Đất vàng bị bỏ hoang

Ngay tại khu vực trung tâm TP.HCM, Dự án Alpha Town, tọa lạc trên khu đất số 289 - Trần Hưng Đạo (quận 1) vẫn chưa có dấu hiệu thi công sau nhiều năm. Bên trong hàng rào của Dự án, từng đống sắt thép nằm “phơi nắng phơi mưa”.

Lô đất hơn 4.000 m2 này ban đầu được UBND TP.HCM giao Tổng công ty Địa ốc Sài Gòn. Đây vốn là một chung cư đã xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng, buộc phải di dời các hộ dân.

Năm 2007, khu đất được phê duyệt thành Dự án Khu trung tâm thương mại - dịch vụ - văn phòng cho thuê và căn hộ, chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đức Khải. Năm 2010, Dự án được khởi công, nhưng không lâu sau đó đã tạm ngưng.

Đến năm 2017, UBND TP.HCM điều chỉnh chức năng khu đất này thành Dự án Thương mại - dịch vụ - văn phòng, không còn chức năng căn hộ. Sau đó, Công ty cổ phần Tập đoàn Phát triển hạ tầng và Bất động sản Việt Nam (WIPD Group), thành viên của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, bất ngờ trở thành chủ đầu tư.

Đến giờ, khu đất này được quảng bá là dự án toà nhà văn phòng hạng A có tên Alpha Town do Alpha King làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô 35 tầng, dự kiến cung cấp 70.000 m2 văn phòng và hơn 2.300 m2 sàn thương mại.

Cùng chung số phận “đất vàng bị bỏ hoang” là khu đất rộng 2.750 m2 tại số 104 Nguyễn Văn Cừ, quận 1 thuộc Dự án Khách sạn IBIS Ben Thanh Palace. Dự án được UBND TP.HCM giao cho Ben Thanh Group, có quy mô 18 tầng cao, cung cấp 88 căn hộ dịch vụ, 338 phòng khách sạn và 4 sảnh tiệc. Nằm ở vị trí đắc địa và không ít nhà đầu tư muốn sở hữu, nhưng sau hơn chục năm, Dự án vẫn hoang tàn, xơ xác. Sau hàng rào là bãi đất cỏ dại mọc cao hơn đầu người, không có bất kỳ dấu hiệu xây dựng nào.

Cũng tại quận 1, nằm ở vị trí có giá đất lên tới cả tỷ đồng mỗi mét vuông là khu đất tại số 117 - 119 Nguyễn Huệ (phường Bến Thành), có diện tích 2.724 m2, được phê duyệt xây dựng Dự án BIDV Tower cao 40 tầng. Khu đất đắt đỏ nhất TP.HCM này đã bị bỏ hoang rất nhiều năm và đang được tận dụng làm bãi giữ xe.

Kiên quyết thu hồi

Theo Luật sư Nguyễn Bích Trâm (Đoàn Luật sư TP.HCM), thông thường, một dự án khi được phê duyệt quyết định chủ trương đầu tư sẽ có thời hạn 12 tháng để triển khai hoặc lâu hơn là 48 tháng nếu được gia hạn. Quá thời hạn này, dự án sẽ bị thu hồi.

Tuy nhiên, việc thu hồi các dự án “đắp chiếu” không hề đơn giản, nhất là khi doanh nghiệp đã thực hiện đầu tư cơ bản trên khu đất đó, việc thu hồi tài sản gắn liền với đất gặp nhiều khó khăn. Nhà nước nên xem xét việc đánh thuế ở mức cao đối với các dự án chậm đưa vào sử dụng, như vậy sẽ không phải lo việc chậm thu ngân sách từ các dự án này, cũng không phải bận tâm tính toán hiệu quả sử dụng khu đất thu hồi từ doanh nghiệp.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM cho rằng, sự thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ giữa một số luật hiện hành và ngay cả các quy định của Luật Quy hoạch đô thị đã tạo ra tình trạng các dự án dù được chấp thuận chủ trương đầu tư, nhưng tới thời hạn phải hoàn thành vẫn chưa thể có giấy phép xây dựng, phát triển dự án.

Theo ông Châu, để thu hút các nhà đầu tư tham gia giải cứu các dự án “đắp chiếu” nhiều năm do chủ đầu tư không có năng lực, nên gia hạn thời gian sử dụng đất của dự án. “Luật Đất đai, Luật Đầu tư cũng đã có nhiều quy định về nghĩa vụ của chủ đầu tư và các biện pháp xử lý, chế tài, kể cả thu hồi đất dự án chậm triển khai, tịch thu tiền ký quỹ”, ông Châu nói.

Mới đây, UBND TP.HCM đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tiến hành kiểm tra, rà soát các dự án bất động sản đã có quyết định hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày Chỉ thị số 11/CT-TTg về một số giải pháp thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh được ban hành (ngày 23/4/2019). Đối với các dự án không triển khai, để đất hoang hóa hoặc triển khai chậm, báo cáo UBND Thành phố để kiên quyết thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai.