Trong năm 2020, đại dịch Covid-19 diễn ra phức tạp đã ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế - xã hội toàn cầu nói chung và TTCK thế giới nói riêng. Khi đại dịch Covid -19 bùng phát trên toàn thế giới, TTCK toàn cầu đã sụt giảm nhanh và mạnh, trong đó có nhiều thị trường (Mỹ, Hàn Quốc, Thái Lan, Philipines…) phải kích hoạt cơ chế tạm dừng giao dịch.

Trong bối cảnh đó, TTCK Việt Nam cũng chịu nhiều tác động nhưng với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, các biện pháp hỗ trợ nền kinh tế của Chính phủ đã giúp TTCK Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn và phục hồi tích cực.

Tính đến ngày 31/12, chỉ số VN-Index đạt 1103,87 điểm, tăng 14,9% so với cuối năm 2019; chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 203,12 điểm, tăng 98,1% điểm so với cuối năm 2019. Quy mô vốn hóa thị trường tăng 20,8% so với năm 2019, đạt 5.294 nghìn tỷ đồng, tương đương 87,7% GDP năm 2019 và 84,1%GDP năm 2020.

Thanh khoản của thị trường luôn được duy trì ở mức khá cao ngay cả khi dịch bệnh đang bùng phát mạnh trên thế giới và Việt Nam. Tính chung từ đầu năm đến nay, giá trị giao dịch bình quân đạt 7.420 tỷ đồng/phiên, tăng 59,3% so với năm ngoái. Thị trường trái phiếu phát triển ổn định, ghi nhận đà tăng trưởng cả về quy mô và thanh khoản. Quy mô niêm yết trái phiếu trên 2 sở giao dịch chứng khoán đạt gần 1.388 nghìn tỷ đồng, tăng 16,8% so với năm 2019 (tương đương 23% GDP), giá trị giao dịch bình quân phiên đạt 10.393 tỷ đồng/phiên, tăng 13% so với năm trước...

Trên TTCK phái sinh, khối lượng giao dịch bình quân đạt 156.852 hợp đồng/phiên, tăng 77% so với năm trước, khối lượng mở OI toàn thị trường đạt 40.339 hợp đồng, tăng 143% so với cuối năm 2019...

Hoạt động của nhà đầu tư diễn ra sôi nổi. Số tài khoản nhà đầu tư trong nước mở mới trên thị trường Việt Nam đạt 393.659 tài khoản, tăng 94% so với số lượng tài khoản mở mới trong năm năm 2019, khối ngoại mở mới 2.856 tài khoản. Tính chung trong năm 2020, tổng số tài khoản chứng khoán tại Việt Nam đạt gần 2,77 triệu tài khoản. Sự gia tăng mạnh số lượng tài khoản nhà đầu tư đã chứng minh sức hấp dẫn của kênh đầu tư chứng khoán đối với nhà đầu tư; góp phần quan trọng giúp TTCK Việt Nam hồi phục mạnh mẽ.

TTCK tiếp tục khẳng định là kênh huy động vốn tích cực cho nền kinh tế với tổng mức huy động trên TTCK năm 2020 ước đạt 413.700 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, trong giai đoạn 2016-2020, quy mô huy động vốn qua TTCK ước đạt hơn 1,5 triệu tỷ đồng, tăng gấp gần 1,3 lần so với giai đoạn 2011-2015, đóng góp ngày càng lớn vào tổng đầu tư xã hội.

Về tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, mặc dù bị ảnh hưởng mạnh bởi đại dịch bệnh Covid-19, tuy nhiên, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp niêm yết 9 tháng đầu năm 2020 vẫn đạt được kết quả khả quan, theo báo cáo của các doanh nghiệp niêm yết Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhận được, có 86% doanh nghiệp báo cáo có lãi.

Đặc biệt, trong năm 2020, lần  đầu tiên, Việt Nam có doanh nghiệp lọt vào Top 100 doanh nghiệp ASEAN có điểm quản trị công ty tốt nhất và có một công ty chứng khoán được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lao động" thời kỳ đổi mới. 

Năm 2020, TTCK Việt Nam dù gặp nhiều thách thức nhưng đã nỗ lực để ghi dấu ấn mốc son 20 hoạt động bằng việc tiếp tục phát triển cả về quy mô lẫn thanh khoản và chứng tỏ là môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút nguồn vốn trong nước và nước ngoài hiệu quả.

Kết quả này là cộng hưởng của những thành tựu và động lực tích lũy từ 20 năm hoạt động của TTCK Việt Nam và của sự thành công trong việc kiểm soát sự lây lan của dịch Covid-19 của Chính phủ; các giải pháp hỗ trợ nền kinh tế, những cải cách cải thiện môi trường kinh doanh của Chính phủ; sự đồng lòng, chung sức quyết tâm của cơ quan quản lý, thành viên thị trường, doanh nghiệp và nhà đầu tư.

(*) Trích lược từ bài "Thị trường chứng khoán Việt Nam khẳng định kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế" đăng trên Tạp chí Tài chính số kỳ 1+2/2021.