đưa ra được những kiến nghị, tư vấn cần thiết cho quá trình hoạt động của đơn vị KBNN được kiểm tra. Các kết luận kiểm tra đã đưa ra được cảnh báo rủi ro cho lãnh đạo và công chức trong công tác kiểm soát chi, nhưng vẫn chưa đủ mức độ răn đe.

Công chức làm công tác kiểm tra nội bộ chưa được chuẩn hóa về tiêu chuẩn trình độ năng lực, đạo đức, nghề nghiệp. Số lượng hồ sơ các đơn vị sử dụng ngân sách được kiểm tra hàng năm tại các KBNN trực thuộc chiếm tỷ trọng rất nhỏ so với số đơn vị giao dịch qua KBNN, nên nguy cơ còn tiềm ẩn rất nhiều rủi ro trong hoạt động nghiệp vụ, chưa đánh giá được hoạt động của một đơn vị thông qua công tác thanh tra, kiểm tra…

Xây dựng bộ máy kiểm toán nội bộ phù hợp với quy mô, tổ chức của KBNN cấp tỉnh

Theo lãnh đạo KBNN Hòa Bình, để hướng tới mô hình kiểm toán nội bộ thì KBNN cần xây dựng bộ máy tổ chức kiểm toán nội bộ phù hợp với quy mô, tổ chức của KBNN cấp tỉnh, đảm bảo vị thế, tính độc lập khách quan của kiểm toán nội bộ, không bị trùng lặp giữa chức năng kiểm tra và kiểm toán.

Phạm vi kiểm toán nội bộ cần bao quát tất cả các hoạt động của đơn vị, đặc biệt là các hoạt động nghiệp vụ thu, thanh toán liên ngân hàng, mua sắm tài sản, xây dựng cơ bản nội ngành...

Bên cạnh đó, KBNN cần chú trọng tới kiểm toán hoạt động đánh giá hiệu quả quy trình kiểm soát, quản trị rủi ro, đánh giá hiệu quả, hiệu năng các hoạt động của đơn vị, đặc biệt là khung quản trị rủi ro.

Ngoài các cuộc kiểm toán theo kế hoạch hàng năm, bộ phận kiểm toán nội bộ cần tham mưu cho lãnh đạo tăng số lượng các cuộc kiểm toán đột xuất, ngay cả khi không có dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng và dấu hiệu rủi ro cao ở các đối tượng kiểm toán.

Khi thực hiện kiểm toán, hệ thống KBNN cần tận dụng công nghệ thông tin (phần mềm ứng dụng), từ đó có thể kiểm toán toàn diện trên tổng thể mẫu, tránh được các rủi ro từ chọn mẫu kiểm toán.

Để có kiến thức sâu rộng, dễ dàng lý giải các vấn đề có liên quan đến các lĩnh vực hoạt động nghiệp vụ của KBNN, các kiểm toán viên nội bộ cần thông thạo về kỹ năng máy tính, có kiến thức, hiểu biết về các lĩnh vực từ vĩ mô đến pháp luật; có kinh nghiệm tham gia các hoạt động nghiệp vụ trong hệ thống…