Chiều 4/11/2023, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10, Phó Thống đốc thường trực NHNN Đào Minh Tú đã trả lời báo chí liên quan đến vấn đề điều hành lãi suất.

Với câu hỏi về có hay không sự tương xứng giữa mức giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay, Phó Thống đốc cho biết, tính đến thời điểm hiện tại, việc điều hành lãi suất đã đạt được mục tiêu giảm lãi suất, hỗ trợ cho doanh nghiệp, hỗ trợ cho tăng trưởng tín dụng, mở rộng đầu tư cho tăng trưởng GDP.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, việc điều hành lãi suất huy động phụ thuộc lớn vào lạm phát cũng như nhiều chỉ số khác. Cho nên, ngân hàng huy động với mức lãi suất giảm nhưng khi cho vay ra thì giảm ở mức độ nào cần phải phù hợp. Đây là vấn đề rất đáng quan tâm trong chỉ đạo điều hành để phù hợp với kinh tế vĩ mô.

“Nếu lãi suất mà chỉ nghĩ đến câu chuyện cho vay, huy động, tức là làm sao để đảm bảo quan hệ thì huy động thấp thì sẽ cho vay thấp, nhưng vấn đề huy động lại phụ thuộc vào vấn đề lạm phát và các chỉ số khác”, ông Tú nhấn mạnh.

Cũng theo ông Tú, lãi suất quan hệ rất chặt với tỷ giá. Khi lãi suất tiền đồng quá thấp mà tỷ giá cao, đặc biệt khi lãi suất cao ở các nước đang tác động mạnh đến Việt Nam, điều này có thể tạo ra tình trạng đô la hoá, cũng như tăng biến động trong chính sách điều hành tỷ giá.

Ngoài ra, lãi suất còn ảnh hưởng đến nhiều vấn đề khác trong nền kinh tế như: Chính sách tài khoá, phát hành trái phiếu, huy động nguồn lực và cho vay của Nhà nước...

“Trong điều hành lãi suất phải đảm bảo hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Trong điều hành lãi suất này thì NHNN luôn luôn dựa trên việc tính toán để tìm ra một phương án hợp lý”, Phó Thống đốc khẳng định.

Ông Tú cho biết, ngay từ đầu năm, NHNN đã nhấn mạnh thông điệp, thậm chí sử dụng các công cụ của mình để tạo điều kiện cho việc giảm lãi suất. Theo đó, từ đầu năm đến nay, NHNN đã 4 lần hạ lãi suất điều hành, mức giảm đến 2%.

Với các ngân hàng thương mại, đến cuối tháng 7, đầu tháng 8/2023 mức giảm lãi suất khoảng 1% so với cuối năm 2022.

“Với biến động kinh tế thế giới, cũng như khả năng chống chịu của nền kinh tế, điều hành chính sách đảm bảo lạm phát dưới 4,5% để hỗ trợ tăng trưởng, chúng tôi kỳ vọng cuối năm nay có thể đạt được mức giảm lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại từ 1-1,5%. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay, theo thống kê, mức lãi suất trung bình của các khoản cho vay mới đã giảm 2-2,2%”, Phó Thống đốc thông tin thêm.

Ông Tú cũng cho biết, hiện còn một số khoản cho vay cũ khi các ngân hàng thương mại huy động vốn cao có thể vẫn đang neo cao do độ trễ của chính sách, cũng như để đảm bảo hài hoà phương án tài chính của các ngân hàng thương mại. NHNN đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, từ nay đến cuối năm, giảm lãi suất của những khoản cũ để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp.

Phó Thống đốc cho biết, ngày 27/10, NHNN đã họp với 35 ngân hàng thương mại chiếm tỉ trọng cho vay chính của nền kinh tế. Tại cuộc họp này, NHNN đã chỉ đạo rất quyết liệt, cụ thể đối với những ngân hàng mức lãi suất cho vay, chênh lệch đầu vào, đầu ra còn cao trên mức bình thường.

Đến nay, 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước với vai trò chủ lực, ví dụ như Vietcombank mức lãi suất cho vay trung bình hiện nay của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ trước đây, cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ là 5,94%, so với cuối năm 2022 đã giảm 1,75% và so với cùng kỳ năm ngoái đã giảm 0,29%. Đây là ví dụ về ngân hàng thương mại có quy mô lớn, dư nợ lớn, hoặc với BIDV, mức cho vay trung bình là 6,46% và so với cuối năm ngoái thì giảm 2,59% và so cùng kỳ giảm 0,15%.

"Tất nhiên cũng có những ngân hàng hiện nay mức cho vay bình quân còn cao, khoảng trên 9%/năm. Tất cả những ngân hàng này cũng đã được chỉ rõ và NHNN cũng đã yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất”, Phó Thống đốc cho biết.