Quyết tâm vượt khó, về đích sớm

Xuất phát từ một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, những năm qua Lào Cai đặc biệt chú trọng công tác giảm nghèo bền vững, trong đó nổi bật là chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Giai đoạn 2021-2025, cùng với Yên Bái, Lào Cai đã hỗ trợ xây dựng gần 25.000 căn nhà cho hộ nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách, hộ bị thiệt hại do thiên tai.

Riêng từ tháng 9/2024, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hưởng ứng Phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, tỉnh Lào Cai đã xây dựng Đề án hỗ trợ gần 13.000 căn nhà với tổng kinh phí dự kiến 663 tỷ đồng. Dù gặp khó khăn, đặc biệt là thiệt hại nặng nề về nhà ở do bão số 3 (Yagi), song với quyết tâm cao, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự chung sức của cộng đồng, đến ngày 15/6/2025, Lào Cai đã hoàn thành 100% mục tiêu Đề án, sớm hơn 2 tháng so với kế hoạch Chính phủ giao.

Tổng kinh phí thực hiện gần 710 tỷ đồng, đồng thời huy động thêm sự đóng góp của tổ chức, cá nhân, dòng họ, cộng đồng dân cư với giá trị quy đổi hơn 740 tỷ đồng. Mỗi căn nhà mới có giá trị bình quân gần 155 triệu đồng, nhiều căn trị giá từ 150 - 200 triệu đồng, thậm chí trên 200 triệu đồng, cao hơn nhiều so với mức hỗ trợ của Nhà nước.

Những kinh nghiệm rút ra

Quá trình triển khai cho thấy nhiều bài học kinh nghiệm quan trọng. Trước hết, về công tác thống kê và báo cáo số liệu, việc giao cho lực lượng công an đảm nhận đã chứng minh là một chủ trương đúng đắn, bảo đảm tính chính xác, đầy đủ. Thực tế tại huyện biên giới Pa Vệ Sử, lực lượng công an đã thống kê được hơn 4.000 căn nhà xuống cấp, trong đó trên 90% đã được xây mới.

Tiếp đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo đồng bộ, từ Bí thư tỉnh ủy đến huyện ủy, xã đều tham gia tích cực, trực tiếp trong Ban Chỉ đạo, qua đó tháo gỡ được nhiều vướng mắc thực tế và phát huy sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị.

Ngoài ra, tỉnh đã huy động được nguồn lực đa dạng. Ngoài ngân sách Nhà nước, còn có sự đóng góp của doanh nghiệp, tổ chức xã hội và Nhân dân. 

Một kinh nghiệm quan trọng khác là chính sách hỗ trợ phải phù hợp thực tiễn. Trước những khó khăn về tiến độ và nguồn vốn, Chính phủ đã ban hành các giải pháp thiết thực, trong đó có việc Ngân hàng Chính sách xã hội cho các hộ vay 50 triệu đồng/hộ, không tính lãi trong 5 năm để xây dựng nhà ở. Đây là chính sách đã tạo động lực to lớn để người dân chủ động tham gia.

Cùng với đó, vai trò của lực lượng công an, quân đội và chính quyền cơ sở cũng được phát huy mạnh mẽ khi trực tiếp đồng hành, sâu sát với Nhân dân trong quá trình triển khai, bảo đảm chương trình đạt hiệu quả thực chất. Ngoài ra, các phong trào thi đua, đổi công, kết hợp với việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã góp phần tạo động lực và nâng cao nhận thức của người dân, đặc biệt là các hộ nghèo, cận nghèo.

Kết quả của Chương trình không chỉ mang lại mái ấm kiên cố cho hàng chục nghìn hộ dân, giúp họ an cư, ổn định cuộc sống, mà còn củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Mỗi căn nhà mới là biểu tượng của tinh thần vượt khó, của sức mạnh đoàn kết cộng đồng; đồng thời khẳng định tính nhân văn sâu sắc trong chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Lào Cai là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của sự chung sức, đồng lòng, góp phần thúc đẩy giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống Nhân dân và tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.