Hoàn thiện quy định để phù hợp pháp luật mới

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị định của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều trong các quy định về quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng (TSKCHT) giao thông, thủy lợi, chợ và cấp nước sạch.

Theo Bộ Tài chính, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã quy định những nguyên tắc cơ bản trong quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT, đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết, phân cấp thẩm quyền và phê duyệt đề án khai thác. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành các nghị định điều chỉnh từng lĩnh vực như giao thông, thủy lợi, chợ và cấp nước sạch.

Hiện nay, Luật này đã được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 56/2024/QH15 và Luật số 90/2025/QH15, với nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến chế độ quản lý, sử dụng, khai thác TSKCHT do Nhà nước đầu tư, quản lý.

Song song đó, để thực hiện chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chính phủ ban hành Nghị định số 125/2025/NĐ-CP và Nghị định số 127/2025/NĐ-CP ngày 11/6/2025, phân cấp thẩm quyền cho các bộ, địa phương. Tuy nhiên, các quy định này chỉ áp dụng trong giai đoạn chuyển tiếp đến ngày 01/3/2027 nên cần sớm có văn bản sửa đổi, bổ sung.

Bộ Tài chính cho biết, Chính phủ đã đồng ý áp dụng trình tự, thủ tục rút gọn để xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công, trong đó có Nghị định lần này. Bộ Tài chính được giao rà soát các nội dung, bảo đảm tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, gắn với sắp xếp tổ chức bộ máy và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý, sử dụng tài sản công.

Để xây dựng Nghị định, Bộ Tài chính đã phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương cùng các địa phương rà soát, đánh giá tình hình thực hiện các nghị định hiện hành. Khảo sát thực tế đã được tiến hành tại Quảng Ninh và sẽ mở rộng tới nhiều địa phương khác.

Thực tiễn cho thấy, nhiều nội dung cần sửa đổi để phù hợp với chủ trương phân cấp, cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, đồng thời bảo đảm thống nhất với các luật mới ban hành và pháp luật chuyên ngành, đáp ứng đặc thù quản lý từng loại tài sản.

Tăng tính chủ động cho địa phương

Việc xây dựng Nghị định mới nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý, tạo điều kiện đẩy mạnh phân cấp từ trung ương cho địa phương, nâng cao trách nhiệm và tính chủ động của chính quyền cơ sở, qua đó kịp thời giải quyết khó khăn và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân, tổ chức. Nghị định cũng hướng tới việc tháo gỡ vướng mắc, tối ưu hiệu quả quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT giao thông, thủy lợi, chợ, cấp nước sạch.

Quan điểm xây dựng Nghị định là quán triệt đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển kết cấu hạ tầng, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính và khai thác hiệu quả nguồn lực kinh tế; đồng thời cụ thể hóa các quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công đã sửa đổi, bảo đảm thống nhất với pháp luật chuyên ngành và giải quyết kịp thời các vướng mắc phát sinh.

Dự thảo Nghị định gồm 10 điều, quy định cụ thể các nội dung sửa đổi, bổ sung và tổ chức thực hiện: Về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT giao thông đường bộ; về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT đường thủy nội địa; về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT đường sắt; về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT hàng hải; về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT thủy lợi; về phát triển và quản lý chợ; về quản lý, sử dụng và khai thác TSKCHT cấp nước sạch; các nội dung liên quan đến xử lý chuyển tiếp; về tổ chức thực hiện Nghị định; hiệu lực thi hành của văn bản.

Bộ Tài chính cho biết, Nghị định cơ bản giữ nguyên quy định của các nghị định hiện hành, bao gồm: Cơ quan quản lý nhà nước; cơ quan quản lý hạ tầng (là cơ quan thực hiện chức năng tham mưu hoặc cơ quan chuyên môn); và các tổ chức, cá nhân được giao quản lý tài sản.

Tuy nhiên, dự thảo Nghị định có sửa đổi một số quy định về cơ quan quản lý hạ tầng và đối tượng được giao quản lý tài sản (bao gồm cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp) để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp, theo đó bỏ cấp huyện trong quản lý TSKCHT.