Chuyển biến tích cực

Trong năm 2015, dưới sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự tham gia tích cực của nhân dân, của các cơ quan thông tấn báo chí, các tổ chức chính trị - xã hội và các Hiệp hội ngành, nghề, công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đã đạt được những kết quả tích cực, tạo được chuyển biến rõ rệt về nhận thức và hành động, góp phần tăng thu ngân sách, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Lòng tin của nhân dân được củng cố trước công việc khó khăn của lực lượng chức năng khi tình hình chống buôn lậu, hàng giả còn nhiều phức tạp, hoạt động buôn bán, kinh doanh hàng giả diễn ra tràn lan. Hành vi phạm tội của các đối tượng không còn công khai như trước kia.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) cho thấy, trong 11 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý gần 187.000 vụ vi phạm, tăng 6,5% so với năm 2014 (chuyển xử lý hình sự trên 1.100 vụ với gần 1.300 đối tượng); thu nộp ngân sách tiền xử phạt, bán hàng tịch thu và truy thu thuế trên 11.500 tỷ đồng, tăng gần 6% so với năm 2014.

Thống kê cho thấy, tính đến ngày 15/11/2015, riêng lực lượng Hải quan đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 19.360 vụ việc vi phạm, khởi tố 27 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác đề nghị khởi tố 87 vụ thông qua hoạt động chống buôn lậu, thanh tra, kiểm tra sau thông quan. Trong lĩnh vực thuế, lực lượng chức năng đã tổ chức thanh tra, kiểm tra 60.070 doanh nghiệp; tổng số thuế tăng thu qua thanh tra, kiểm tra là 9.158,58 tỷ đồng.

Trong khi đó, lực lượng Quản lý thị trường phát hiện, xử lý 94.474 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước đạt hơn 400,4 tỷ đồng; chuyển đề nghị khởi tố trên 50 vụ. Lực lượng Công an phát hiện, bắt giữ 9.191 vụ việc; thu nộp ngân sách nhà nước đạt 117,791 tỷ đồng; khởi tố hình sự 395 vụ/546 bị can…

Còn đó những băn khoăn

Tuy nhiên, tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2015 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2016 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, nhiều bộ, ngành, địa phương nhìn nhận công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn đó những băn khoăn.

Theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Thành Cung, các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhưng càng làm lại càng thấy tình hình buôn lậu phức tạp. Có địa phương tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả lắng xuống nhưng có địa phương lại tăng.

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương cũng chỉ rõ, số vụ phát hiện còn chưa tương xứng với tình hình, đặc biệt là số vụ việc bị khởi tố còn hạn chế. Để chứng minh tội phạm vận chuyển hàng hóa qua biên giới còn gặp nhiều khó khăn, cũng như giám định vật chứng, định giá tài sản (hàng cấm liên quan đến động vật hoang dã).

Có thể nói, dù đã có nhiều nỗ lực rất lớn và hiệu quả từ các cơ quan chức năng, song đến nay, phải thừa nhận rằng tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, tác động xấu đến kinh tế - xã hội, an ninh trật tự, sức khỏe của cộng đồng, gây bức xúc trong nhân dân. Số lượng vụ việc cơ quan chức năng phát hiện, xử lý tăng khá, tính chất quy mô vụ việc ngày càng lớn, thủ đoạn tinh vi.

Nhiều kế hoạch đã được ban hành nhưng một số Bộ, ngành, địa phương chưa tích cực triển khai thực hiện, vẫn còn tình trạng nể nang, bao che, thiếu kiên quyết trong xử lý vi phạm, nhất là xử lý trách nhiệm đối với cán bộ công chức có liên quan...

Đẩy mạnh đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Cuối năm và dịp Tết Nguyên đán luôn là thời điểm tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa, buôn bán hàng giả, gian lận thương mại diễn biến phức tạp với những thủ đoạn tinh vi gây rất nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, kiểm soát.

Để công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chuyển biến tích cực hơn nữa, Văn phòng Chính phủ vừa có thông báo Kết luận của Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác năm 2015 và phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2016 của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia.

Theo đó, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương cần tập trung thực hiện tốt các nhóm nhiệm vụ được nêu trong Nghị quyết 41/NQ-CP ngày 9/6/2015 của Chính phủ về đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới, với tinh thần kiên quyết phấn đấu tạo được bước tiến rõ rệt hơn nữa trên lĩnh vực này.

Đồng thời tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các chương trình, kế hoạch, ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Triển khai và thực hiện ngay Kế hoạch số 218/KH-BCĐ389 ngày 01/12/2015 về Cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp Tết Nguyên đán Bính Thân 2016.

Tiếp tục hoàn thiện thể chế về đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; hoàn thiện các quy định liên quan về quản lý, kiểm soát chặt chẽ loại hình kinh doanh tạm nhập – tái xuất, phân luồng quản lý rủi ro trong thông quan hàng hóa, về sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp, an toàn thực phẩm.

Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương công khai, minh bạch trong công tác cán bộ, nhất là trong các khâu bổ nhiệm, điều động, luân chuyển, đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ làm công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Điều chuyển, thay thế người đứng đầu các cơ quan, đơn vị có biểu hiện bao che, dung túng cho buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả…

Các Bộ, ngành, địa phương tuyên truyền, phổ biến thường xuyên về các mặt nguy hại của tệ nạn buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong nhân dân và các cơ quan nhà nước, chú trọng nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, nhất là cán bộ, công chức thuộc các lực lượng chức năng trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả…

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường công tác nghiệp vụ, phát hiện, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng nhập lậu, sản xuất kinh doanh hàng giả, phải tập trung đánh trúng, đánh đúng đầu nậu. Phối hợp tốt với các cơ quan tư pháp đẩy nhanh tiến độ điều tra, xét xử các vụ án buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả nghiêm trọng được phát hiện gần đây, nâng cao tính răn đe, phòng ngừa.

Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Văn phòng Chính phủ tích cực kiểm tra đôn đốc các Bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện nhiệm vụ đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chủ động thu thập thông tin về tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và kết quả đấu tranh của các lực lượng chức năng, nhất là tại các địa bàn trọng điểm, các vụ việc nghiêm trọng được dư luận chú ý để tham mưu, đề xuất Trưởng Ban có ý kiến chỉ đạo xử lý kịp thời.

Trước đó, Ban Chỉ đạo 389 cũng đã ban hành Kế hoạch cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả từ nay đến Tết Nguyên đán Bính Thân 2016. Theo đó, các cơ quan chức năng sẽ tăng cường các biện pháp nghiệp vụ, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tại các cửa khẩu, các tuyến biên giới trên bộ, trên biển, các tuyến vận tải từ biên giới vào nội địa, các chợ đầu mối, các trung tâm thương mại, các khu vực buôn bán khác trong nội địa nhằm phát hiện, ngăn chặn có hiệu quả các hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc, các hành vi trốn thuế, gian lận thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả…

Các cơ quan này cũng sẽ chủ động xác lập chuyên án đấu tranh, điều tra, triệt phá các tụ điểm tập kết hàng hóa nhập lậu, hàng giả, hàng cấm từ khu vực biên giới đến các tụ điểm trong nội địa; tập trung phát hiện, bắt giữ các đường dây, ổ nhóm buôn lậu, sản xuất hàng giả để đưa ra truy tố, xét xử làm bài học răn đe cho các đối tượng khác.

Trong đó, địa bàn trọng điểm cần tập trung gồm: Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Lào Cai, TP. Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Trị, TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Tây Ninh, An Giang, Đồng Tháp... Đồng thời, đẩy mạnh công tác phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng, thanh tra chuyên ngành từ trung ương đến địa phương và phối hợp với các cấp chính quyền cơ sở trong việc tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả...