Lãng phí trong tái định cư tại TP. Hồ Chí Minh
Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa công bố báo cáo kiểm toán hoạt động phục vụ tái định cư tại TP. Hồ Chí Minh. Theo đó, một số dự án có thời gian đầu tư xây dựng kéo dài, việc bố trí tái định cư chậm, gây lãng phí nguồn ngân sách nhà nước.
Trong báo cáo vừa công bố, KTNN kiểm toán hoạt động đầu tư xây dựng, mua nhà, đất phục vụ tái định cư của Tp. Hồ Chính Minh; Hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư tại 3 dự án: Dự án thành phần xây dựng 2.220 căn hộ chung cư; Dự án đầu tư xây dựng khu 2 (1.570 căn hộ) và dự án đầu tư xây dựng khu 3 (1.080 căn hộ) phường Bình Khánh.
Phát sinh hơn 519 tỷ đồng
Qua kiểm toán hoạt động đầu tư xây dựng và mua nhà, đất phục vụ tái định cư của thành phố cho thấy các sở-ngành quận huyện chưa có kế hoạch để cụ thể hoá chủ trương đầu tư xây dựng chương trình 30.000 căn hộ. Từ khi triển khai, thành phố chưa sơ kết đánh giá việc tổ chức thực hiện chương trình mà chủ yếu đánh giá khi có yêu cầu.
Kiểm toán Nhà nước đánh giá, việc xác định nhu cầu quỹ nhà, đất tái định cư cho thấy dự án còn hạn chế, bất cập, dẫn đến việc đầu tư xây dựng và mua quỹ nhà, đất tái định cư những năm qua cao hơn so với thực tế bố trí và tồn đọng quỹ nhà tương đối nhiều.
Việc xác định nhu cầu tái định cư của dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm còn một số điểm bất cập, chưa đầy đủ thông tin và khả năng dự báo dẫn đến việc lập phương án đầu tư xây dựng 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư chưa phù hợp với nhu cầu thực tế.
Cuối năm 2016, thành phố mới chỉ thực hiện mua lại 6.714 căn hộ đã hoàn thành đưa vào bố trí tái định cư (bằng 53,7% so với chủ trương xây dựng 12.500 căn) nhưng tính đến ngày 31/8/2017, mới chỉ bố trí tái định cư được 1.759 căn (bằng 14,1% so với chủ trương).
Theo số liệu báo cáo từ Sở Xây dựng TP. Hồ Chí Minh, số lượng quỹ nhà đất còn tồn 56,6% số lượng đã bố trí tái định cư từ năm 2004 đến nay.
Bên cạnh đó, mặc dù quỹ nhà, đất để bố trí tái định cư cao, đủ khả năng bố trí tái định cư, nhưng tại một số quận huyện vẫn còn thiếu cục bộ gây khó khăn khi bố trí tái định cư.
Đơn cử như tại huyện Bình Chánh, quỹ nhà, đất tái định cư của huyện chủ yếu là đất nền, chỉ có một dự án khu tái định cư Vĩnh Lộc B là có căn hộ tái định cư nhưng vị trí ở rất xa, dẫn đến nhiều hộ dân không đồng ý tái định cư.
Đáng lưu ý, một số dự án đầu tư xây dựng, mua căn hộ hoàn chỉnh có thời gian đầu tư xây dựng kéo dài, việc bố trí tái định cư chậm, chi phí vận hành cao, hiệu quả thấp, gây lãng phí nguồn ngân sách.
Trị giá 9.000 tỷ, sai 45,5 tỷ đồng
Theo tính toán của KTNN, sau 7 năm hoàn thành, dự án mới bố trí tái định cư được 479/1.939 căn hộ, phát sinh hơn 519 tỷ đồng (bằng 195,7% so với mức tổng đầu tư ban đầu). Các dự án này thuộc các quận 1, quận Bình Thạnh, quận Phú Nhuận.
Theo báo cáo, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng để thực hiện đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thành ủy, UBND thành phố đã thống nhất chủ trương “tổ chức tái định cư bằng căn hộ chung cư cho 12.500 hộ dân thuộc dự án đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm trong phạm vi 5 phường (An Lợi Đông, Thủ Thiêm, An Khánh, Bình An, Bình Khánh) đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và xã hội đồng bộ”.
Từ cơ sở đó, Chương trình đầu tư xây dựng 12.500 căn hộ được hình thành từ quỹ đất có sẵn trong phạm vi 5 phường nhằm thực hiện cam kết của chính quyền thành phố là chuẩn đủ quỹ nhà phục vụ tái định cư cho các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất.
Theo thiết kế đươc duyệt, thành phố thực hiện đầu tư tại ba khu có tổng diện tích là 85,9ha với 12.260 căn hộ, gồm: Khu 38,4ha Bình Khánh (với 4 dự án thành phần) 6.200 căn; Khu 17,3ha phường An Phú – Bình Khánh 1.884 căn và khu 30,2ha phường Bình Khánh 4.216 căn.
Ba dự án được chọn kiểm toán thuộc khu dân cư tái định cư 38,4ha Bình Khánh. Chủ đầu tư của ba dự án là: Liên danh Vietinbank Coseco – Thuận Việt – Cofico – Trường Sơn; Liên danh Tổng công ty Thương mại Xây dựng (Vietracimex) – POS.A.C (Hàn Quốc) và công ty Cổ phần Đức Khải.
Quy mô ba dự án này có tổng mức đầu tư (điều chỉnh gần nhất) là 9.008 tỷ đồng. Trong đó, dự án thành phần 1 đầu tư xây dựng 2.220 căn hộ có tổng mức đầu tư 4.236 tỷ đồng; Dự án thành phần 2, đầu tư 1.570 căn hộ có tổng mức đầu tư 2.888 tỷ đồng; Dự án thành phần 3, đầu tư xây dựng 1.080 căn hộ có tổng mức đầu tư 1.884 tỷ đồng.
Tổng giá trị quyết toán của ba dự án tái định cư được phê duyệt là 8.926 tỷ đồng; Giá trị kiểm toán được xác nhận là 8.880 tỷ đồng, chênh nhau 45,5 tỷ đồng. Nguyên nhân dẫn đến chênh lệch này là do sai khối lượng (35 tỷ đồng), sai đơn giá (11,4 tỷ đồng), sai khác (953 tỷ đồng).
Đáng chú ý, KTNN cho biết mới chỉ có dự án 1.080 căn được bàn giao và đưa vào sử dụng; 2 dự án còn lại, chủ đầu tư hoàn thành sau 19 tháng nhưng vẫn chưa được đưa vào sử dụng, gây lãng phí hiệu quả vốn đầu tư.
