Phấn đấu tăng thu ngân sách để tăng nguồn đầu tư phát triển của địa phương

Trần Huyền

Theo quy định, tỷ lệ phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp được xác định vào năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách mới, trên cơ sở dự toán thu ngân sách nhà nước và dự toán chi cân đối ngân sách địa phương. Ngoài khoản điều tiết này, địa phương cần phấn đấu tăng thu ngân sách để tăng nguồn đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.

Tỷ lệ phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp được xác định vào năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách mới. Ảnh minh họa: internet
Tỷ lệ phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp được xác định vào năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách mới. Ảnh minh họa: internet

Cử tri TP. Hải Phòng kiến nghị, khi quy định tỷ lệ phần trăm phân chia các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương cho năm 2023 và giai đoạn ổn định ngân sách, đề nghị xem xét, phê chuẩn tỷ lệ phù hợp với nhu cầu và định hướng phát triển của TP. Hải Phòng trong thời gian tới theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW. Cử tri đề xuất tiệm cận với tỷ lệ điều tiết quy định giai đoạn 2017-2021 là 78%.

Trả lời kiến nghị nêu trên, Bộ Tài chính cho biết, theo quy định tại khoản 2 Điều 40 của Luật NSNN, tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách các cấp được xác định vào năm đầu thời kỳ ổn định ngân sách mới, trên cơ sở dự toán thu NSNN và dự toán chi cân đối ngân sách địa phương, được xác định theo quy định căn cứ hệ thống nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ chi đầu tư và chi thường xuyên NSNN.

Đồng thời, khoản 8, Điều 9 Luật NSNN cũng quy định, sau mỗi thời kỳ ổn định ngân sách, các địa phương phải tăng khả năng tự cân đối, phát triển ngân sách địa phương, thực hiện giảm dần tỷ lệ bổ sung cân đối từ ngân sách cấp trên so với tổng chi ngân sách địa phương hoặc tăng tỷ lệ phần trăm (%) nộp về ngân sách cấp trên đối với các khoản thu phân chia giữa các cấp ngân sách để tăng nguồn lực cho ngân sách cấp trên thực hiện các nhiệm vụ chi quốc gia và phát triển đồng đều giữa các địa phương.

Dự toán chi cân đối ngân sách địa phương năm 2022 được xác định theo quy định tại Nghị quyết số 01/2021/UBTVQH15 ngày 01/9/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ dự toán chi thường xuyên NSNN năm 2022 và Nghị quyết số 973/2020/NQ-UBTVQH14 ngày 8/7/2020 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn NSNN giai đoạn 2021-2025. Trên cơ sở dự toán thu và dự toán chi năm 2022 nêu trên, tỷ lệ điều tiết của TP. Hải Phòng năm 2022 tính theo định mức phân bổ là 61%, giảm 17% so giai đoạn trước.

Để hỗ trợ địa phương tỷ lệ điều tiết không giảm lớn, Chính phủ đã trình Quốc hội bổ sung để cho TP. Hải Phòng là 1.785 tỷ đồng, trong đó phân bổ tăng chi đầu tư 683,9 tỷ đồng, tăng chi thường xuyên 1.101,1 tỷ đồng. Theo đó, tỷ lệ điều tiết sau điều chỉnh là 70% (Thành phố được hỗ trợ thêm 9%).

Ngày 13/11/2021, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 40/2021/QH15 về phân bổ ngân sách trung ương năm 2022. Theo đó, tỷ lệ % phân chia các khoản thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương (phần ngân sách địa phương được hưởng) năm 2022 của TP. Hải Phòng là 70%. Tỷ lệ % phân chia các khoản thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương như nêu trên chỉ áp dụng riêng cho năm 2022. Căn cứ tình hình thực tế, năm 2023, Quốc hội sẽ quy định lại cho phù hợp.

Đối với dự toán chi NSNN năm 2023, căn cứ khả năng cân đối của NSNN, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ báo cáo Quốc hội mức tăng chi ngân sách của các địa phương (trong đó có TP. Hải Phòng) ở mức hợp lý (chi đầu tư xây dựng cơ bản tăng 5%, chi thường xuyên tăng 3%). Về thu ngân sách, căn cứ quy định pháp luật về thuế, phí, lệ phí; căn cứ ước thực hiện thu ngân sách năm 2022, dự kiến mức độ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố năm 2023, Bộ Tài chính đã làm việc và cơ bản thống nhất dự toán thu NSNN năm 2023 của địa phương.

Cùng với mức tăng chi ngân sách như trên, tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia của TP. Hải Phòng là 76%. Ngày 11/11/2022, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 70/2022/QH15 về phân bổ ngân sách trung ương năm 2023; trong đó đã quy định, tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách từng tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, số bổ sung cân đối được áp dụng cho thời kỳ ổn định ngân sách đến năm 2025.

Theo đó, tỷ lệ % phân chia các khoản thu giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương năm 2023 của TP. Hải Phòng là 76%, tăng 6% so với năm 2022. Tỷ lệ điều tiết nêu trên cơ bản phù hợp với nhu cầu và định hướng phát triển của thành phố trong thời gian tới theo tinh thần Nghị quyết số 45-NQ/TW.

Vì vậy, trong giai đoạn 2023-2025, Bộ Tài chính đề nghị TP. Hải Phòng thực hiện theo đúng quy định tại Nghị quyết số 70/2022/QH15 của Quốc hội; đồng thời, phấn đấu tăng thu ngân sách để tăng nguồn đầu tư phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.