Xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Mỹ tăng trưởng trung bình 20%/năm, với 4 mặt hàng thế mạnh: dệt may với kim ngạch 11 tỷ USD/năm, giày dép với kim ngạch 4,1 tỷ USD/năm, đồ gỗ với kim ngạch 2,6 tỷ USD/năm, thủy sản với 1,3 tỷ USD/năm. Trong đó, xuất khẩu thực phẩm và đồ uống tăng trưởng mạnh, nhưng ngày càng gặp nhiều khó khăn trở ngại.

Đến nay, Mỹ chỉ cho phép nhập khẩu 4 loại trái cây của Việt Nam là thanh long, chôm chôm, vải và nhãn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang làm việc với phía Hoa Kỳ để xuất khẩu thêm xoài và vú sữa. Tuy nhiên, thời gian cấp phép cho một loại trái của Việt Nam xuất vào thị trường Mỹ mất từ 5- 7 năm.

Để chinh phục được thị trường khó tính bậc nhất thế giới này, các doanh nghiệp Việt Nam cần nắm rõ các rào cản thương mại, chính sách chống bán phá giá, chống trợ cấp, đặc biệt là Luật Hiện đại hóa an toàn thực phẩm của Mỹ và những biện pháp để tránh sai phạm, nâng cao giá trị xuất khẩu.

Ông Đào Trần Nhân - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Mỹ đưa ra một số lưu ý cho doanh nghiệp muốn xuất khẩu sang thị trường Mỹ:

- Các Doanh nghiệp muốn xuất khẩu thực phẩm vào thị trường Mỹ phải đăng ký chất lượng với Cục Quản lý Dược và Thực phẩm Mỹ, đăng ký cơ sở sản xuất kinh doanh để được cấp mã số kinh doanh của FDA, đăng ký người đại diện tại Mỹ.

- Ngoài những quy định bắt buộc trên, các DN muốn xuất khẩu thực phẩm vào thị trường Mỹ cần lưu ý ba vấn đề:

Thứ nhất, cần tuân thủ các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm. Cạnh đó, Doanh nghiệp cần lưu giữ hồ sơ sản xuất, chế biến của từng lô hàng để phục vụ truy xuất nguồn gốc sau này, hoạt động này do phía Mỹ thực hiện.

Thứ hai, Doanh nghiệp cần sẵn sàng đáp ứng yêu cầu kiểm tra tại chỗ các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm, bởi việc từ chối không cho phía Mỹ kiểm tra cũng đồng nghĩa với việc bị từ chối nhập khẩu.

Thứ ba, trong lần xuất khẩu đầu tiên, Doanh nghiệp phải chuẩn bị đầy đủ hồ sơ để giải trình về các biện pháp kiểm soát được vệ sinh thực phẩm ngay từ cơ sở sản xuất.

Còn Theo ông David Lennarz, Phó Chủ tịch công ty Registrar Corp (một công ty tư vấn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ), đối với mặt hàng thực phẩm và đồ uống, việc xuất khẩu sang thị trường khó tính như Mỹ phải tuân thủ các quy định của Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA), cụ thể là về Luật chống khủng bố sinh học; việc đăng ký, đại diện tại Mỹ, thông báo trước; ghi nhãn, định dạng, ngôn ngữ; hệ thống phân tích và kiểm soát nguồn nguy hại và tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt (GMPs). Rất nhiều doanh nghiệp mắc lỗi khi xuất hàng sang thị trường tiềm năng này, nguyên nhân là do doanh nghiệp Việt Nam chưa tiếp cận hoàn thiện và cặn kẽ các quy định an toàn thực phẩm, dược phẩm của FDA.

Ông David Lennarz cũng lưu ý, trước khi xuất mặt hàng thực phẩm, dược phẩm sang Mỹ, các doanh nghiệp phải đăng ký và khai thông báo trước với FDA. Tuy nhiên, theo quy định mới của Luật Hiện đại hóa An toàn thực phẩm của FDA, sau khi đăng ký với FDA sẽ có thời gian để thẩm tra lại doanh nghiệp cũng như các nhà máy xem có đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm hay không, rồi mới được phép xuất hàng sang.

Ông David Lennarz nói: “Một số điểm mà doanh nghiệp Việt Nam cần lưu ý là phải đăng ký với FDA về cơ sở sản xuất đóng gói sản phẩm của mình; phải đảm bảo ghi nhãn phù hợp với FDA; chuẩn bị cho việc thanh tra của FDA về cơ sở sản xuất thực phẩm. Quan trọng nhất của những quy định của FDA được ban hành vào tháng 10/2015 là phải phát triển hệ thống an toàn thực phẩm và hệ thống này đảm bảo sản phẩm được sản xuất an toàn, chất lượng. Đặc biệt là hệ thống này phải phân tích mối nguy và phòng ngừa rủi ro để hạn chế thấp nhất nguy hại”.