Hồi tháng 4, Chính phủ Hồng Kông và Trung Quốc đã tán thành việc cho phép các nhà đầu tư quốc tế giao dịch cổ phiếu “hạng A” của Thượng Hải thông qua Sở giao dịch Chứng khoán Hồng Kông (HKex) trong khi các nhà đầu tư đại lục có thể giao dịch cổ phiếu “hạng H” của Hồng Kông thông qua Sở giao dịch Chứng khoán Thượng Hải. Theo đó, nhà đầu tư phải tuân thủ những giới hạn mà hai bên đặt ra.

Để bắt kịp tiến độ ra mắt vào tháng 10 tới, các nhà làm luật, các công ty môi giới và các kỹ sư tại Hồng Kông đã xếp các dự án khác xuống vị trí dưới cùng trong danh sách công việc cần làm, trì hoãn việc nâng cấp công nghệ cũng như việc ra mắt sản phẩm mới và đưa kế hoạch cải cách thị trường sang một bên.

Thế nhưng những người trong cuộc cho rằng sự nôn nóng trong việc khởi động dự án phức tạp này có nguy cơ gây ra sự xáo trộn về mặt công nghệ, từ đó có thể dẫn đến các khoản thua lỗ tiềm ẩn đối với danh mục của nhà đầu tư. Họ cũng lo lắng rằng ngành tài chính Hồng Kông và Thượng Hải chưa thể sẵn sàng cho việc liên kết giao dịch vào tháng 10.

Stephane Loiseau, người đứng đầu bộ phận cổ phiếu khu vực châu Á Thái Bình Dương tại Societe Generale cho biết: “Tôi lo ngại rằng một số công ty tham gia giao dịch và nhiều công ty bên mua sẽ chưa thể sẵn sàng cho liên kết này. Điều đó có nghĩa là giao dịch trong vài tháng đầu có thể sẽ trầm lắng khi các tổ chức đầu tư chờ đợi và theo dõi việc thực hiện ban đầu diễn ra ra sao”.

Ông Loiseau cho biết thêm: “Mọi người đều đang cố gắng để sẵn sàng kết nối, ngay cả khi thời hạn đưa ra quá gấp rút”. Được biết, hiện một đội ngũ lớn các nhân viên của Societe Generale đang làm việc cho dự án này.

Nhân viên của một ngân hàng quốc tế tiết lộ rằng tổ chức của ông ta đã không thể thúc ép Sở GDCK Thượng Hải trì hoãn dự án vì thời gian còn quá ít. Sở GDCK Thượng Hải đã không đưa ra bất cứ bình luận nào về vấn đề này.

Hơn 100 ngân hàng và các công ty môi giới ở Hồng Kông – bao gồm HSBC, Societe Generale, BNP Paribas, Morgan Stanley, Citigroup và Instinet – cũng đang tham gia vào dự án liên kết giao dịch nói trên. Sáng kiến ​​này đã làm đảo lộn vai trò thường nhật của hàng ngàn nhân viên và rất nhiều trong số họ buộc phải lên văn phòng làm việc trong những ngày cuối tuần của tháng 8 và tháng 9 để thử nghiệm dự án.

Ông Christopher Hamilton, Giám đốc điều hành khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại Capco, đơn vị tư vấn cho dự án nhận định: “Nếu bạn phải bắt tay vào công việc này trong 2 tháng rưỡi thì không có lựa chọn nào khác ngoài việc bạn phải làm việc 24/7". Ông cho biết thêm: “Các ngân hàng đang khá thận trọng vì danh tiếng của họ có thể bị ảnh hưởng nếu như mọi việc rối tung lên”.

Liên kết giao dịch này đòi hỏi sự phối hợp ở một mức độ chưa từng có giữa nhiều bên - bao gồm các công ty môi giới, các nhà quản lý tài sản, cả hai sàn giao dịch, các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán bù trừ và thanh toán, các tổ chức cung cấp dữ liệu, các công ty công nghệ và một số cơ quan quản lý.

Ngoài ra, cả hai thị trường Hồng Kông và Thượng Hải phải khắc phục sự khác biệt về đơn vị tiền tệ, cấu trúc phí giao dịch, chế độ pháp lý, các quy định về thuế, các ngày quốc lễ, quy trình thanh toán bù trừ và thanh toán và cơ chế giám sát.

Tất cả những vấn đề đó sẽ được giải quyết trong thời gian 6 tháng. Các công ty môi giới cho rằng đây là khung thời gian hạn hẹp vì sự liên kết tương đối đơn giản giữa hai hệ thống giao dịch thường sẽ mất một khoảng thời gian tối thiểu là 9 tháng.

Nhiều thành phần tham gia thị trường cho rằng Ủy ban Chứng khoán và Hàng hóa kỳ hạn của Hồng Kông (SFC) đã nói với họ rằng các kế hoạch cải cách khác – bao gồm việc đưa ra kết luận đối với đề nghị kiểm soát chặt chẽ các sàn giao dịch phi tập trung (“dark pools” - sàn thực hiện các giao dịch bí mật với khối lượng lớn) - sẽ được dời lại cho đến sau khi ra mắt liên kết giao dịch này. SFC từ chối bình luận về việc ấn định thời gian cho sáng kiến ​​trên.

Thúc đẩy giá trị giao dịch bình quân hàng ngày tại HKEx thêm 38%

Theo ước tính của BNP, liên kết giao dịch chứng khoán này sẽ thúc đẩy giá trị giao dịch bình quân hàng ngày tại HKEx thêm khoảng 38% lên 93 tỷ HKD (tương đương 12 tỷ USD) vào năm 2015.

Được biết, dự án này từng được khởi công năm 2007 nhưng sau đó bị trì hoãn do sự giảm tốc của Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Liên kết giao dịch này được ca ngợi như là một mốc quan trọng trong việc mở cửa các thị trường vốn Trung Quốc, cho phép nhà đầu tư nước ngoài mua bán cổ phiếu Trung Quốc tại thời gian thực.

Cho đến nay, các quỹ đầu tư trên toàn cầu phải có giấy phép giao dịch bằng nhân dân tệ hoặc USD thì mới có thể mua cổ phiếu của Trung Quốc. Tuy nhiên, với liên kết mới này, bất kỳ nhà đầu tư nào có tài khoản môi giới ở Hồng Kông đều có thể giao dịch hơn 300 cổ phiếu được niêm yết tại Thượng Hải một cách tự do.

Dự án này cũng mang lại ý nghĩa chính trị trong bối cảnh căng thẳng giữa đại lục Trung Quốc và Hồng Kông ngày càng gia tăng xung quanh vấn đề cải cách dân chủ tại thành phố này.

Trung Quốc tiết lộ rằng đề án đang theo đúng tiến độ và các buổi thử nghiệm sẽ bắt đầu vào cuối tháng 8 với kỳ vọng liên kết ​​sẽ chính thức đi vào hoạt động 2 tháng sau đó. Thế nhưng những người tham gia thị trường cho rằng vẫn còn rất nhiều công việc cần phải hoàn tất.

Một rủi ro kỹ thuật quan trọng khác liên quan đến việc thanh toán của các giao dịch, vốn trở nên phức tạp hơn do những khác biệt đáng kể giữa cơ sở hạ tầng thanh toán của Thượng Hải và Hồng Kông, ông Loiseau tại Societe Generale cho biết thêm.