Tại buổi Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 6/2023, diễn ra chiều ngày 4/7, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết, lãi suất đang giảm tích cực, kể cả lãi suất điều hành và lãi suất cho vay, có thể tiếp tục hạ trong thời gian tới.

Về dư nợ theo điều hành tín dụng, ngay từ đầu năm, NHNN xác định mức tăng trưởng tín dụng khoảng 14-15% để phù hợp với kỳ vọng, hay đúng hơn là chỉ tiêu của Quốc hội và Chính phủ đã giao, góp phần tăng trưởng kinh tế 6,5% và kiểm soát lạm phát dưới 4,5%.

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế mới tăng 4,2%, với con số tuyệt đối là 12,4 triệu tỷ đồng. Song song với đó, huy động tiền vào khoảng 4,16%. Số tiền gửi huy động là 12,7 triệu tỷ đồng. Điều này có nghĩa, huy động cho vay ở thời điểm hiện nay tương đương, kể cả tốc độ, doanh số, số dư với cho vay. Như vậy, dư địa còn rất nhiều để các ngân hàng có thể cho vay.

“Thanh khoản của các ngân hàng thương mại đang thừa, thực tế là do tốc độ tín dụng đang tăng trưởng chậm”, Phó Thống đốc chia sẻ.

Về lý thuyết, khi lãi suất tăng cao thì tín dụng có thể tăng trưởng âm. Ngược lại, lãi suất hạ sẽ đẩy tín dụng tăng. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, lãi suất giảm nhanh nhưng tín dụng lại tăng chậm. Lý giải về điều này, Phó Thống đốc Đào Minh Tú đưa ra một số đánh giá dưới góc độ quản lý, điều hành cũng như thực tế của nền kinh tế.

Thứ nhất, tình hình nền kinh tế đang có nhiều khó khăn, suy giảm về cầu đầu tư, cầu tiêu dùng thấp, như vậy cầu tín dụng cũng không thể tăng cao được.

Thứ hai, sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp khó khăn, tồn kho nhiều, nhiều doanh nghiệp khó có đơn hàng, xuất khẩu cũng có những khó khăn nhất định. Thị trường bất động sản chưa sôi động lại, nhiều dự án chưa triển khai được, kể cả những dự án bất động sản thương mại và bất động sản nhà ở xã hội chưa được triển khai nhiều mặc dù NHNN tạo điều kiện về tín dụng cho lĩnh vực bất động sản, sẵn sàng đẩy mạnh những lĩnh vực tỉ lệ rủi ro thấp.

Thứ ba, những doanh nghiệp nhỏ và vừa đang khó tiếp cận tín dụng. Trước đây doanh nghiệp khó về năng lực tài chính để đảm bảo vay phải có khả năng trả nợ, đến nay càng khó hơn. Về vấn đề này, Chính phủ, các Bộ, ngành, các hiệp hội, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, ngành Ngân hàng đang quyết liệt tháo gỡ.

Hiện nay, có nhiều doanh nghiệp muốn vay nhưng không chứng minh được có thể trả nợ được không, nguyên tắc tối thiểu ngân hàng cho vay phải thu được nợ. Ngược lại, có doanh nghiệp, ngân hàng mời chào vay nhưng lại chưa có nhu cầu vay.

Đây là những nguyên nhân trực tiếp tạo ra những "khác thường" so với những năm trước khi lãi suất giảm mà tín dụng chưa tăng được nhanh.

“Tuy nhiên, cùng với đồng loạt các chính sách khác mà Chính phủ đang triển khai, hy vọng trong thời gian tới ngành Ngân hàng đặt ra yêu cầu phải quản lý tốt, tập trung tăng cường hơn nữa để lãi suất tiếp tục theo hướng giảm, tạo điều kiện cho doanh nghiệp trên cơ sở các ngân hàng thương mại phải tính toán bảo đảm được an toàn tối thiểu cho mình và cắt giảm những chi phí cần thiết có điều kiện hạ lãi suất, cũng như cắt giảm các loại phí”, Phó Thống đốc nhận định.

Vừa qua, NHNN đã  ban hành Thông tư số 06/2023/TT-NHNN sửa đổi Thông tư số 39/2016/TT-NHNN, qua đó tháo gỡ rất nhiều nội dung, đặc biệt ứng dụng công nghệ số nên đã tạo điều kiện cho cả doanh nghiệp và ngân hàng tiếp cận tín dụng nhanh hơn, thuận lợi hơn.

Theo Phó Thống đốc, NHNN sẽ tiếp tục xem xét các đối tượng, lĩnh vực để cùng với các Bộ, ngành có những chính sách đồng bộ. Các chính sách giãn, hoãn, tái cơ cấu các khoản nợ sẽ tiếp tục được tăng cường cũng như chỉ đạo các ngân hàng thương mại, các hiệp hội quan tâm triển khai tốt. Đây là những chính sách rất trực tiếp hỗ trợ cho doanh nghiệp, tháo gỡ cho doanh nghiệp hiện nay.