Thành công bước đầu

Theo báo cáo của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 11 Khóa XIII, Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) giai đoạn 2011 - 2015 (Đề án 254) về cơ bản đã được hoàn thành theo đúng mục tiêu, định hướng và lộ trình đề ra. Thống kê cho thấy, nợ xấu đã giảm từ hơn 17% xuống còn 2,92% vào cuối năm 2015. Các TCTD tích cực trích lập dự phòng rủi ro, kiểm soát chi phí và dành mọi nguồn lực để xử lý nợ xấu.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và các TCTD không chỉ tập trung xử lý số nợ xấu tiềm ẩn xác định được đến thời điểm xây dựng Đề án 254 mà còn triển khai các giải pháp để làm cho nợ xấu được nhận diện, phân loại đúng hơn và minh bạch hóa nợ xấu. Đặc biệt, kể từ khi Công ty Quản lý tài sản của các TCTD Việt Nam (VAMC) được thành lập và qua việc chỉnh sửa, bổ sung cơ chế hoạt động cho công ty thì việc xử lý nợ xấu đã tích cực hơn và giảm đáng kể tỷ lệ nợ xấu. Như vậy, nếu chiếu theo thông lệ quốc tế, nợ xấu trên tổng dư nợ ở mức 3% trở xuống là an toàn và bình thường…

Tại cuộc họp về triển khai Nghị quyết số 01/2016/NQ-CP của Chính phủ chiều ngày 22/4/2016 tại Hà Nội, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cũng đã đánh giá cao những đóng góp của ngành Ngân hàng trong 5 năm qua.

Theo đó, ngành Ngân hàng đã chủ động, tích cực phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các nhiệm vụ giải pháp đề ra, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, giảm mặt bằng lãi suất cho vay (tới cuối năm 2015 giảm 50% so với đầu nhiệm kỳ), dư nợ tín dụng tăng gắn với chất lượng tín dụng từng bước được cải thiện.

Bên cạnh đó, ngành Ngân hàng cũng đạt được những kết quả bước đầu trong xử lý nợ xấu và cơ cấu lại các ngân hàng thương mại cổ phần yếu kém, thanh khoản và an toàn hệ thống được đảm bảo, cung ứng vốn tốt hơn cho nền kinh tế và góp phần ổn định kinh tế vĩ mô...

Tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng và xử lý nợ xấu

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ cũng cho rằng ngành Ngân hàng một số vấn đề còn vướng mắc. Cụ thể, nợ xấu bán cho VAMC còn cao, xử lý nợ xấu ở VAMC chưa thực chất; một số TCTD yếu kém chưa được xử lý dứt điểm; tín dụng trung và dài hạn có xu hướng tăng nhanh và cao hơn mức tăng trưởng tín dụng chung...

Do vậy, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu NHNN bám sát các nội dung và giải pháp về điều hành chính sách tiền tệ tại Nghị quyết số 01 ngày 7/1/2016 của Chính phủ, tiếp tục điều hành tăng trưởng tín dụng hợp lý gắn với nâng cao chất lượng tín dụng và giảm nợ xấu, bảo đảm không tạo sức ép lên mặt bằng lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, tiếp tục tập trung tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh được ưu tiên, theo dõi chặt chẽ tín dụng bất động sản, hướng tín dụng vào phân khúc nhà ở xã hội.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng lưu ý, trong thời gian tới, NHNN tiếp tục xây dựng và triển khai đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2016- 2020 gắn với xử lý nợ xấu thực chất, hiệu quả và đặt trong việc triển khai Đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế. Quản lý chặt chẽ các TCTD yếu kém và khuyến khích, tạo thuận lợi cho các TCTD sáp nhập, hợp nhất, mua lại tự nguyện, xử lý dứt điểm các TCTD yếu kém và vấn đề sở hữu chéo…

Đối với hoạt động của VAMC, NHNN theo thẩm quyền và trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các giải pháp để phát triển thị trường mua bán nợ; Hoàn thiện chức năng và có cơ chế, chính sách và nguồn lực phù hợp để phát huy vai trò của tổ chức này trong xử lý, thu hồi nợ xấu; Chỉ đạo các TCTD công khai, minh bạch về nợ xấu và kết quả xử lý thực hiện các giải pháp kiểm soát nợ xấu, hạn chế gia tăng nợ xấu. Các Bộ, ngành phối hợp với NHNN tháo gỡ khó khăn cho VAMC trong việc ban hành văn bản liên quan tới xử lý nợ xấu, xử lý tài sản đảm bảo, hỗ trợ TCTD nhanh chóng thu hồi nợ,...

Trong động thái nhằm tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng và xử lý nợ xấu mới đây, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cũng đã kí ban hành văn bản gửi các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, trong đó yêu cầu các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng và xử lý nợ xấu, bảo đảm tỉ lệ nợ xấu của hệ thống TCTD ở mức an toàn, bền vững (dưới 3% tổng dư nợ).

Cụ thể, thực hiện các giải pháp xử lý nợ xấu theo chỉ đạo của Thống đốc NHNN tại Chỉ thị số 02/CT-NHNN ngày 23/2/2016 về tăng cường bảo đảm an toàn và tiếp tục đẩy mạnh cơ cấu lại hệ thống các TCTD, xử lý nợ xấu; Kiểm soát, bảo đảm duy trì tỉ lệ nợ xấu ở mức an toàn, bền vững (dưới 3% tổng dư nợ).

Bên cạnh đó, tập trung đẩy mạnh xử lý nợ xấu bằng dự phòng rủi ro, bán nợ xấu cho VAMC, đôn đốc thu nợ, xử lý tài sản bảo đảm, hỗ trợ khởi kiện khách hàng và phối hợp với cơ quan thi hành án trong việc thi hành các bản án có hiệu lực và các hình thức khác; Kiểm soát chất lượng tín dụng và nợ xấu, nợ quá hạn.

Thống đốc cũng yêu cầu các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài xây dựng kế hoạch xử lý nợ xấu năm 2016, gửi NHNN (qua NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đối với các quỹ tín dụng nhân dân; qua cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng đối với các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải là quỹ tín dụng nhân dân) trước ngày 28/4.

Trước đó, ngày 12/4, NHNN cũng đã ban hành Quyết định số 618/QĐ-NHNN phê duyệt việc xây dựng và triển khai phương án mua nợ xấu theo giá thị trường của VAMC. Đồng thời, Quyết định quy định rõ trách nhiệm của các đơn vị thuộc NHNN, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, Công ty VAMC, TCTD trong việc tổ chức thực hiện mua nợ xấu theo giá thị trường.

Hiện nay, nợ xấu của hệ thống TCTD đã giảm, một phần nợ được bán cho VAMC làm sạch bảng cân đối kế toán của các TCTD, một phần để tiếp tục bơm vốn cho nền kinh tế. Tuy nhiên, trên thực tế, nợ xấu mà VAMC đưa về vẫn “tắc” trong việc xử lý. Do đó, hơn bao giờ hết, ngành Ngân hàng không được lơ là dù nợ xấu đã giảm về ngưỡng an toàn.