Theo khảo sát lương thường niên của Robert Walters 2020 vừa được công bố ngày 5/12/2019, mức độ tuyển dụng ở Việt Nam được giữ ổn định. Nhu cầu về ứng viên công nghệ, các chuyên gia cao cấp có kinh nghiệm với hiểu biết tốt về văn hóa địa phương và các chuyên gia sản xuất, ngày càng tăng trên cả nước.

Khảo sát chỉ ra ngành số hoá tiếp tục tăng trưởng mạnh tại Việt Nam khi các doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng công nghệ và dữ liệu để thúc đẩy kinh doanh. Những thay đổi trong hành vi người dùng làm gia tăng việc sử dụng điện thoại di động, các doanh nghiệp thương mại điện tử và hướng khách hàng đã liên tục điều chỉnh các chiến lược trực tuyến và di động để duy trì tính cạnh tranh. Điều này thúc đẩy nhu cầu về các nhà phát triển và nhân sự UI/UX.

Ngoài công nghệ và kĩ thuật số, ngành sản xuất cũng chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ. Điều này một phần là kết quả của các sự kiện toàn cầu như cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, cũng như là những nhân tố ngoại vi khác diễn ra tại Việt Nam. Chính điều này, lại thúc đẩy nhu cầu tuyển dụng đối với các chuyên gia trong toàn bộ chuỗi giá trị, từ khâu lập kế hoạch và thu mua đến khâu sản xuất, từ khâu xuất khẩu đến bán hàng và tiếp thị. Đặc biệt, nhu cầu tuyển dụng các nhân sự cấp cao có kỹ năng thương mại, có nền tảng trong lĩnh vực sản xuất để giúp các doanh nghiệp xây dựng những chiến lược tiên tiến ngày càng tăng cao nhưng nguồn lực lại khan hiếm.

So với những năm trước, ngành xây dựng và bất động sản tăng trưởng thấp hơn do nhiều quy định bị thắt chặt. Các lĩnh vực và ngành công nghiệp khác cũng chứng kiến sự tăng trưởng từ từ và ổn định hơn khi các doanh nghiệp Việt Nam tập trung vào việc củng cố vị thế của họ trên thị trường.

Ông Adrien Bizouard, Giám đốc Điều hành Roberts Walters Việt Nam nhận xét: “Trong năm 2020, các công ty tiếp tục áp dụng cách tiếp cận tập trung vào dữ liệu hơn, dẫn đến sự gia tăng trong nhu cầu tuyển dụng các nhân sự cấp cao để bổ sung vào những vị trí liên quan đến khoa học dữ liệu và phân tích, trí tuệ doanh nghiệp (business intelligence), máy học (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI)”. 

Ông Adrien Bizouard dự báo: ”Trong năm 2020, nhân sự nhảy việc có thể kỳ vọng mức tăng lương trung bình 15-25%. Các công ty đang tìm cách tuyển dụng những nhân tài có bộ kỹ năng phù hợp, đặc biệt trong vai trò công nghệ và kỹ thuật số, nên cân nhắc việc khai thác các nhân tài ngoài lãnh thổ quốc gia.”

Được biết, tại Việt Nam, Robert Walters đưa ra Chương trình Come Home Phở Good nhằm giúp các công ty tiếp cận với những người Việt Nam ở nước ngoài để đưa họ về nước và bù đắp lỗ hổng thiếu hụt nhân tài.

Theo Robert Walters, trong khi Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với sự thiếu hụt nhân tài cho những vị trí quản lý bậc trung vào năm 2020, có những dấu hiệu cho thấy điều này đang bắt đầu được giảm bớt khi ngày càng nhiều thế hệ trẻ có được kinh nghiệm và chuyên môn cần thiết để đảm nhận vị trí quản lý. Nhu cầu tuyển dụng những chuyên gia có khả năng thích nghi với môi trường quốc tế với kỹ năng song ngữ tốt có xu hướng gia tăng khi Việt Nam trở nên tên tuổi hơn trên toàn cầu.

Để tuyển dụng và giữ chân những nhân tài hàng đầu, những người đứng đầu các phòng ban và giám đốc phụ trách sẽ cần đóng góp nhiều hơn vào chiến lược nhân sự và tìm hiểu thêm các phương pháp giữ chân nhân viên sáng tạo hơn thông thường. Một trong những phương pháp này có thể bao gồm sự khuyến khích về mặt tài chính, chẳng hạn như các khoản thưởng gắn bó hoặc quyền chọn mua cổ phiếu, đặc biệt là đối với các nhân viên cấp cao, hoặc các lợi ích phi tài chính như cơ hội di chuyển nội bộ.

 Kế toán và Tài chính

Các công ty đang tìm kiếm những ứng viên có kinh nghiệm làm việc trong môi trường quốc tế và có kỹ năng hợp tác kinh doanh. Hầu hết những ứng cử viên này đều ở các công ty FMCG vì họ có kinh nghiệm làm việc trong môi trường trưởng thành, khả năng quản lí tốt các đối tác liên quan, có kỹ năng hợp tác kinh doanh và khả năng làm việc trong các kênh phân phối khác nhau.

Khi các doanh nghiệp có định hướng phát triển ra toàn cầu, vào năm 2020, nhu cầu về các nhân sự quản lý và kiểm soát kinh doanh trong đối tác kinh doanh tài chính/tài chính thương mại/kế hoạch tài chính và phân tích (FP&A) sẽ tiếp tục khi nhiều công việc giao dịch chuyển sang các dịch vụ chia sẻ ở nước ngoài và các vị trí tại Việt Nam định hướng kinh doanh nhiều hơn. Các ứng cử viên với trình độ tiếng Anh tốt và có kinh nghiệm làm việc trong môi trường quốc tế được ưa chuộng khi nhiều công ty đa quốc gia (MNCs) đang xây dựng và phát triển trụ sở tại Việt Nam. Các ứng viên có khả năng kết nối và giao tiếp tốt với các đối tác liên quan và trụ sở chính sẽ được coi là đạt yêu cầu.

Báo cáo cho thấy 27% các chuyên gia tài chính và kế toán gắn bó ở một vị trí trong thời gian ít hơn hai năm. Sự hài lòng trong công việc của họ có liên quan chặt chẽ đến chế độ thưởng phúc lợi cạnh tranh, môi trường và văn hoá làm việc tốt, cũng như công việc hàng ngày thú vị. Mức lương cho các chuyên gia tài chính kế toán duy trì khá ổn định, với mức tăng 20-25% cho người chuyển việc.

Kỹ thuật & Sản xuất

Thị trường tuyển dụng khá sôi nổi khi nhiều công ty đang mở rộng năng lực sản xuất hoặc chuyển các nhà máy sang Việt Nam trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, nhiều FTA được ký kết và Việt Nam có chi phí lao động tương đối thấp so với các nước láng giềng. Các nhân sự tài năng được tìm kiếm dựa trên nhu cầu sản xuất, vị trí quản lý chất lượng và quản lý sản xuất được săn đón rất cao.

Trong năm 2020, xu hướng này sẽ tiếp tục khi những doanh nghiệp mới/doanh nghiệp mở rộng là động lực chính cho sự tăng trưởng của thị trường. Hơn nữa, với sự hạn chế về ứng cử viên, đặc biệt là các ứng viên từ trung cấp đến cao cấp, thị trường kỹ thuật/sản xuất sẽ cạnh tranh về nhân sự. Đây chắc chắn là một thị trường do ứng viên điều hành và các ứng viên chuyển việc có thể mong đợi mức tăng lương trung bình là 25%.

Nhân sự

Các doanh nghiệp đang tìm kiếm những giám đốc nhân sự và nhân sự lãnh đạo có vốn hiểu biết về thương mại, đây là những người có thể làm việc với ban lãnh đạo cấp cao để thúc đẩy doanh nghiệp đạt được mục tiêu.

Năm 2020, các ngành công nghiệp như sản xuất, công nghệ và bán lẻ vẫn đang bùng nổ tại Việt Nam và nhu cầu nhân sự trong các ngành này sẽ tiếp tục tăng cao. Những vị trí nhân sự như học tập và phát triển tổ chức, quản lý nhân tài, kinh nghiệm nhân sự sẽ tiếp tục được tìm kiếm vì các công ty cần nỗ lực để giữ chân nhân viên nhằm vượt qua đối thủ cạnh tranh. Việt Nam là một thị trường do ứng viên điều hành, vì vậy việc đảm bảo giữ chân các nhân viên ở lại thậm chí còn trở nên quan trọng hơn. Người nhảy việc có thể kỳ vọng mức lương tăng 20-30% trong năm 2020.

Công nghệ thông tin 

Chúng tôi nhận thấy nhiều công ty công nghệ sản phẩm B2C được thành lập và các doanh nghiệp phi công nghệ được số hóa khiến việc thiếu hụt nhân sự công nghệ ngày càng trầm trọng hơn.

Do sự phát triển chuyển đổi kỹ thuật số, nhu cầu về cơ sở hạ tầng CNTT tiên tiến hơn như điện toán đám mây (AWS và Azure), các ứng dụng và phát triển để tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt hơn, các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm nhân sự tài năng cho những vị trí về sản phẩm kỹ thuật số và UX.

Năm 2020, dự kiến các ứng viên sẽ cân nhắc một số yếu tố khi chọn nhà tuyển dụng tiềm năng: Giờ làm việc linh hoạt, bảo hiểm cho bản thân và gia đình, lựa chọn làm việc từ xa, trợ cấp cho việc học tập và phát triển. Các chuyên gia công nghệ cũng rất quan tâm đến các hội thảo đào tạo, các khóa học về kỹ năng kỹ thuật, tham gia dự án xuyên chức năng, rèn luyện và các khóa học về kỹ năng mềm, v.v.

Hơn nữa, việc chuyển sang dữ liệu lớn (big data), máy học (machine learning) và trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ làm tăng nhu cầu về những vị trí giám đốc dữ liệu, kỹ sư dữ liệu, nhà khoa học và nhà phân tích dữ liệu. Những nhân sự trong lĩnh vực này có thể mong đợi mức tăng lương lớn hơn 15% khi chuyển việc.

Pháp lý và quản trị doanh nghiệp

Năm 2019, nhu cầu về các chuyên gia quản trị doanh nghiệp và pháp lý nội bộ đã trở nên ổn định hơn. Nhu cầu về luật sư trong doanh nghiệp, đặc biệt là lĩnh vực bất động sản, bán lẻ và chăm sóc sức khỏe (ngành dược phẩm), dịch vụ tài chính, công nghệ tài chính (fintech) và các ngành kinh doanh khác liên quan đến kỹ thuật số/công nghệ sẽ tăng lên.

Các tài năng trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, kéo đến các ngân hàng, chứng khoán, quỹ và tài chính tiêu dùng và các doanh nghiệp tài chính công nghệ cũng sẽ được săn đón.

Hoạt động tuyển dụng được dự kiến sẽ tăng mạnh mẽ vào năm 2020 cho vị trí luật sư có trình độ ở các vai trò tư vấn và nội bộ. Vì việc giữ chân nhân tài trong các công ty dịch vụ pháp lý tư nhân và các nhóm pháp lý nội bộ sẽ khá khó khăn, nhà tuyển dụng nên cân nhắc xem xét ứng viên từ nước ngoài. Tùy thuộc vào kỹ năng và kinh nghiệm của họ, các chuyên gia pháp lý và đảm bảo tuân thủ luật có thể mong đợi mức tăng lương 20-30% khi chuyển việc.

Bán hàng & Tiếp thị (Sales & Marketing)

a. Nhóm hàng tiêu dùng nhanh và bán lẻ

Các doanh nghiệp được thành lập đang tiếp tục nỗ lực phát triển nhân sự trong công ty và Việt Nam cũng chứng kiến số lượng doanh nghiệp mới gia nhập thị trường giảm nhẹ trong nửa đầu năm 2019. Tiếp thị thương mại / phát triển danh mục / tiếp thị người mua sắm, nhà phân tích kinh doanh, thị trường thông minh, dữ liệu CMI hoặc người quản lý thương mại điện tử vẫn là những vị trí quan trọng thật sự rất cần nhân tài. Với sự phát triển và chuyển đổi công nghệ, các doanh nghiệp cũng đang tìm kiếm cả các chuyên gia thương mại điện tử và kỹ thuật số.

Để có được những nhân sự thực sự tài năng, các nhà quản lý tuyển dụng nên xem xét việc cung cấp cho ứng viên lộ trình phát triển nghề nghiệp rõ ràng và triển vọng tương lai cũng như các lựa chọn làm việc linh hoạt.

b. Y tế, chăm sóc sức khoẻ

Đất nước có nhu cầu ngày càng tăng đối với các vị trí tiếp thị kỹ thuật số do người dùng cuối có thói quen tiêu dùng mới, liên quan đến nhiều phương tiện truyền thông xã hội và nền tảng kỹ thuật số hơn; và các vị trí y tế để giúp các công ty giành thị phần bằng cách sử dụng các lợi thế kỹ thuật của sản phẩm họ sở hữu.

Thị trường thiết bị y tế tiếp tục chứng kiến những tên tuổi mới gia nhập thị trường Việt Nam. Tất cả những xu hướng này sẽ tiếp tục vào năm 2020. Các công ty đa quốc gia đang tiếp tục thiết lập hoạt động tại Việt Nam thay vì sử dụng các nhà phân phối địa phương.

Đáp lại, thị trường tuyển dụng tập trung vào việc thuê những nhà quản lý các vấn đề y tế và những người đứng đầu đơn vị kinh doanh cho cả hai lĩnh vực dược phẩm và thiết bị y tế. Nhà tuyển dụng sẽ có xu hướng tập trung vào con người, đào tạo, phát triển và mở ra cho những tài năng nhân sự Việt Nam sống và làm việc ở nước ngoài sẵn sàng quay trở lại Việt Nam.

c. Công nghiệp

Trong khi các ngành công nghiệp xây dựng và kho vận đang phải đối mặt với những thách thức do sự không chắc chắn về điều kiện thị trường và các yếu tố khác như Brexit, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, v.v., nhu cầu tuyển dụng các nhân sự trung cấp khá lớn trong các ngành máy móc, hóa chất, nông nghiệp và điện/tự động hóa các lĩnh vực, và nhiều công ty đang mở rộng kinh doanh dẫn đến nhu cầu tuyển dụng nhân sự mới nhiều hơn.

Thị trường tuyển dụng địa phương nhận thấy nhu cầu đặc biệt về tuyển dụng trong các giải pháp hóa học cho các ngành công nghiệp như sơn phủ, mực in và hoạt động kỹ thuật cao trong lĩnh vực tự động hóa điện khi sản xuất đang phát triển.

Năm 2020, khi ngành sản xuất vẫn tiếp tục phát triển và kéo theo các ngành công nghiệp hỗ trợ, những xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục tồn tại. Những nhà tuyển dụng sẽ được khuyến khích linh hoạt hơn về các yêu cầu và có thể đáp ứng yêu cầu của ứng viên, đặc biệt là trong các thị trường thích hợp mà nhóm ứng viên bị hạn chế.

Chuỗi cung ứng, mua hàng và kho vận

98% các chuyên gia về chuỗi cung ứng, mua hàng & kho vận trở nên lạc quan về các cơ hội việc làm trong lĩnh vực này. Cuộc khảo sát cho thấy thế hệ ứng viên trẻ trong mảng chuỗi cung ứng có trình độ học vấn tốt hơn, một số người sở hữu kinh nghiệm ở nước ngoài và có tư duy quốc tế trong khi đó, sự gia tăng thuê ngoài các công ty cung cấp dịch vụ kho vận cho thấy sự suy giảm các vị trí nhân sự liên quan đến kho hàng ở các công ty MNC và sự gia tăng thuê kho của các bên thứ ba thuộc sở hữu của địa phương.