Văn bản 08/VBHN-BTC ra đời trên cơ sở hợp nhất Thông tư số 11/2016/TT-BTC ngày 19/01/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn Nghị định số 42/2015/NĐ-CP ngày 05/5/2015 của Chính phủ về chứng khoán phái sinh (CKPS) và thị trường CKPS (TTCKPS) và Thông tư số 23/2017/TT-BTC ngày 16/3/2017 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 11/2016/TT-BTC ngày 19/01/2016 hướng dẫn Nghị định số 42/2015/NĐ-CP ngày 05/5/2015 của Chính phủ về CKPS và TTCKPS.

Liên quan đến tài khoản giao dịch của nhà đầu tư: Văn bản 08/VBHN-BTC nêu rõ để giao dịch CKPS, nhà đầu tư phải ký hợp đồng mở tài khoản giao dịch CKPS với thành viên giao dịch. Nhà đầu tư nước ngoài phải đăng ký mã số giao dịch chứng khoán theo quy định pháp luật chứng khoán về hoạt động đầu tư nư ớc ngoài trên thị trường chứng khoán trước khi mở tài khoản giao dịch CKPS.

Nhà đầu tư được mở nhiều tài khoản giao dịch CKPS theo nguyên tắc tại mỗi thành viên giao dịch chỉ được mở 01 tài khoản giao dịch. Ứng với mỗi tài khoản giao dịch, nhà đầu tư được mở tài

khoản ký quỹ tại thành viên bù trừ được chỉ định theo quy định. Công ty quản lý quỹ được mở cho mỗi nhà đầu tư ủy thác một tài khoản giao dịch chứng khoán phái sinh đứng tên công ty tại thành viên giao dịch.

Công ty chứng khoán có giấy chứng nhận đủ điều kiện tự doanh CKPS nhưng không phải là thành viên giao dịch CKPS được mở tài khoản giao dịch tại thành viên giao dịch, tài khoản ký quỹ tại thành viên bù trừ được chỉ định để đầu tư CKPS theo quy định tại Thông tư này.

Công ty chứng khoán thành lập ở nước ngoài được mở 01 tài khoản để thực hiện hoạt động tự doanh CKPS và 01 tài khoản để thực hiện hoạt động môi giới CKPS cho các nhà đầu tư nước ngoài khác.

Nhà đầu tư được mở tài khoản giao dịch tổng trong các trường hợp sau: (i), Công ty quản lý quỹ được mở 01 tài khoản giao dịch tổng cho nhà đầu tư ủy thác trong nước và 01 tài khoản giao dịch tổng cho nhà đầu tư ủy thác nước ngoài; (ii) Công ty chứng khoán thành lập ở nước ngoài được mở một 01 tài khoản giao dịch tổng để thực hiện hoạt động môi giới CKPS cho các nhà đầu tư nước ngoài; (iii) Các trường hợp khác theo hướng dẫn của Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam.

Liên quan đến tài khoản ký quỹ của nhà đầu tư: Theo văn bản 08/VBHN-BTC, thành viên bù trừ mở tài khoản tiền gửi ký quỹ cho nhà đầu tư đứng tên thành viên bù trừ theo quy định tại điểm a khoản 4 Điều 26 Nghị định số 42/2015/NĐ-CP và có trách nhiệm quản lý tách biệt tiền gửi ký quỹ tới từng nhà đầu tư. Tiền gửi ký quỹ này thuộc sở hữu của nhà đầu tư, không thuộc sở hữu của thành viên bù trừ.  

Thành viên bù trừ mở cho mỗi nhà đầu tư 01 tài khoản chứng khoán ký quỹ để quản lý tài sản ký quỹ và thực hiện nghĩa vụ thanh toán cho vị thế trên tài khoản giao dịch của nhà đầu tư. Thành viên không bù trừ, khách hàng môi giới của thành viên không bù trừ mở tài khoản chứng khoán ký quỹ tại thành viên bù trừ chung.

Tài khoản tiền gửi ký quỹ và tài khoản chứng khoán ký quỹ của nhà đầu tư chỉ được sử dụng cho các hoạt động sau: a) Nhận và hoàn trả tài sản ký quỹ cho nhà đầu tư; b) Nhận lãi hoặc thanh toán lỗ hàng ngày từ vị thế của nhà đầu tư; thanh toán khi thực hiện hợp đồng; nhận thanh toán lãi tiền gửi ngân hàng với mức lãi suất theo thỏa thuận giữa thành viên bù trừ và ngân hàng; c) Nhận hoặc chuyển giao tài sản cơ sở khi thực hiện hợp đồng (trong trường hợp thanh toán dưới hình thức chuyển giao tài sản cơ sở) đối với vị thế của nhà đầu tư.

Khi thực hiện giao dịch CKPS, nhà đầu tư phải thực hiện ký quỹ với thành viên bù trừ. Nhà đầu tư có trách nhiệm nộp đầy đủ ký quỹ ban đầu cho toàn bộ vị thế dự kiến mở cho thành viên bù trừ trước khi thực hiện giao dịch, ngoại trừ các giao dịch đối ứng.

Nhà đầu tư phải duy trì ký quỹ cho vị thế của mình và phải bổ sung ký quỹ khi giá trị tài sản ký quỹ xuống dưới giá trị ký quỹ duy trì yêu cầu hoặc số dư tiền gửi ký quỹ không đảm bảo tỷ lệ ký quỹ duy trì bằng tiền theo yêu cầu của thành viên bù trừ. Tùy vào điều kiện thị trường, thành viên bù trừ có quyền yêu cầu nhà đầu tư bổ sung ký quỹ ngay trong phiên giao dịch (intra-day margin).

Nhà đầu tư được rút bớt tài sản ký quỹ nếu giá trị tài sản ký quỹ vượt quá giá trị ký quỹ duy trì yêu cầu do thành viên bù trừ quy định.

Khi ký quỹ ban đầu hoặc bổ sung ký quỹ, thành viên bù trừ được yêu cầu nhà đầu tư ký quỹ hoàn toàn bằng tiền hoặc cho phép nhà đầu tư sử dụng một phần tài sản ký quỹ là chứng khoán theo tỷ lệ ký quỹ bằng tiền do thành viên bù trừ quy định nhưng không thấp hơn tỷ lệ ký quỹ bằng tiền theo quy chế của Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam.