Theo các chuyên gia, lợi nhuận của ngân hàng bị ảnh hưởng vì NIM lãi suất cho vay bằng USD tốt hơn là cho vay tiền đồng.

Lợi nhuận co lại

Báo cáo tài chính quý III của các ngân hàng đã hé lộ những con số lợi nhuận tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, một điểm chung kém đi trong kết quả kinh doanh 9 tháng đầu năm của các nhà băng là hoạt động kinh doanh ngoại hối.

Thống kê 13 ngân hàng cỡ lớn và trung bình gồm VPBank, ACB, SeABank, K i e n g l o n g b a n k , VietABank, VietBank, ABBank, Sacombank, VIB, NCB, BacABank, S a i g o n b a n k , Vietcombank vừa có báo cáo kết quả kinh doanh quý III cho thấy có 6 ngân hàng (tương đương 69%) ghi nhận lợi nhuận mảng kinh doanh ngoại hối giảm và 3 ngân hàng báo lỗ trong 9 tháng đầu năm.

Đứng đầu nhóm ngân hàng được khảo sát có mức lỗ trong kinh doanh ngoại hối là VPBank. Báo cáo tài chính quý III của ngân hàng này cho thấy một số mảng kinh doanh dịch vụ có mức tăng trưởng khá, nhưng ở mảng kinh doanh ngoại hối lại lỗ tới hơn 81 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước vẫn ghi nhận lãi tới gần 218 tỷ đồng.

Theo đó, lũy kế 9 tháng đầu năm, VPBank lỗ hơn 117 tỷ đồng ở mảng kinh doanh ngoại hối, trong khi cùng kỳ lãi 251 tỷ đồng.

VIB cũng có mức lỗ từ kinh doanh ngoại hối tăng mạnh trong quý III. Cụ thể, lỗ hơn 28 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với cùng kỳ, nâng lỗ lũy kế 9 tháng lên gần 115 tỷ đồng, tăng gấp 5,5 lần so với cùng kỳ (gần 21 tỷ đồng).

Một số nhà băng khác mặc dù vẫn ghi nhận lợi nhuận ở hoạt động kinh doanh ngoại hối 9 tháng đầu năm, nhưng lại sụt giảm mạnh so với cùng kỳ năm trước, như tại SeABank, kinh doanh ngoại hối chỉ còn 15 tỷ đồng, giảm tới gần 79% so với con số 70 tỷ đồng cùng kỳ; BacABank có lợi nhuận giảm tới 68%, vỏn vẹn 3 tỷ đồng.

Trong khi đó, cũng có những ngân hàng gây bất ngờ cho thị trường khi ghi nhận mức lỗ trong quý III giảm mạnh so cùng kỳ.

Điển hình, NCB chỉ còn lỗ hơn 100 triệu đồng trong quý III/2019, so với mức lỗ tới 14 tỷ đồng cùng kỳ. Trong 9 tháng đầu năm, NCB lỗ mảng kinh doanh ngoại hối hơn 5 tỷ đồng, giảm 2/3 so với mức lỗ gần 16 tỷ đồng cùng kỳ.

Theo các chuyên gia, việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) siết cho vay ngoại tệ nhằm theo đuổi mục tiêu chống đô la hóa nền kinh tế, bằng cách chuyển dần từ giao dịch cho vay sang mua – bán ngoại tệ là một trong những nguyên nhân chính khiến doanh thu kinh doanh ngoại hối sụt giảm. Đặc biệt, kể từ 1/10/2019, các ngân hàng đã chính thức chấm dứt cho vay ngoại tệ đối với các doanh nghiệp có nhu cầu vay ngoại tệ trung dài hạn để thanh toán ra nước ngoài tiền nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ…

Thắt chặt tín dụng ngoại tệ khiến hoạt động kinh doanh ngoại hối suy giảm

VND ổn định hỗ trợ doanh nghiệp

Chiến lược phát triển ngành ngân hàng Việt Nam đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đặt ra mục tiêu giảm dần tỷ lệ tín dụng ngoại tệ trên tổng tín dụng, phấn đấu tỷ lệ tiền gửi ngoại tệ trên tổng phương tiện thanh toán đạt mức dưới 7,5% vào năm 2020 và 5% vào năm 2030, tiến tới ngừng cho vay ngoại tệ để chậm nhất đến năm 2030 cơ bản khắc phục tình trạng đô la hóa trong nền kinh tế.

Ts. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng, nhận định việc chấm dứt dần cho vay ngoại tệ, chuyển dần sang quan hệ mua - bán là chính sách đúng đắn, phù hợp của nhà điều hành cần được khẩn trương thực hiện.

Đặc biệt, để hỗ trợ cho chính sách này, NHNN chủ trương điều hành tỷ giá linh hoạt. Từ đầu năm đến nay, thị trường tiền tệ thế giới chứng kiến sự biến động mạnh, đồng USD liên tục tăng giá, còn Nhân dân tệ lại mất giá. Trong khi đó, Việt Nam đồng (VND) vẫn được đánh giá là ổn định, thanh khoản thị trường tốt, NHNN thậm chí đã mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối. Theo thống kê đến cuối tháng 9, dự trữ ngoại tệ đang ở mức kỷ lục khoảng 70 tỷ USD.

Sự ổn định của VND/ USD tiếp tục được duy trì trong tháng 10. Hiện, tỷ giá USD/VND có những chuỗi ngày “bình lặng” khi cả tỷ giá trung tâm và giá USD tại các ngân hàng thương mại đều không có nhiều biến động.

Ngày 24/10, NHNN niêm yết tỷ giá trung tâm ở mức 23.154 VND/ USD, đa số các ngân hàng thương mại giữ tỷ giá USD dao động quanh mức 23.145 đồng (mua) và 23.265 đồng (bán).

Chẳng hạn, Vietcombank và BIDV niêm yết ở mức: 23.145 đồng (mua) và 23.265 đồng (bán); VietinBank: 23.140 đồng (mua) và 23.260 đồng (bán); ACB: 23.155 đồng (mua) và 23.255 đồng (bán).

Chia sẻ lý do khiến các nhà băng thua lỗ ở mảng kinh doanh ngoại hối, lãnh đạo một ngân hàng thương mại cho rằng bản thân doanh nghiệp cũng hiểu rằng chính sách của NHNN đối với tín dụng ngoại tệ sẽ theo chiều hướng thắt chặt lại, do đó buộc phải chủ động điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, thay vì trông chờ vào vay ngoại tệ sẽ chuyển sang vay VND.

Ngoài ra, giá trị VND duy trì ổn định trong thời gian qua dù biến động mạnh của nhiều đồng tiền nội tệ trên thế giới, chênh lệch lãi suất VND và USD không còn lớn khiến cho dư địa dùng đòn bẩy tài chính dựa trên biến động tiền tệ của doanh nghiệp không còn nhiều như trước kia.

Dẫu vậy, các chuyên gia cũng cho rằng lợi nhuận của ngân hàng bị ảnh hưởng vì NIM lãi suất cho vay bằng USD tốt hơn là cho vay tiền đồng.