Theo ILO, COVID-19 có tác động kéo dài lên thị trường lao động khiến tỷ lệ thất nghiệp duy trì ở mức cao ít nhất đến 2023.

ILO vừa hạ mức dự báo về khả năng phục hồi của thị trường lao động trong năm 2022. Theo đó, số giờ làm việc trên toàn cầu mất đi trong 2022 so với quý IV/2019 (thời điểm trước COVID-19) sẽ tương đương 52 triệu việc làm, tăng gấp đôi so với con số 26 triệu việc làm toàn thời gian đưa ra hồi tháng 5/2021.

Theo ILO, số lượng thất nghiệp trên toàn cầu sẽ đạt 207 triệu người trong năm nay, tăng 2 triệu người so với dự báo trước đó. Năm 2019 - thời điểm COVID-19 chưa xuất hiện, số người thất nghiệp chỉ mới là 186 triệu người. Tổ chức này nhận định, tỷ lệ thất nghiệp toàn cầu dự kiến duy trì ở mức cao hơn mức trước COVID-19 ít nhất cho đến năm 2023.

Với Việt Nam, ILO dự báo số người thất nghiệp là 1,3 triệu người trong 2022, sau đó giảm còn 1,2 triệu người trong 2023.

ILO cũng lưu ý tác động tổng thể đến việc làm lớn hơn đáng kể so với những gì được thể hiện qua các con số nêu trên do nhiều người đã rời khỏi lực lượng lao động. Ước tính, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động toàn cầu năm 2022 dự kiến sẽ vẫn thấp hơn 1,2 điểm phần trăm so với năm 2019.

ILO cho rằng, việc hạ dự báo năm 2022 ở một mức độ nào đó, phản ánh tác động mà các biến thể COVID-19 mới như Delta và Omicron gây nên đối với thị trường việc làm. Bên cạnh đó, điều này còn thể hiện sự không chắc chắn đáng kể về diễn biến đại dịch.

Các nhóm lao động và các quốc gia cũng có mức độ bị tác động khác biệt với khủng hoảng lao động này. Vấn đề trên được cảnh báo là làm tình trạng bất bình đẳng thêm sâu sắc và làm suy yếu cơ cấu kinh tế, tài chính xã hội, bất kể tình trạng phát triển của mỗi quốc gia. Theo đó, các nước có thể cần nhiều năm để khắc phục thiệt hại và hệ quả của chúng.

Ông Guy Ryde - Tổng giám đốc ILO - nhận định: “Không thể có sự phục hồi thực sự từ đại dịch nếu thị trường lao động không được phục hồi trên diện rộng. Để công cuộc phục hồi mang tính bền vững, sự phục hồi này phải dựa trên cơ sở các nguyên tắc của việc làm thoả đáng, bao gồm sức khoẻ và an toàn, công bằng, an sinh xã hội và đối thoại xã hội”.

Thị trường lao động ở mọi khu vực trên thế giới đều cảm nhận được tác động này, mặc dù có thể thấy được sự khác biệt lớn về quá trình phục hồi. Khu vực châu Âu và Bắc Mỹ hiện đang có những dấu hiệu phục hồi đáng khích lệ nhất, trong khi đó, triển vọng cho khu vực Đông Nam Á, Mỹ Latinh và Caribe lại chậm nhất.

Ở cấp quốc gia, sự phục hồi của thị trường lao động diễn ra mạnh mẽ nhất ở các nước thu nhập cao, trong khi tình hình của các nền kinh tế có thu nhập trung bình thấp hơn lại có xu hướng tồi tệ nhất.

Báo cáo cảnh báo về mức độ khác biệt rõ rệt khi khủng hoảng tác động tới các nhóm lao động và quốc gia. Những khác biệt này làm sâu sắc thêm tình trạng bất bình đẳng trong và giữa các quốc gia và làm suy yếu cơ cấu kinh tế, tài chính và xã hội của hầu hết quốc gia, bất kể tình trạng phát triển của họ. ILO cho rằng cần nhiều năm để có thể khắc phục thiệt hại mà đại dịch gây ra đối với thị trường lao động, thu nhập hộ gia đình và sự gắn kết xã hội và có thể là cả sự gắn kết chính trị.

Báo cáo cũng chỉ ra phụ nữ dự kiến còn tiếp tục chịu tác động nặng nề hơn từ cuộc khủng hoảng trong những năm tới. Trong khi đó, việc đóng cửa các cơ sở giáo dục và đào tạo "sẽ có tác động cộng gộp lâu dài" đối với thanh niên, đặc biệt là những người không được tiếp cận Internet.

Tổng giám đốc ILO Guy Ryder bày tỏ: "Đã hai năm kể từ khi cuộc khủng hoảng bùng phát, triển vọng phục hồi vẫn còn mong manh và con đường phục hồi thì chậm và không chắc chắn. Chúng ta đều nhận thấy những thiệt hại lâu dài có thể xảy ra đối với thị trường lao động, cùng với sự gia tăng nghèo đói và bất bình đẳng đáng lo ngại. Nhiều lao động buộc phải chuyển sang các loại hình công việc mới, ví dụ như để đối phó với sự sụt giảm kéo dài của lĩnh vực du lịch và lữ hành quốc tế.”

Tuy nhiên, báo cáo cũng chỉ ra vai trò của các việc làm tạm thời. “Cũng như trong những cuộc khủng hoảng trước đây, việc làm tạm thời đã tạo ra một vùng đệm, giúp một số người chống lại cú sốc của đại dịch” - báo cáo cho biết. Mặc dù nhiều công việc tạm thời đã bị chấm dứt hoặc không được tiếp tục gia hạn, những công việc khác lại được tạo ra, bao gồm cả công việc cho những lao động đã mất công việc dài hạn. Tính trung bình, số lượng công việc tạm thời không thay đổi.