Ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam vừa ban hành Chỉ thị số 02/CT-NHNN, trong đó yêu cầu các đơn vị trực thuộc, các tổ chức tín dụng, các tổ chức phát hành thẻ và tổ chức thanh toán thẻ, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng.
NHNN cho biết, để hạn chế rủi ro, tiếp tục tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng, Thống đốc NHNN yêu cầu các đơn vị thuộc NHNN tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động thẻ ngân hàng và chế tài xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng.
Song song với đó, tăng cường rà soát, nắm bắt thông tin về tình hình hoạt động thẻ ngân hàng, từ đó xây dựng kế hoạch tập trung thanh tra để xử lý các hành vi vi phạm (theo thẩm quyền) trong phát hành và sử dụng thẻ ngân hàng; tăng cường phối hợp công tác, trao đổi, chia sẻ thông tin giữa NHNN và các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan chức năng có liên quan trong phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thẻ ngân hàng.
Các tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo, cảnh báo của Ngân hàng Nhà nước về việc giám sát, kiểm soát hoạt động thẻ ngân hàng, trong đó đặc biệt chú trọng công tác nhận biết và xác minh thông tin khách hàng, đơn vị chấp nhận thẻ.
Đồng thời, phải giám sát, kiểm tra, rà soát các giao dịch thẻ phát sinh tại đơn vị chấp nhận thẻ nhằm ngăn chặn việc sử dụng hạn mức thẻ tín dụng để chuyển tiền, ghi có vào tài khoản thanh toán, thẻ ghi nợ hoặc thẻ trả trước của khách hàng hoặc bên thứ ba (không phải đơn vị chấp nhận thẻ).
Cần ngăn chặn giao dịch thanh toán khống tại đơn vị chấp nhận thẻ - không phát sinh việc mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ, nhằm mục đích rút tiền mặt. Ngăn chặn giao dịch thẻ không phù hợp quy định liên quan đến hoạt động trò chơi có thưởng, cờ bạc, cá độ, kinh doanh ngoại hối, chứng khoán, tiền ảo, tiền điện tử…
Các tổ chức phát hành thẻ và tổ chức thanh toán thẻ, tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phải rà soát phạm vi sử dụng thẻ ngân hàng trong hợp đồng phát hành và sử dụng thẻ; hạn mức và tỉ giá trong giao dịch thẻ bảo đảm phù hợp quy định.
Đồng thời, cần kiểm tra, rà soát toàn bộ quy trình, thủ tục, quy định về hồ sơ và hợp đồng mở, sử dụng tài khoản thanh toán, thẻ ngân hàng, trên cơ sở đó sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định nội bộ nêu trên đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin khách hàng và tuân thủ quy định pháp luật; rà soát phạm vi sử dụng thẻ ngân hàng trong hợp đồng phát hành và sử dụng thẻ, hạn mức và tỷ giá trong giao dịch thẻ đảm bảo phù hợp quy định của pháp luật.
Thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo, cảnh báo của NHNN về việc giám sát, kiểm soát hoạt động thẻ ngân hàng, trong đó đặc biệt chú trọng công tác nhận biết và xác minh thông tin khách hàng. Quán triệt tới tất cả cán bộ có liên quan trong toàn hệ thống thực hiện đúng các quy định của pháp luật và quy định, hướng dẫn nội bộ đã ban hành.
Đối với các tổ chức, phối hợp với tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán giám sát, kiểm tra, rà soát các giao dịch thẻ phát sinh tại đơn vị chấp nhận thẻ nhằm ngăn chặn việc sử dụng hạn mức thẻ tín dụng để chuyển tiền, ghi có vào tài khoản thanh toán, thẻ ghi nợ hoặc thẻ trả trước của khách hàng hoặc bên thứ ba (không phải đơn vị chấp nhận thẻ).
Rà soát, chấm dứt hợp tác và có biện pháp xử lý phù hợp đối với các tổ chức cung ứng dịch vụ có hành vi sử dụng thẻ ngân hàng không đúng quy định pháp luật. Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan bảo vệ pháp luật, cơ quan chức năng có liên quan trong việc phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về hoạt động thẻ ngân hàng theo quy định pháp luật...
Các tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán cần triển khai cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã được NHNN cấp giấy phép theo quy định của pháp luật; nghiêm cấm việc sử dụng, lợi dụng dịch vụ trung gian thanh toán để hỗ trợ cho việc thực hiện các hành vi sử dụng thẻ ngân hàng không đúng quy định pháp luật.
Kiểm tra, rà soát các quy trình, quy định nội bộ đảm bảo ban hành đầy đủ, an toàn, bảo mật thông tin khách hàng và tuân thủ quy định pháp luật; thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo, cảnh báo của NHNN liên quan đến hoạt động cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Nâng cao hiệu quả công tác tự kiểm tra, kiểm soát nội bộ nhằm hạn chế rủi ro, phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thẻ ngân hàng trong quá trình cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Đối với Văn phòng đại diện các tổ chức thẻ quốc tế, phải tổ chức rà soát, đảm bảo việc hợp tác với các tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ, tổ chức chuyển mạch thẻ tại Việt Nam trong cung ứng dịch vụ thẻ cho khách hàng tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam cũng như các văn bản chỉ đạo của NHNN.
Tăng cường công tác trao đổi, chia sẻ thông tin và cảnh báo đến các tổ chức phát hành thẻ, tổ chức thanh toán thẻ, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thành toàn danh sách các đơn vị chấp nhận thẻ có độ rủi ro cao, thực hiện các giao dịch thanh toán thẻ cho hoạt động không phù hợp quy định của pháp luật Việt Nam...
Theo các chuyên gia tài chính ngân hàng, Chỉ thị số 02/CT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước sẽ góp phần hạn chế các vụ gian lận ngân hàng liên quan đến tội phạm công nghệ cao đang ngày càng phổ biến hiện nay. Điển hình như các hành vi: trộm cắp dữ liệu của ngân hàng, thông tin tài khoản khách hàng, thông tin thẻ tín dụng; thủ đoạn phishing câu nhử, lấy cắp thông tin tài khoản; lợi dụng kẽ hở trong quy trình, lỗ hổng bảo mật để chiếm quyền quản trị hệ thống; tấn công vào cơ sở dữ liệu, chiếm quyền điều khiển hệ thống để chiếm đoạt tiền của tổ chức tín dụng; sử dụng tài khoản, thẻ ngân hàng, thẻ cào trong quá trình thực hiện hành vi vi phạm pháp luật...