Dự báo buôn lậu có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp

Từ đầu năm 2023 đến nay, tình hình kinh tế thế giới chưa ra khỏi giai đoạn khó khăn, có tính bất định cao, diễn biến phức tạp, nhanh chóng cùng nhiều yếu tố mới, bất ngờ, xuất hiện cả rủi ro trong ngắn hạn và dài hạn. Ở trong nước, tình hình an ninh, chính trị, kinh tế, xã hội ổn định, đạt được nhiều kết quả quan trọng, toàn diện, được dư luận quốc tế và Nhân dân ghi nhận.

Tuy nhiên, nhiều yếu tố bất lợi bên ngoài như khủng hoảng năng lượng, thiếu hụt nguyên liệu, cộng hưởng tác động từ cuộc xung đột Nga - Ukraina, Hamas - Israel đã kích hoạt lạm phát, sự bùng nổ giá cả các loại hàng hoá trên thị trường toàn cầu, ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, cùng với nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao vào các tháng cuối năm và dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, dự báo tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, gian lận thương mại và hàng giả đối với các mặt hàng cấm như ma túy, pháo nổ, vật liệu nổ... và hàng hóa thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng như xăng dầu, khí hoá lỏng, khoáng sản, phân bón, đường cát, lương thực, thực phẩm, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, hàng điện tử... có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, hiện đại hơn trên tất cả các tuyến, lĩnh vực, nhất là tuyến biên giới đất liền, vùng biển, cảng hàng không quốc tế và địa bàn nội địa trọng điểm trong cả nước.

Để chủ động kiểm soát tình hình, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Kế hoạch nhằm tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương chủ động, kịp thời kiểm soát tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; thường xuyên trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, đấu tranh, bắt giữ, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả nhằm ngăn chặn, đẩy lùi các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, cửa khẩu, vùng biển; hoạt động gian lận thương mại, trốn thuế; hành vi mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ...

Xác định tuyến, địa bàn, đối tượng, mặt hàng trọng điểm

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia giao Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 theo lĩnh vực, địa bàn quản lý, phụ trách.

Theo đó, chủ động phương án bố trí lực lượng, phương tiện tuần tra, kiểm soát chặt chẽ trên các tuyến biên giới; cửa khẩu đường bộ, đường sắt, đường sông, đường biển, đường hàng không và các đường mòn, lối mở, khu vực tập kết hàng hóa gần biên giới để ngăn chặn các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hoá vào nội địa; tập trung vào hàng cấm, hàng kém chất lượng, hàng nhập khẩu có điều kiện, hàng thuế suất cao, hàng hóa thiết yếu phục vụ sản xuất kinh doanh, tiêu dùng dịp Tết Nguyên đán... 

Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương chủ động nắm chắc diễn biến tình hình; nhận diện phương thức, thủ đoạn mới về hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; xác định tuyến, địa bàn, đối tượng, mặt hàng trọng điểm để tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp đấu tranh; xác định rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị ở trung ương và địa phương trong công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát lĩnh vực, địa bàn. 

Đồng thời, tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường đối với các mặt hàng thiết yếu, hàng hóa có nhu cầu cao phục vụ sản xuất và tiêu dùng trong dịp cuối năm và Tết Nguyên đán. Trong đó, tập trung kiểm soát chặt chẽ các chợ đầu mối, trung tâm thương mại, đại lý, sàn giao dịch thương mại điện tử, các trang mạng xã hội (facebook, zalo, tiktok...) mua, bán trực tuyến... kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng hoạt động kinh doanh để mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ... 

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đề nghị Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương thành lập các đoàn công tác liên ngành kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các lực lượng, đơn vị, địa phương tổ chức đấu tranh hiệu quả với các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả thuộc lĩnh vực, địa bàn quản lý, phụ trách. Đồng thời, chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền tiếp nhận, giải quyết hiệu quả tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố về buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, gian lận thương mại, hàng giả, nhất là thực hiện nghiêm việc chuyển cơ quan điều tra khi phát hiện các dấu hiệu tội phạm qua công tác thanh tra, kiểm tra của Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương. 

Tại Kế hoạch, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã phân công nhiệm vụ cụ thể đối với Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính; Ban Chỉ đạo 389 Bộ Công Thương; Ban Chỉ đạo 1389 Bộ Quốc phòng; Ban Chỉ đạo 138 Bộ Công an, Ban Chỉ đạo 389 các Bộ: Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Y tế, Khoa học và Công nghệ, Giao thông vận tải; Bộ Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam; Ban Chỉ đạo 389 các địa phương.

Trong đó, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính chỉ đạo lực lượng Hải quan tăng cường thu thập thông tin, nắm chắc tình hình, tuần tra, kiểm soát tại khu vực cửa khẩu đường bộ, khu kinh tế cửa khẩu, khu vực tập kết hàng hóa gần biên giới, khu vực cảng sông, cảng biển quốc tế, cảng hàng không quốc tế, bưu điện, chuyển phát nhanh quốc tế, đường sắt liên vận quốc tế thuộc địa bàn hoạt động hải quan. Cùng với đó, kiểm soát chặt chẽ hàng hóa xuất nhập khẩu, hành lý của hành khách và phương tiện xuất nhập cảnh; xây dựng, triển khai các phương án tăng cường lực lượng, phương tiện, biện pháp nghiệp vụ nhằm đấu tranh, ngăn chặn kịp thời hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.

Tập trung vào các mặt hàng cấm (ma túy, vũ khí, pháo nổ, vật liệu nổ, thuốc lá điếu nhập lậu, động vật hoang dã...) và hàng hóa ảnh hưởng đến an ninh trật tự, an toàn xã hội, giả nhãn hiệu, gian lận nguồn gốc, xuất xứ, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ... (xăng dầu, khoáng sản, kim khí quý, ngoại tệ, hàng điện tử, điện thoại, hàng may mặc và thời trang cao cấp, rượu ngoại, thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, đường cát, bánh kẹo, thực phẩm, dược phẩm, dược liệu, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, gia súc, gia cầm...). Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát, triển khai thực hiện hiệu quả các chuyên đề, kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các tuyến, địa bàn trọng điểm... 

Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, cục thuế các địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra, chống gian lận thương mại về thuế đối với các lĩnh vực kinh doanh tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là những doanh nghiệp được miễn giảm, gia hạn tiền thuế. Đồng thời, tăng cường quản lý, kiểm soát nhằm ngăn chặn tình trạng sử dụng, mua bán hóa đơn trái phép, thành lập công ty “ma” xuất hoá đơn khống để hợp thức hóa hàng nhập lậu, trốn thuế; kịp thời trao đổi, cung cấp thông tin, phối hợp các lực lượng chức năng để điều tra, xác minh, xử lý các đối tượng buôn lậu, gian lận liên quan đến công tác quản lý thuế...