Ngành Hải quan: Nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động kiểm tra chuyên ngành
Tổng cục Hải quan là cơ quan được Bộ Tài chính giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Đề án Giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án, Tổng cục Hải quan đang tích cực triển khai kế hoạch để hiện thực hóa các mục tiêu đã đề ra.
Tổng cục Hải quan đã trình lãnh đạo Bộ Tài chính kế hoạch chi tiết để triển khai thực hiện Đề án. Trong Kế hoạch chi tiết xác định rõ các việc phải làm, đơn vị chủ trì, đơn vị phối hợp thực hiện và thời gian hoàn thành.
Tổng cục Hải quan cũng đã trình Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ liên quan sớm trình Thủ tướng Chính phủ thành lập Tổ công tác liên ngành do Bộ trưởng Bộ Tài chính làm tổ trưởng, tổ phó là lãnh đạo một số bộ có nhiều lĩnh vực liên quan đến quản lý và kiểm tra chuyên ngành, Tổng cục Hải quan là ủy viên thường trực của Tổ công tác.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành cùng đổi mới từ cơ chế chính sách đến tăng cường năng lực kiểm tra hàng hóa xuất nhập khẩu (XNK), tiếp tục đưa thủ tục hành chính trong việc xin/cấp giấy phép kiểm tra chuyên ngành thực hiện trong cơ chế một cửa quốc gia. Đến nay đã có 9 Bộ tham gia Cơ chế một cửa quốc gia - NSW, thực hiện 22 thủ tục hành chính trên Cổng thông tin một cửa quốc gia (trừ Bộ Tài chính) trong đó có 19 thủ tục liên quan đến kiểm tra chuyên ngành.
Về phía cơ quan Hải quan, tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa XNK phải kiểm tra chuyên ngành theo hướng giảm bớt thủ tục hành chính, đơn giản hóa các biện pháp quản lý hải quan, tạo thuận lợi, giảm chi phí và thời gian thông quan hàng hóa, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Kiện toàn, đổi mới và nâng cao năng lực, tổ chức bộ máy của Trung tâm phân tích phân loại hàng hóa XNK thuộc Tổng cục Hải quan để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao, bao gồm cả việc thực hiện kiểm tra chuyên ngành đối với một số mặt hàng XK, NK mà Nhà nước cần quản lý chất lượng trên cơ sở các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do các Bộ, ngành quy định và được các Bộ, cơ quan ngang Bộ quản lý chuyên ngành ủy quyền.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung triển khai kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa nhập khẩu có ảnh hưởng tới sức khỏe con người trong dịp tết Nguyên Đán Bính Thân 2016 theo lộ trình tại các địa bàn trọng điểm như Hải Phòng (từ 12/2015), TP Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh (từ tháng 1/2016), Tổng cục Hải quan đã chủ động làm việc với Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đề nghị trước mắt tập trung vào nhóm hàng nhập khẩu có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người thường được NK nhiều trong dịp tết gồm: Thực phẩm tươi sống, đông lạnh, nhóm hàng rau hoa quả và nguyên liệu thuốc đông dược.
Về phía địa phương, Cục Hải quan thành phố Hải Phòng đã chủ động, làm việc với cơ quan kiểm tra chuyên ngành trên địa bàn, ký Quy chế phối hợp với 04 đơn vị kiểm tra chuyên ngành gồm: Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng I và Cơ quan thú y vùng II, Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia và Quatest 1, bố trí xắp xếp địa điểm làm việc cho các đơn vị này tại Chi cục Hải quan Cảng Hải phòng khu vực III.
Đây là 04 đơn vị thực hiện việc kiểm tra chuyên ngành cho trên 80% số lượng hàng hóa thuộc đối tượng kiểm tra chuyên ngành xuất nhập khẩu qua khu vực Hải Phòng. Việc bố trí địa điểm cho đơn vị kiểm tra chuyên ngành làm việc ngay tại cửa khẩu đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của các doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực hiện hoạt động kiểm tra chuyên ngành (rút ngắn 30% thời gian chờ đợi làm thủ tục thông quan hàng hóa), công tác phối hợp kiểm tra, trao đổi nghiệp vụ liên quan đến kiểm tra chuyên ngành giữa cơ quan Hải quan và đơn vị kiểm tra chuyên ngành được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, đảm bảo quản lý chặt chẽ hơn.
Ngày 01/12/2015 vừa qua, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) đã tổ chức công bố địa điểm kiểm tra chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu tại khu vực cảng Hải Phòng với sự tham gia của đại diện lãnh đạo các Bộ: Tài chính, Công Thương, Y tế, Khoa học và Công nghệ, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng và đại diện một số doanh nghiệp xuất nhập khẩu, doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho ngoại quan trên địa bàn Hải Phòng.
Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan đã giao nhiệm vụ cho Cục trưởng Cục Hải quan các địa phương: TP. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng và Cục Hải quan các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh trên cơ sở kinh nghiệm của Cục Hải quan TP. Hải Phòng tích cực chủ động, phối hợp với các đơn vị kiểm tra chuyên ngành trên địa bàn và các đơn vị có liên quan nghiên cứu bố trí, sắp xếp địa điểm kiểm tra chuyên ngành tập trung trên địa bàn từ tháng 01/2016 theo đúng lộ trình và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.