Nhà thầu xây dựng và chiếc “bẫy” chứng thư bảo lãnh từ ngân hàng

Minh Sơn

(Tài chính) Ký hợp đồng hợp tác, làm ăn, mua bán vì tin tưởng có ngân hàng đứng đằng sau bảo lãnh, nhưng nhiều doanh nghiệp có nguy cơ “mất trắng” vì đối tác không có khả năng thanh toán, trong khi ngân hàng cũng tìm lý do chối bỏ nghĩa vụ của mình.

Chẳng hạn, công ty CP Phát Hùng Anh (TP. Rạch Giá, Kiên Giang) mấy tháng nay như “ngồi trên đống lửa” do phải chạy đôn chạy đáo lo hoàn thành công việc cuối năm vừa lo giải quyết vụ việc với một công ty đối tác vi phạm hợp đồng thi công, trong khi số tiền tạm ứng hàng tỷ đồng đã bỏ ra thì chưa thể lấy lại vì đang bị “chôn” tại ngân hàng.

Trước đó, CTCP Phát Hùng Anh (Phát Hùng Anh) có ký một hợp đồng kinh tế với công ty CP Thương mại Xây dựng Phú Hải Minh (Phú Hải Minh) (quận 3, TP. HCM) thi công gói thầu hoàn thiện phần nhân công, máy thi công, vật tư cốp pha móng trụ công trình tại Bạc Liêu. Trong hợp đồng có ghi rõ về giá trị, khối lượng, tiến độ thi công, điều kiện đảm bảo cũng như các điều khoản khác có liên quan. Căn cứ vào đề nghị của đơn vị thi công và hợp đồng kinh tế giữa hai bên, Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank)  - Phòng giao dịch Tân Bình đã phát hành thư bảo lãnh thực hiện hợp đồng (BG – AA 06384) có giá trị bảo lãnh là 792.000.000đ và thư bảo lãnh hoàn trả tiền ứng trước (BG - AA 06385) 1.584.000.000đ đảm bảo cho số tiền mà Phát Hùng Anh đã tạm ứng trước cho Phú Hải Minh.

Với 2 chứng thư bảo lãnh này, bên nhận bảo lãnh là Phát Hùng Anh được TP Bank – PGD Tân Bình cam kết vô điều kiện về việc hoàn trả số tiền ứng trước cũng như tiền bảo lãnh thực hiện hợp đồng với tổng giá trị gần 2,4 tỷ đồng nếu bên được bảo lãnh là Phú Hải Minh vi phạm các nghĩa vụ hoặc không hoàn trả, hoàn trả không đầy đủ tiền ứng trước.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thi công, Phú Hải Minh không đáp ứng và thực hiện đúng những cam kết ban đầu theo hợp đồng đã ký kết như không tập kết, bố trí được thiết bị máy móc, nhân lực, tiến độ thi công… Do việc chậm trễ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ chung của toàn công trình cũng như gây thất thoát, thiệt hại nghiêm trọng về tài chính, uy tín nên Phát Hùng Anh đã nhiều lần gửi văn bản nhắc nhở cũng như làm việc trực tiếp với Phú Hải Minh nhưng đến tận thời điểm hợp đồng sắp hết hạn vẫn chưa một khối lượng công trình nào hoàn thiện.

Cụ thể, từ ngày 25/6 - 20/8/2014, Phát Hùng Anh đã liên tục gửi văn bản chấn chỉnh việc chậm trễ tập kết thiết bị, máy móc nhân lực tiến hành thi công. Đến ngày 12/9/2014, Phú Hải Minh cũng đã ký nhận về việc chậm tiến độ và cam kết sau 10 ngày nếu không hoàn thành sẽ tự thanh lý hợp đồng. Tuy nhiên quá thời hạn cam kết, Phú Hải Minh đã không thực hiện được tiến độ và tự ý bỏ công trường. Chính vì vậy, ngày 17/9/2014, Phát Hùng Anh đã gửi yêu cầu đến TP Bank – PGD Tân Bình yêu cầu hoàn trả tiền ứng trước và thanh toán nghĩa vụ thực hiện hợp đồng theo bảo lãnh.

Liên tiếp từ đó đến nay, công ty nhiều lần gửi văn bản yêu cầu phía ngân hàng thực hiện nghĩa vụ nhưng vẫn không nhận được đáp ứng thỏa đáng quyền lợi mà khi tham gia nhận bảo lãnh, ngân hàng cam kết sẽ thực hiện.

Điều đáng nói, trong một biên bản họp giữa 3 bên ngày 21/11/2014, TP Bank – PGD Tân Bình đã đồng ý và ký vào biên bản họp xác nhận rằng Phú Hải Minh đã vi phạm hợp đồng và đưa ra kết luận TP Bank – PGD Tân Bình phải hoàn trả lại số tiền theo chứng thư bảo lãnh BG- AA 06385 phát hành ngày 2/7/2014 giá trị 1,584 tỷ đồng, thời gian hoàn trả là sau 7 ngày kể từ khi ngân hàng ký vào biên bản này. Song thực tế hiện tại, công ty vẫn chưa nhận được số tiền đã ứng trước cũng như nghĩa vụ bảo lãnh của TP Bank – PGD Tân Bình cam kết thực hiện.

Và lý do để ngân hàng này chây ỳ và “lật kèo” lại chính kết luận trước đó đã đưa ra nhằm thoái thác nghĩa vụ bảo lãnh chính là kéo dài thời gian khiến cho thời hạn bảo lãnh hết hiệu lực và yêu cầu Phát Hùng Anh chứng minh vi phạm của Phú Hải Minh, trong khi điều này là hoàn toàn thiếu cơ sở vì trước đó chính bên vị phạm đã tự cam kết thanh lý hợp đồng và ngân hàng cũng đã ký văn bản xác nhận công ty này vi phạm. Thậm chí, TP Bank – PGD Tân Bình  còn viện lý do chưa trả được tiền bảo lãnh vì còn phải đợi bên Phú Hải Minh chuyển khoản số tiền mà đáng ra ngân hàng đã “nắm đằng chuôi” ngay từ đầu.

Kết quả là, đến nay doanh nghiệp này vẫn phải lo chạy đôn chạy đáo theo những yêu cầu ngân hàng về hoàn thiện hồ sơ, bổ sung giấy tờ và không biết đến bao giờ mới được nhận lại khoản tiền của chính mình, cũng như chỉ biết kêu trời vì cách làm việc trước sau bất nhất của một ngân hàng lấy uy tín của mình ra để bảo lãnh nhưng lại không coi trọng chữ tín.