Tại Hội thảo Giải pháp phục hồi thị trường bất động sản hậu Covid-19, ông Phạm Thanh Hưng, Phó Chủ tịch Cen Group cho biết để đón các doanh nghiệp dịch chuyển khỏi Trung Quốc, bên cạnh xây dựng các khu công nghiệp thì việc phát triển hệ thống logistic cũng như phát triển công nghiệp phụ trợ là điều cần quan tâm.

Theo ông Hưng, có 2 xu hướng về làn sóng dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Thứ nhất là cuộc dịch chuyển từ chính các nhà đầu tư nước ngoài - họ sẽ thuê các nhà máy đi kèm dịch vụ, cung cấp trọn gói từ A - Z. Có thể thấy, ngay sau khi có động thái dịch chuyển này thì rất nhiều nước xung quanh chúng ta cũng lên kế hoạch để đón làn sóng dịch chuyển. 

Minh chứng rõ nhất là Indonesia đã có kế hoạch đón đầu, đàm phàn với Chính phủ Mỹ về việc di dời các công ty Mỹ hoạt động tại Trung Quốc sang quốc đảo này. Chính phủ nước này đã chuẩn bị 4.000ha đất để đón các công ty này. Còn Việt Nam đang hy vọng Apple sẽ đặt nhà máy tại đây.

Theo ông Hưng, trong các nước Đông Nam Á, Việt Nam đang có lợi thế về mặt địa lý, song lại có nhiều bất cập khác về tính sẵn sàng.

“Cơ hội sẽ dành cho tất cả mọi người và chỉ đến với ai khi sẵn sàng đón nhận. Khi các doanh nghiệp đi khỏi Trung Quốc thì cơ hội dành cho các nước Đông Nam Á và họ muốn đến nước nào đã sẵn sàng đón nhận họ. Việt Nam chúng ta dường như chưa thực sự sẵn sàng và hơi chậm chạp”, ông Hưng nhận định.

Xu hướng thứ hai, theo ông Hưng là xu hướng dịch chuyển từ những nhà cung cấp dịch vụ bất động sản hạ tầng và khu công nghiệp cho các nhà đầu tư nước ngoài. Nếu quan sát về báo cáo thị trường M&A thì số lượng M&A tại Việt Nam tăng vọt trong vòng 3 - 4 tháng đầu năm 2020. 

Còn theo bà Vân Nguyễn, Giám đốc bộ phận thị trường JLL Việt Nam, khi nói về bất động sản công nghiệp cho rằng xu hướng dịch chuyển các nhà máy rời khỏi Trung Quốc đã có cách đây vài năm. Có nhiều lý do để Việt Nam trở thành một trong những điểm đến trong làn sóng này. Thứ nhất, vị trí chiến lược gần với Trung Quốc nên Việt Nam có cơ hội đón làn sóng dịch chuyển.

Thứ hai, những năm gần đây, chi phí nhân công lao động và chi phí đất ở Trung Quốc đang tăng rất cao.

Thứ ba, trước đại dịch Covid-19, Việt Nam đã là điểm đến trong nhiều điểm đến khác. Khi Covid-19 diễn ra và đỉnh điểm là chiến tranh thương mại Mỹ - Trung thì việc dịch chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc ngày càng ồ ạt hơn.

Việc các doanh nghiệp chuyển ra khỏi Trung Quốc, Việt Nam có được lợi, tuy nhiên, ngoài Việt Nam còn có Ấn Độ cũng đang được các doanh nghiệp quan tâm, vì đây là nước có lợi thế về dân số đông, diện tích lớn, nguồn lao động tốt.

Giám đốc bộ phận thị trường JLL cho biết một trong những vấn đề về bất động sản công nghiệp Việt Nam trong thời gian gần đây là nguồn cung và quỹ đất. Nguồn cung ở Việt Nam rất lớn, tuy nhiên đất sạch để bàn giao ngay thì rất hạn chế, khiến việc giải phóng mặt bằng còn khó khăn.

“Việc lựa chọn và cấp giấy phép đầu tư cũng cần có sự lựa chọn để tránh tình trạng Việt Nam trở thành nơi chuyển dịch của các nhà máy, nhà sản xuất không sạch”, bà Vân kiến nghị.

Theo giới quan sát, trong hơn 2 năm qua, doanh nghiệp Trung Quốc gia tăng đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam thì trong tình hình dịch bệnh này, khó khăn của doanh nghiệp trong nước sẽ là cơ hội cho các nhà đầu tư nước này đẩy nhanh cơ hội thâu tóm.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận định, xu hướng M&A sẽ diễn ra mạnh mẽ hơn, khiến nảy sinh nguy cơ những doanh nghiệp tiềm năng (có quy mô vừa và lớn, có thị phần nhất định và có vai trò dẫn dắt một số ngành quan trọng) có thể bị thâu tóm bởi các nhà đầu tư nước ngoài. 

Thậm chí, cơ quan tham mưu tổng hợp cho Chính phủ còn đề cập vấn đề này như là một trong 5 thách thức lớn của nền kinh tế trong những tháng cuối năm 2020.

Riêng với Trung Quốc, không ít ý kiến cho rằng khả năng lượt thâu tóm của nhà đầu tư Trung Quốc sẽ nhiều hơn nếu tính cả hình thức đầu tư dạng “núp bóng”. Trên thực tế đã có tình trạng doanh nghiệp, cá nhân người Trung Quốc “núp bóng” người Việt mua bán bất động sản tại các khu vực ven biển để chuyển mục đích sử dụng sang đất thương mại, dịch vụ hoặc thuê diện tích đất dọc ven biển, “thâu tóm” các vị trí đất đẹp, trung tâm… 

Do đó, giới phân tích cho rằng ở thị trường trong nước cần có chính sách thu hút đầu tư hiệu quả, bổ sung những quy định pháp luật chưa chặt chẽ hoặc còn có khoảng trống chưa quy định để tạo ra hành lang pháp lý hợp lý cho đầu tư và kinh doanh trong nước và nước ngoài.