Phóng viên: Thưa ông, việc thực hiện chủ trương xã hội hóa lĩnh vực đăng kiểm đến nay đã cho những kết quả như thế nào?

Ông Lê Đình Thọ: Ngày 16/5/2005, Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải đã ban hành Quyết định số 1658/2005/QĐ-BGTVT phê duyệt Đề án “Xã hội hóa công tác đăng kiểm xe cơ giới đang lưu hành” có kế hoạch thực hiện cụ thể. Trong thời gian từ 2005 đến nay, Bộ Giao thông - Vận tải đã triển khai và đạt được một số kết quả cụ thể: 

Thứ nhất, huy động các nguồn lực của xã hội trong đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động kiểm định nhằm giảm chi ngân sách nhà nước.

Thứ hai, đáp ứng được nhu cầu kiểm định phương tiện của nhân dân với số lượng phương tiện tăng trưởng “nóng” trong mấy năm qua.

Thứ ba, Trung tâm đăng kiểm xã hội hóa được các doanh nghiệp đầu tư xây dựng có vị trí thuận lợi, diện tích mặt bằng xây dựng, thiết bị kiểm định, thiết bị thông tin liên lạc đáp ứng yêu cầu, bảo đảm mỹ quan xây dựng.

Để bảo đảm công tác xã hội hóa đăng kiểm đạt được những mục tiêu đề ra, bên cạnh công tác quản lý, giám sát cần áp dụng các biện pháp nào đối với các trạm đăng kiểm vi phạm để đủ sức răn đe tiêu cực trong công tác này thưa ông?

Tiêu cực trong công tác kiểm định cần được phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm vì ảnh hưởng trực tiếp đến điều kiện an toàn của phương tiện tham gia giao thông. Việc quản lý chặt công tác kiểm định cũng là  một trong những nội dung bảo đảm thực hiện tốt Đề án “Đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động và phòng, chống tiêu cực trong công tác đăng kiểm” đã được Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải phê duyệt tại Quyết định số 3703/QĐBGTVT ngày 1/10/2014.

Bên cạnh việc siết chặt quản lý, việc xử lý các hành vi vi phạm trong công tác kiểm định đã được quy định dưới dạng văn bản quy phạm pháp luật với cả tổ chức, cá nhân của Nhà nước hay ngoài Nhà nước vi phạm tại Nghị định số 63/2016/NĐ-CP ngày 1/7/2016 của Chính phủ quy định về điều kiện kinh doanh dịch vị kiểm định xe cơ giới.

Theo quy định có nhiều hình thức xử lý các hành vi vi phạm bằng tài chính và hình thức bổ sung như: Đối với đăng kiểm viên, đình chỉ có thời hạn, thu hồi giấy chứng nhận đăng kiểm viên; đối với trung tâm đăng kiểm: Đình chỉ hoạt động có thời hạn dây chuyền kiểm định, đình chỉ hoạt động có thời hạn trung tâm kiểm định, thu hồi giấy chứng nhận hoạt động kiểm định. Các hình thức xử lý đủ sức răn đe với tổ chức, cá nhân đang hoạt động kiểm định xe cơ giới.

Thực tế cho thấy khi xây dựng các trung tâm đăng kiểm, có chủ đầu tư chỉ quan tâm xây dựng cơ sở vật chất, không quan tâm đúng mức về xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng theo quy định, có đạo đức nghề nghiệp để bảo đảm hoạt động ổn định, hạn chế tiêu cực. Ông  đánh giá gì về vấn đề này?

Theo quy định, bên cạnh việc đáp ứng các điều kiện về cơ sở vật chất kỹ thuật thì yêu cầu về nguồn nhân lực cũng là một điều kiện bắt buộc để được cấp giấy chứng nhận hoạt động kiểm định. Người tham gia hoạt động kiểm định phải tham gia các khóa tập huấn chuyên ngành và đánh giá hàng năm theo quy định tại Nghị định số 63/2016/NĐ-CP.

Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động để giảm thiểu chi phí tiền lương, chủ đầu tư chỉ ký hợp đồng lao động, gửi đi tập huấn đăng kiểm viên với số lượng tối thiểu cho nên khi có đăng kiểm viên vi phạm bị xử lý hoặc vì lý do khác dừng làm việc thì đơn vị sẽ không đủ số lượng đăng kiểm viên nên sẽ phải dừng hoạt động kiểm định một phần dây chuyền.

Ngoài ra, do ưu đãi đối với người lao động của một số đơn vị đăng kiểm xã hội hóa chưa tương xứng nên khó tuyển được nguồn đăng kiểm viên có chất lượng cao. Mặt khác, do chạy theo lợi nhuận có hiện tượng lãnh đạo doanh nghiệp tác động đến kết luận của đăng kiểm viên khi đánh giá chất lượng phương tiện. Do đó, Trong thời gian tới, Bộ Giao thông - Vận tải sẽ rà soát quy định liên quan nếu cần thiết sửa đổi cho phù hợp để các Trung tâm có thể hoạt động liên tục.

Để tránh tình trạng không kiểm tra, kiểm định mà vẫn cấp giấy chứng nhận, ngành đăng kiểm đã tính đến áp dụng các biện pháp ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến cho lĩnh vực này chưa, thưa ông?

Phần mềm kiểm định xe cơ giới, quy trình kiểm định xe cơ giới hiện áp dụng cho tất cả hệ thống kiểm định trong cả nước đã ngăn chặn hoàn toàn việc không thực hiện kiểm định mà vẫn cấp giấy chứng nhận, tem kiểm định.

Các đơn vị đăng kiểm được đầu tư trang bị thiết bị kiểm tra hiện đại, thiết bị kiểm định xe cơ giới tương đương với các nước trong khu vực. Các hãng cung cấp thiết bị kiểm định đều đã tích hợp chức năng ngăn chặn tác động của con người vào kết quả kiểm tra, đánh giá chất lượng kiểm định.

Hiện công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động kiểm định xe cơ giới được Bộ Giao thông - Vận tải giao cho Cục Đăng kiểm Việt Nam và các Sở Giao thông - Vận tải các địa phương.

Xin cảm ơn ông!