Chất lượng tài sản cải thiện

Báo cáo Triển vọng ngành Ngân hàng năm 2025 của VIS Rating cho thấy, năng lực tín nhiệm của các ngân hàng Việt Nam sẽ cải thiện nhẹ, tiếp theo xu hướng hồi phục từ nửa cuối năm 2024, được dẫn dắt bởi các ngân hàng quốc doanh và một số ngân hàng lớn.

Các chuyên gia của VIS Rating cho rằng, tỷ lệ hình thành nợ có vấn đề, nợ xấu sẽ giảm dần khi khả năng trả nợ của khách hàng cải thiện trong bối cảnh môi trường kinh doanh tốt hơn. Đẩy mạnh đầu tư công, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) ổn định và thặng dư thương mại, cùng những nỗ lực không ngừng của các cơ quan quản lý nhằm giải quyết các vấn đề pháp lý sẽ thúc đẩy hoạt động kinh doanh trong nước và cải thiện dòng tiền hoạt động của doanh nghiệp trong năm 2025. Khả năng trả nợ của khách hàng cá nhân cũng sẽ dần cải thiện khi thu nhập từ kinh doanh và việc làm ổn định, và giá trị bất động sản phục hồi.

VIS Rating kỳ vọng, tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành Ngân hàng sẽ giảm xuống 2,2% trong năm 2025 từ mức 2,3% của năm 2024, được dẫn dắt bởi các ngân hàng quốc doanh và một vài ngân hàng lớn có hoạt động cho vay thận trọng và ít cho vay các nhà phát triển bất động sản gặp khó khăn. Một vài ngân hàng nhỏ và vừa vẫn sẽ đối mặt với các vấn đề liên quan đến khoản vay mua nhà gắn với các dự án mang tính đầu cơ.

Trong thời gian tới, rủi ro quản trị vẫn sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến chất lượng tài sản của các ngân hàng vì mối liên hệ chặt chẽ với các tập đoàn lớn – chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản – sẽ làm tăng rủi ro hoạt động và khả năng dễ bị tổn thương hơn cho các ngân hàng khi các tập đoàn này gặp vấn đề.

Khả năng sinh lời toàn Ngành sẽ cải thiện nhẹ nhờ biên lợi nhuận (NIM) mở rộng và chi phí tín dụng thấp hơn. Tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản bình quân (ROAA) sẽ tăng nhẹ lên 1,60% trong năm 2025 từ mức 1,55% của năm 2024, đi kèm với tăng trưởng tín dụng 16% trong năm 2025.

Nhu cầu tín dụng kỳ hạn dài hơn từ doanh nghiệp và cho vay mua nhà sẽ cho phép các ngân hàng bù đắp một phần chi phí vốn cao hơn và ghi nhận NIM mở rộng từ 5-10 điểm cơ bản lên mức 3,5%.

Ngoài ra, thu ngoài lãi sẽ tăng nhẹ từ kinh doanh trái phiếu tổ chức tín dụng (FI), thu từ thu hồi nợ và doanh số bán bảo hiểm cải thiện từ vùng đáy. Chi phí tín dụng của các ngân hàng lớn sẽ giảm khi chất lượng tài sản cải thiện. Trong khi đó, các ngân hàng nhỏ và một vài ngân hàng quy mô vừa có thể phải đối mặt với nhiều thách thức để nâng cao lợi nhuận do cạnh tranh cho vay và huy động tiền gửi.

Bộ đệm rủi ro ổn định hơn

Bộ đệm rủi ro vẫn ổn định do lợi nhuận cải thiện nhẹ. Mức vốn toàn Ngành sẽ tăng lên khi lợi nhuận và khả năng tạo vốn cải thiện cùng tăng trưởng tài sản. Vốn của các ngân hàng quốc doanh được dự báo cải thiện nhẹ nhờ triển khai kế hoạch tăng vốn và việc trả cổ tức bằng cổ phiếu giúp giữ lại vốn.

Các ngân hàng cũng sẽ đẩy mạnh phát hành ra công chúng trái phiếu tăng vốn cấp 2 trong năm 2025 theo Luật Chứng khoán mới để khai thác nhu cầu mạnh mẽ của các nhà đầu tư cá nhân.

Tỷ lệ bao phủ nợ xấu toàn ngành Ngân hàng sẽ cải thiện nhẹ khi tỷ lệ hình thành nợ có vấn đề chậm lại. Một số ngân hàng quy mô vừa và nhỏ tiếp tục gặp khó khăn trong việc cải thiện lợi nhuận và sẽ mất nhiều thời gian hơn để cải thiện bộ đệm dự phòng.

Nhờ đó, thanh khoản hệ thống dồi dào nhờ đẩy mạnh sử dụng nguồn vốn trái phiếu dài hạn và tăng trưởng tiền gửi tốt hơn. Khi tăng trưởng cho vay tốt hơn, VIS Rating kỳ vọng, cạnh tranh huy động tiền gửi sẽ gia tăng, và các ngân hàng quy mô nhỏ phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn thị trường ngắn hạn và có bộ đệm tài sản thanh khoản ở mức yếu sẽ đối mặt với áp lực chi phí vốn tăng cao và căng thẳng thanh khoản. Trong khi đó, các ngân hàng lớn có mạng lưới chi nhánh và nền tảng số mạnh mẽ sẽ có thể chống chịu tốt hơn trước việc tăng lãi suất huy động và cải thiện nguồn tiền gửi chi phí thấp.

Tuy nhiên, VIS Rating cũng không loại trừ kịch bản kém tích cực khi rủi ro thanh khoản cao hơn, do tăng trưởng tiền gửi thấp và tăng sử dụng nguồn vốn thị trường ngắn hạn trong bối cảnh áp lực tỷ giá gia tăng.