Hạ tầng và thể chế cải thiện rõ rệt: Tiệm cận chuẩn mới nổi

TTCK Việt Nam đã có bước tiến đáng kể trong việc đáp ứng các tiêu chí nâng hạng từ MSCI. Theo đánh giá từ nhóm nghiên cứu tại BSC Research trong Báo cáo Chiến lược tháng 6, nếu như trước đây Việt Nam còn ba điều kiện mang tính kỹ thuật cần hoàn thiện để đủ điều kiện nâng hạng - gồm xóa bỏ yêu cầu ký quỹ trước khi giao dịch (pre-funding), cho phép sử dụng tài khoản tổng (omnibus account), và triển khai cơ chế bù trừ thanh toán qua đối tác trung tâm (CCP) - thì đến nay, tiến độ cải cách đã có những chuyển biến rõ rệt.

Về pre-funding, điểm nghẽn lớn nhất là pre-funding đã chính thức được tháo gỡ thông qua Thông tư số 68/2023/TT-BTC của Bộ Tài chính. Thêm nữa, hệ thống giao dịch KRX đã chính thức đi vào vận hành từ ngày 5/5/2025, tạo nền móng kỹ thuật để triển khai tài khoản tổng - một trong những điều kiện then chốt còn lại.

Mô hình Omnibus account hiện đã được thử nghiệm trên hệ thống KRX và dự kiến hoàn thiện chính thức trước tháng 8/2025, theo kế hoạch của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Đây là bước tiến then chốt giúp thị trường Việt Nam tiếp cận gần hơn các chuẩn mực quốc tế. 

Riêng cơ chế CCP dự kiến được xây dựng và đưa vào hoạt động vào năm 2026, hoàn tất bộ ba điều kiện kỹ thuật hướng đến mục tiêu nâng hạng bền vững.

Vượt qua những chuẩn mực nâng hạng của các quốc gia đi trước

Theo các chuyên gia phân tích, Việt Nam đang có nhiều điểm vượt trội so với các quốc gia từng được MSCI nâng hạng trước đây như Pakistan, Qatar, UAE hay Argentina. Cụ thể, về quy mô thị trường, thanh khoản, mức độ mở cửa cho dòng vốn ngoại, số lượng cổ phiếu đủ tiêu chuẩn và mức độ cải cách thể chế, Việt Nam đều cho thấy sự sẵn sàng rõ rệt.

Điều đáng nói là, một số quốc gia trong số đó vẫn còn duy trì các hạn chế nhất định đối với nhà đầu tư nước ngoài nhưng vẫn được MSCI chấp nhận nâng hạng. Trong khi đó, Việt Nam đã có những cải cách đồng bộ, quyết liệt và rõ ràng hơn, thể hiện qua các chính sách mở room ngoại, minh bạch hóa thị trường, tăng cường quản trị công ty và ứng dụng hệ thống giao dịch hiện đại.

Đặc biệt, so với thời điểm nâng hạng của các nước trước đây, mức độ đáp ứng điều kiện hiện tại của Việt Nam đã cao hơn - đặc biệt là trong bối cảnh các tổ chức quốc tế đang ngày càng coi trọng sự ổn định chính sách và năng lực hạ tầng.

Cơ hội hiện rõ, nhưng cần sự kiên định đến cùng

Đánh giá về cơ hội, các chuyên gia tin rằng TTCK Việt Nam hoàn toàn có thể được đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng (Watch List) của MSCI trong kỳ tháng 6/2025 (ngày 24/6) nếu tiếp tục giữ vững cam kết cải cách, hoàn thiện kỹ thuật và minh bạch hóa môi trường đầu tư.

Điểm tích cực là các chính sách quan trọng đã được ban hành đúng tiến độ, hệ thống giao dịch hiện đại đã vận hành, và sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý – đặc biệt là Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các sở giao dịch – đang có tính đồng thuận cao.

Dẫu vậy, quyết định từ MSCI không chỉ phụ thuộc vào yếu tố kỹ thuật, mà còn ở niềm tin về khả năng vận hành bền vững, minh bạch, và nhất quán chính sách trong dài hạn. Đó là lý do các chuyên gia khuyến nghị TTCK Việt Nam cần tiếp tục duy trì đà cải cách, bảo đảm tính nhất quán trong thông điệp chính sách và truyền thông rõ ràng tới nhà đầu tư quốc tế.

Theo dự báo của các chuyên gia, nếu tiến độ cải cách tiếp tục được duy trì trong năm 2025, khả năng Việt Nam được MSCI đưa vào danh sách theo dõi nâng hạng là rất sáng sủa – mở ra cơ hội thu hút dòng vốn thụ động hàng tỷ USD và củng cố vị thế mới trên bản đồ tài chính toàn cầu.