Bộ Công Thương cho biết sẽ siết chặt theo dõi các mặt hàng xuất khẩu có nguy cơ bị gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại trong thời gian tới. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại bất hợp pháp, gian lận xuất xứ.

Kế hoạch hành động được ban hành lần này đã chi tiết các nhiệm vụ của Bộ Công Thương trong đề án thông qua việc giao công tác cho từng đơn vị cụ thể kèm theo yêu cầu về thời gian và kết quả thực hiện.

Cụ thể, kế hoạch bao gồm các nhóm công việc cần triển khai chính như hoàn thiện cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin giữa các cơ quan liên quan; phối hợp xây dựng, theo dõi danh sách các mặt hàng xuất khẩu có nguy cơ bị gian lận xuất xứ, lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.

Mặt khác, trong thời gian tới, Bộ này sẽ hoàn thiện các quy định về xuất xứ; tăng cường tuyên truyền phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến các vấn đề này, nhất là trong bối cảnh các hiệp định thương mại được thực thi trong thực tế.

Thực tế cho thấy, trong thời gian qua, qua kiểm tra, giám sát, quản lý khi làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu và kiểm tra sau thông quan, thanh tra của cơ quan hải quan đã phát hiện các phương thức, thủ đoạn gian lận, giả mạo xuất xứ, ghi nhãn hàng hóa.

Bên cạnh đó, lực lượng hải quan cũng phát hiện hàng hóa có xuất xứ từ nước ngoài chuyển tải qua Việt Nam để hợp thức hóa hồ sơ hoặc xin cấp giấy chứng nhận xuất xứ sau đó xuất khẩu sang nước thứ ba.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh, cần phải xác định ngay các nhóm mặt hàng tăng trưởng nóng vào các thị trường trọng điểm để có cơ chế giám sát đặc biệt, nhằm chống gian lận xuất xứ, gian lận thương mại có hiệu quả như thị trường châu Âu, Mỹ, Canada, với sản phẩm gỗ, giày dép, thép, máy móc phụ tùng và các sản phẩm có nguy cơ bị giả mạo xuất xứ như nông thuỷ sản…

Việc Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA), trong đó có một số FTA thế hệ mới, đã giúp doanh nghiệp có lợi thế rất cao về ưu đãi thuế quan, tiếp cận thị trường sớm. Nhưng điều này cũng đồng nghĩa với nguy cơ hàng hoá bên ngoài lợi dụng xuất xứ hàng Việt để hưởng ưu đãi thuế quan.

Theo đó, nhóm ngành hàng có tăng trưởng xuất khẩu cao thời gian qua như dệt may, điện tử, da giày, đồ gỗ… đều có nguy cơ trở thành đối tượng bị chế tài trừng phạt thương mại hoặc áp đặt thuế quan...”

Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh. 

Cùng với đó, Bộ trưởng yêu cầu Cục Phòng vệ thương mại xây dựng ngay kế hoạch phối hợp với các bộ có nhiệm vụ trực tiếp như Tài chính, Công an, Khoa học - Công nghệ, Kế hoạch - Đầu tư và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam… thống nhất cơ chế lập trung tâm dữ liệu thông tin để chia sẻ các vấn đề liên quan đến chứng nhận xuất xứ, lẩn tránh thương mại…

Ngoài ra, Cục Phòng vệ thương mại được giao xây dựng kế hoạch hành động của Bộ Công Thương thực hiện Đề án “Tăng cường quản lý nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ” mà Thủ tướng Chính phủ vừa ký theo hướng phân định nhiệm vụ lớn, lâu dài lẫn các công việc trước mắt, có tổ thường trực thực hiện đề án trước ngày 20/7; xây dựng quy chế hoạt động, gồm đề xuất bổ sung hình phạt, chế tài xử lý gian lận thương mại…