Nguồn: Tổng cục Thống kê

Theo đó, điều đáng chú ý là khu vực có vốn đầu tư FDI dù có quy mô cao hơn khu vực trong nước (13,9 tỷ USD so với 7,2 tỷ USD) nhưng, trong 2 tháng qua, tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu của khu vực kinh tế trong nước đã cao hơn khu vực FDI (tăng 13,2% so với tăng 11,8%).

Đây là kết quả tích cực, thể hiện sự cố gắng của khu vực kinh tế trong nước đối với việc tranh thủ khi đất nước mở cửa sâu, rộng hơn để đẩy mạnh sản xuất và xuất khẩu và là nét mới của xuất khẩu trong 2 tháng đầu năm nay.

Nguyên nhân chính là một số mặt hàng xuất khẩu trong nước sản xuất tăng khá, như: Thuỷ sản, rau quả, hạt điều, hạt tiêu, sản phẩm từ chất dẻo, túi xách, vali, ô dù, gỗ và sản phẩm gỗ, dệt may, giày dép…

Bên cạnh đó, giá xuất khẩu một số mặt hàng cũng tăng so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể: Giá hạt điều tăng 2,6%, giá chè tăng 1,5%, giá hạt tiêu tăng 3,6%, giá gạo tăng 4,3%, giá than tăng 7,7%… 

Đáng chú ý, mới qua 2 tháng đã có 9 mặt hàng đạt trên 500 triệu USD, trong đó có 5 mặt hàng đạt trên 1 tỷ USD (điện thoại các loại và linh kiện đạt 3,298 tỷ USD, tăng 22,9% so với cùng kỳ; dệt may đạt 3,205 tỷ USD, tăng 30,1%; giày dép đạt 1,61 tỷ USD, tăng 27,4%; điện tử máy vi tính và linh kiện đạt 1,399 tỷ USD; thuỷ sản đạt 1,054 tỷ USD, tăng 38,9% so với cùng kỳ...).

Ngoài các mặt hàng đạt từ 1 tỷ USD ở trên, còn có 4 mặt hàng khác cũng đang hướng tới mục tiêu này, gồm máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng (979 triệu USD); dầu thô (935 triệu USD); máy, gỗ và sản phẩm gỗ (884 triệu USD); phương tiện vận tải và phụ tùng (856 triệu USD).

Tính chung 9 mặt hàng trên đã đạt 14,22 tỷ USD, chiếm 67,5% tổng số xuất khẩu của Việt Nam và tăng 9,7% so với cùng kỳ năm trước. Riêng 5 mặt hàng đạt từ 1 tỷ USD trở lên, có quy mô đạt gần 10,6 tỷ USD, chiếm 55,1% tổng số và tăng 29% - cao hơn tốc độ tăng chung (12,3%).

Đáng chú ý, cơ cấu mặt hàng xuất khẩu đã có sự cải thiện bước đầu theo hướng các mặt hàng thô, chưa qua chế biến hoặc mới sơ chế giảm hoặc tăng thấp, như: Cà phê giảm 11,9%, chè giảm 1,6%, dầu thô giảm 23,2%, cao su giảm 39,6%, hạt tiêu tăng 8,5%… trong khi một số mặt hàng có kỹ thuật-công nghệ khá đã tăng cao.

Đặc biệt, sau 2 tháng, Việt Nam đã xuất siêu 244 triệu USD. Đây là tín hiệu tích cực góp phần cải thiện cán cân thanh toán tổng thể, tăng dự trữ ngoại hối và ổn định tỷ giá. Tỷ giá VND/USD sau 2 tháng đã giảm 0,09%. Việc tăng thấp của CPI (sau 2 tháng tăng 1,24% - thấp nhất trong hàng chục năm qua), việc xuất siêu và giá USD giảm… đã góp phần củng cố lòng tin vào đồng tiền quốc gia, lòng tin vào sự ổn định kinh tế vĩ mô.

Từ những tín hiệu trên, có thể dự đoán về khả năng vượt kế hoạch xuất khẩu trong cả năm. Theo đó, năm 2014 có thể là năm thứ 3 liên tiếp vượt chỉ tiêu kế hoạch cả về tốc độ tăng kim ngạch xuất khẩu (tăng 10%) và nhập siêu (8% so với xuất khẩu). Thậm chí năm nay còn có thể xuất siêu.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực như trên, trong lĩnh vực xuất, nhập khẩu cũng còn những hạn chế, và những khó khăn, thách thức không nhỏ.

Tháng 1 xuất siêu khá cao (1,44 tỷ USD) nhưng nhập siêu tháng 2 cũng rất lớn (1,2 tỷ USD), chứng tỏ việc cải thiện cán cân thương mại chưa vững chắc. Nhập siêu ở một số thị trường vẫn còn ở mức cao, nhất là Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Thái Lan, Singapore…