Thông tư số 53/2006/TT-BTC của Bộ Tài chính ban hành từ năm 2006 hướng dẫn áp dụng kế toán quản trị (KTQT), nhưng việc vận dụng của các doanh nghiệp sản xuất (DNSX) ở Việt Nam đến nay vẫn chưa được quan tâm đúng mức, do nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Bài viết đề cập đến một số mô hình KTQT trên thế giới, từ đó đưa ra quan điểm về việc áp dụng KTQT tại các DNSX ở Việt Nam.

Nghiên cứu xác định và đo lường mức độ tác động của các nhân tố đến vận dụng kế toán quản trị (KTQT) tại các doanh nghiệp sản xuất (DNSX) ở Việt Nam. Kết quả cho thấy: độ mạnh của thị trường cạnh tranh, văn hóa DN, công nghệ tiên tiến, áp lực cưỡng ép, trình độ nguồn nhân lực, quan điểm của Nhà quản trị/Chủ DN, áp lực mô phỏng, chi phí tổ chức hệ thống KTQT có tác động cùng chiều đến vận dụng KTQT tại các DN này; mức độ sở hữu của Nhà nước có tác động ngược chiều. Từ kết quả nghiên cứu, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc vận dụng KTQT tại các DNSX quy mô lớn ở Việt Nam.

Hiện nay, doanh nghiệp nhỏ và vừa đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội tại các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, tại Việt Nam, các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn tồn tại nhiều hạn chế, một trong số đó là thiếu kỹ năng kế toán quản trị để đưa ra quyết định. Đây là trở ngại lớn cho việc phát triển của doanh nghiệp, khiến doanh nghiệp khó có khả năng tiếp cận tín dụng. Bài viết này phân tích vai trò kế toán quản trị trong doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó, đề xuất một số giải pháp vận dụng kế toán quản trị hiệu quả nhằm nâng cao khả năng tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Xu hướng thay đổi vai trò của kế toán quản trị không phải là ngẫu nhiên mà được thúc đẩy nhằm thích ứng với môi trường kinh doanh hiện đại có tính linh hoạt cao trong xu thế toàn cầu. Nghiên cứu này phân tích xu hướng thay đổi vai trò của kế toán quản trị trong bối cảnh toàn cầu hóa thông qua góc nhìn lịch sử về nhu cầu cải cách hệ thống kế toán quản trị, định hướng tương lai, xu hướng và động lực thay đổi, qua đó, nâng cao hiểu biết về cách thức hoạt động của kế toán quản trị trong từng giai đoạn và vai trò kế toán quản trị trong giai đoạn hiện nay.

Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả vận dụng kế toán quản trị chi phí (KTQTCP) tại doanh nghiệp tỉnh Trà Vinh. Thông qua khảo sát 200 doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bản tỉnh Trà Vinh, kết quả nghiên cứu cho thấy, mức độ tác động của từng yếu tố đến việc vận dụng KTQTCP tại doanh nghiệp tỉnh Trà Vinh theo thứ tự tác động giảm dần như sau: Quan hệ giữa lợi ích – chi phí; Kiểm soát chi phí quản lý môi trường; Trình độ nhân viên kế toán; Chiến lược kinh doanh; Nhận thức của nhà quản trị về KTQTCP.

Lý thuyết phù hợp là một lý thuyết thuộc về tổ chức cho rằng các cấu trúc của tổ chức không cố định mà phù hợp với môi trường và bối cảnh bên trong cũng như bên ngoài tổ chức. Áp dụng lý thuyết phù hợp, các nghiên cứu kế toán quản trị đã tập trung vào khám phá tác động của công nghệ, môi trường, cơ cấu tổ chức, quy mô, chiến lược và văn hóa của doanh nghiệp tới hệ thống kế toán quản trị (KTQT) của doanh nghiệp (DN).

Chi phí tiêu chuẩn là một khoản phí tổn dự toán, là số tiền mà doanh nghiệp muốn chi cho một mặt hàng hoặc là khối lượng nguyên vật liệu trực tiếp, số giờ lao động mà doanh nghiệp muốn sử dụng để sản xuất một sản phẩm. Việc lập dự toán sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp phải căn cứ trên các định mức chi phí tiêu chuẩn. Bài viết giới thiệu về vấn đề xây dựng định mức chuẩn, từ đó đưa ra một số lưu ý khi xây dựng các định mức chi phí sản xuất trong doanh nghiệp.

Lý thuyết kinh tế học hướng tới giải thích sự cân bằng của thị trường và tìm kiếm các giải pháp sản xuất tối ưu cho doanh nghiệp. Vì vậy, lý thuyết kinh tế học cung cấp những ý tưởng mang tính “chuẩn tắc” cho các nghiên cứu kế toán quản trị, có thể giải thích cho sự ra đời và phát triển của các nội dung, phương pháp, công cụ kế toán chi phí. Tuy nhiên, những nghiên cứu kế toán quản trị dựa trên kinh tế học vẫn còn nhiều hạn chế, đòi hỏi khi thực hiện các nghiên cứu kế toán quản trị cần kết hợp với nhiều lý thuyết khác.

Bài viết xác lập khung lý thuyết về nội dung kế toán quản trị (KTQT) với việc ra quyết định ngắn hạn trong doanh nghiệp sản xuất (DNSX) Việt Nam hiện nay nhằm giúp các nhà quản trị doanh nghiệp có những quyết định đúng.