Đơn vị đã không ngừng vươn lên trở thành một trong những lá cờ đầu của ngành Hải quan trong ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Trong quá trình 20 năm xây dựng và phát triển, Hải quan Đồng Nai đã từng bước khẳng định mình và ghi được những dấu ấn quan trọng trong quá trình phát triển. Ngay từ ngày đầu mới thành lập, Hải quan Đồng Nai đã xác định phải đặc biệt chú trọng công tác cải cách hành chính, hiện đại hóa Hải quan, tạo chặt chẽ, hiệu quả trong công tác quản lý của cơ quan hải quan và tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp.

Liên tục trong 20 năm kể từ khi đi vào hoạt động đến nay, Cục Hải quan Đồng Nai luôn nỗ lực nghiên cứu, phát triển các chương trình, phần mềm ứng dụng, mạnh dạn áp dụng những sáng kiến cải tiến để nâng cao hiệu quả quản lý và không ngừng vươn lên trở thành một trong những đơn vị tiên phong của ngành Hải quan trong ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.

Xác định nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng quyết định sự phát triển của đơn vị, ngay từ khi mới thành lập, Cục Hải quan Đồng Nai sớm chủ động xây dựng và thực hiện cơ chế tuyển dụng cán bộ công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, đảm bảo minh bạch trong tuyển dụng và gắn việc tuyển dụng phù hợp nhu cầu từng vị trí công tác theo đào tạo, chuyên môn.

Cục Hải quan Đồng Nai cũng đã xây dựng và triển khai chương trình phần mềm “Quản lý cán bộ kiểm tra hàng hóa” nhằm giám sát chặt chẽ việc làm của kiểm hoá viên cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chống buôn lậu và gian lận thương mại có hiệu quả. Triển khai chương trình phần mềm “Quản lý nhân sự” tại cơ quan nhằm quản lý chặt chẽ cán bộ công chức về đào tạo, chuyên môn nghiệp vụ, thời gian công tác từng bộ phận, luân chuyển..., phục vụ tốt công tác tổ chức, phân công, phân nhiệm và luân chuyển cán bộ.

Đồng thời, Cục còn triển khai ứng dụng chương trình phần mềm “Tra cứu quản lý chứng thư giám định” nhằm đưa vào quản lý toàn bộ chứng thư giám định từng lô hàng trong cơ sở dữ liệu phục vụ tra cứu áp mã số chính xác, thống nhất tránh thất thu thuế cho ngân sách.

Năm 1999, với sự quan tâm đầu tư của Tổng Cục, công trình trụ sở Cục Hải quan Đồng Nai hiện đại, khang trang phục vụ doanh nghiệp hiệu quả đã được hoàn thành và đưa vào sử dụng. Cục Hải quan Đồng Nai là đơn vị đầu tiên của tỉnh Đồng Nai và của hệ thống Hải quan xây dựng website để cung cấp thông tin, chế độ chính sách về hải quan cho doanh nghiệp.

Đây được xem là bước đột phá và mang lại động lực nhằm thúc đẩy quá trình cải cách hành chính tại đơn vị, qua đó thể hiện tính công khai, dân chủ và minh bạch trong các mặt hoạt động của Hải quan. Website Hải quan Đồng Nai từ khi được Bộ Văn hóa Thông tin cấp giấy phép đến nay đã có hơn 7,5 triệu lượt truy cập và được bổ sung các tiếng Trung Quốc, tiếng Anh phục vụ hiệu quả doanh nghiệp trong việc hỗ trợ, cung cấp thông tin về Hải quan...

Giai đoạn 2000 - 2013, Cục Hải quan Đồng Nai tiếp tục triển khai chương trình phần mềm “Quản lý công văn”; xây dựng và thực hiện thống nhất Quy chế lưu mẫu, lưu ảnh trong hồ sơ Hải quan; xây dựng và thực hiện Quy chế thu thập thông tin doanh nghiệp để áp dụng quản lý rủi ro trong miễn kiểm tra hàng hoá xuất nghập khẩu. Đây là những bước chủ động trong xây dựng nguồn thông tin làm cơ sở quyết định hình thức, tỷ lệ kiểm tra của Lãnh đạo Chi cục trong triển khai bước đầu Luật Hải quan mới ban hành.

Từ năm 2004 đến nay, Cục tiến hành ứng dụng công nghệ thông tin để thực hiện quản lý thanh lý thuế tờ khai sản xuất, xuất khẩu, thanh lý hợp đồng gia công bằng chương trình phần mềm. Qua đó, đã quản lý chặt chẽ các loại hình phức tạp và chiếm tỷ trọng cao tại đơn vị một cách hữu hiệu trong tình hình biên chế không tăng...

Đặc biệt, nhằm kịp thời tiếp nhận và giải đáp công khai, miễn phí các vướng mắc về chính sách, thủ tục Hải quan một cách rộng rãi, nhanh chóng, Cục Hải quan Đồng Nai đã xây dựng chuyên mục “Tư vấn thủ tục hải quan qua mạng” trên website để trả lời trực tuyến vướng mắc của các cá nhân, tổ chức trên phạm vi toàn quốc. Những năm qua, chuyên mục này đã giải đáp gần 13.000 câu hỏi của các tổ chức, cá nhân, góp phần tiết kiệm nhiều chi phí và thời gian cho doanh nghiệp.

Với tinh thần chủ động, Cục Hải quan Đồng Nai đã thực hiện xây dựng chương trình phần mềm “Cẩm nang tra cứu mã số thuế hàng hóa xuất nhập khẩu” để làm cơ sở áp mã số thuế chính xác, tránh khiếu nại phức tạp. Việc làm này đã phát huy hiệu quả trong quản lý nội bộ, khắc phục tình trạng cùng một mặt hàng lại được phân loại và tính thuế khác nhau tại cùng đơn vị. Mặt khác, đây còn là cơ sở cho các cán bộ nắm bắt được công việc khi luân chuyển, lãnh đạo từng đơn vị quản lý tốt trong quản lý thuế xuất nhập khẩu theo quy định.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan Đồng Nai còn xây dựng hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn chất lượng ISO 9001:2000 và được tổ chức chứng nhận chất lượng quốc tế độc lập của Anh quốc cấp Giấy chứng nhận quản lý theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000 từ năm 2006.

Không chỉ vậy, Cục còn là đơn vị hành chính nhà nước đầu tiên được cấp Giấy chứng nhận theo phiên bản mới ISO 9001:2008, thể hiện tinh thần đi đầu trong cải cách hành chính, thực hiện nghiêm kỷ cương, kỷ luật.

Từ thực tế mối quan tâm của các doanh nghiệp trong theo dõi và nhận lại tờ khai, Cục Hải quan Đồng Nai đã chủ động xây dựng chương trình tin học “Quản lý tờ khai luân chuyển” phục vụ quản lý và theo dõi luân chuyển tờ khai Hải quan từ khi đăng ký luân chuyển đến các bước nghiệp vụ và trả cho doanh nghiệp.

Việc ứng dụng đã thay thế hoàn toàn việc theo dõi, ghi chép thủ công nhưng giúp quản lý được chính xác. Chương trình cũng giúp ích cho cán bộ lãnh đạo đơn vị biết được lượng tờ khai hiện tồn đọng nhiều tại bộ phận nào để có biện pháp kiểm tra và xử lý kịp thời.

Năm 2007, Cục Hải quan Đồng Nai triển khai vận hành “Hệ thống giám sát tự động” để giám sát hàng hoá ra vào tại Chi cục Hải quan Long Bình Tân một cách chính xác, giảm nhân lực.

Đồng thời, thí điểm triển khai thực hiện: “Thu lệ phí Hải quan qua ngân hàng” thông qua hệ thống thanh toán EDC của Ngân hàng Thương mại cổ phần Quốc tế - VIB Bank. Qua kết quả việc triển khai không những đã giảm nhân lực thu nộp, ghi biên lai tạo văn minh công sở mà còn hạn chế việc thanh toán bằng tiền mặt.

Đặc biêt, Cục Hải quan đã triển khai sớm nhất hệ thống “chấm công bằng hệ thống nhận dạng vân tay” trong toàn đơn vị, qua đó nâng cao ý thức tổ chức, tự giác chấp hành kỷ luật trong công tác và tiến tới loại bỏ hoàn toàn bê trễ về thời gian của công chức trong thực thi công vụ. Khánh thành đưa vào sử dụng công trình Trung tâm dữ liệu – công nghệ thông tin xây dựng khang trang và hiện đại, tạo văn minh công sở theo tiến trình cải cách, hiện đại hoá.

Về công tác quản lý, đơn vị đã triển khai thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở “Xây dựng chương trình đánh giá năng lực cán bộ, công chức”, giúp cán bộ công chức tự học tập nâng cao trình độ và giúp đơn vị đánh giá cán bộ công chức chính xác, toàn diện trên các lĩnh vực nghiệp vụ, tin học, ngoại ngữ… phục vụ công tác tổ chức cán bộ hiệu quả nhất.

Triển khai chương trình “Đăng ký danh mục hàng hoá nhập khẩu miễn thuế trực tuyến” để áp dụng thí điểm trong quý IV/2009 thông qua kênh trực tuyến nhằm giải quyết thủ tục hành chính nhanh chóng, giảm chi phí và thời gian đi lại của doanh nghiệp và hạn chế tiêu cực do tiếp xúc trực tiếp giữa cán bộ công chức và doanh nghiệp.

Khởi công xây dựng địa điểm kiểm tra hàng hoá tập trung tại Khu công nghiệp Gò Dầu phục vụ việc thông quan nhanh chóng hàng hoá tại khu vực Long Thành.

Từ đầu tháng 02/2010, đơn vị đã triển khai đưa vào ứng dụng chương trình “Đăng ký danh mục hàng hoá nhập khẩu miễn thuế trực tuyến” để tạo thuận lợi và hạn chế tiêu cực thông qua tiếp xúc trực tiếp với doanh nghiệp. Chương trình đã được Tổng cục Hải quan đưa vào đề tài nghiên cứu khoa học năm 2010.

Những năm 2011, 2012 Cục Hải quan Đồng Nai liên tục xây dựng các chương trình như “Tra cứu biểu thuế xuất nhập khẩu” có nội dung tham khảo các mức thuế suất được điều chỉnh thay đổi theo từng giai đoạn, hạn chế việc phải tra cứu nhiều dẫn đến sai sót.

Xây dựng và triển khai chương trình “Đăng ký làm việc trực tuyến” nhằm phục vụ doanh nghiệp khi cần liên hệ công tác. Triển khai áp dụng chương trình “Theo dõi quyết định hoàn thuế, không thu” nhằm tự động hóa việc cấp số tất cả các quyết định hoàn thuế, không thu, miễn thuế toàn cơ quan.

Tiếp tục triển khai thu lệ phí hải quan qua ngân hàng và thực hiện tự động chuyển vào Kho bạc Nhà nước theo từng tài khoản hàng tháng về lệ phí, tiền ấn chỉ và các loại phụ thu, đồng thời thống nhất thực hiện ghi biên lai lệ phí theo tháng cho các doanh nghiệp làm thủ tục tại các Chi cục trực thuộc dựa trên dữ liệu hệ thống thanh toán EDC của Ngân hàng VIB.

Xây dựng và triển khai chương trình “Quản lý kho ngoại quan” tập trung cấp Cục, mang lại hiệu quả thiết thực trong việc hỗ trợ khai báo hợp đồng, danh mục hàng hóa, tra cứu thống kê và báo cáo giúp giảm thiểu hồ sơ giấy tờ, thời gian làm thủ tục của doanh nghiệp và thời gian xử lý của công chức hải quan.

Xây dựng và triển khai chương trình “Quản lý biên bản bàn giao” nhằm đáp ứng yêu cầu theo dõi, quản lý, kiểm tra các biên bản bàn giao tờ khai các đơn vị trực thuộc.

Cùng với đó, Cục phối hợp với công ty phần mềm xây dựng và áp dụng chương trình “Quản lý văn bản, hồ sơ công việc doanh nghiệpa-Office” giai đoạn nâng cao. Chương trình đã hỗ trợ tích cực trong việc luân chuyển văn bản, hồ sơ và phiếu chuyển chỉ đạo công việc của Ban Lãnh đạo Cục với các phòng ban chức năng; đồng thời, giúp lãnh đạo đơn vị quản lý chi tiết tình hình phân công, giải quyết công việc đến từng công chức thừa hành.

Năm 2013, Cục Hải quan Đồng Nai tiếp tục triển khai thực hiện Dự án hiện đại hoá thu nộp ngân sách giữa các đơn vị ngành Tài chính và ngân hàng, ký “Thoả thuận hợp tác phối hợp thu thuế” với 12 ngân hàng, gồm: BIDV, Vietinbank, MBbank, Vietcombank, Agribank, VIB, Techcombank, Eximbank, Maritimebank, VPBank, HD Bank và MHB.

Đồng thời, ra mắt hoạt động “máy soi container” tại Địa điểm kiểm tra hàng hóa tập trung ICD Tân Cảng- Long Bình, do Chi cục Hải quan Long Bình Tân quản lý. Tạo điều kiện thuận lợi lớn cho cơ quan hải quan cũng như cộng đồng doanh nghiệp trong việc rút ngắn thời gian kiểm tra, thông quan hàng hóa; góp phần thực hiện hiệu quả công tác cải cách, hiện đại hóa hải quan.

Cũng trong thời gian này, Cục Hải quan Đồng Nai đã tổ chức ra mắt hoạt động Đội Nghiệp vụ 3, thuộc Chi cục Hải quan Long Thành, trực tiếp làm thủ tục hải quan cho các doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Long Đức - công trình liên doanh giữa ba tập đoàn kinh tế lớn của Nhật Bản và doanh nghiệp của Đồng Nai; qua đó, giúp cho hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp trong Khu công nghiệp thuận lợi hơn, thu hút đầu tư vào Khu công nghiệp Long Đức cũng như vào tỉnh Đồng Nai, góp phần vào công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá của Việt Nam.

Đáng chú ý là thời gian này, Cục Hải quan Đồng Nai đã chủ động tổ chức các lớp đào tạo sâu rộng về Hệ thống VNACCS/VCIS cho tất cả cán bộ, công chức trong cơ quan và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, doanh nghiệp khai thuê trên địa bàn. Tính đến cuối năm 2013, đã có 100% doanh nghiệp trên địa bàn áp dụng sử dụng chữ ký số trong khai báo Hải quan, tạo điều kiện cần thiết cho việc áp dụng chính thức Hệ thống VNACCS/VCIS vào tháng 4/2014.

Những việc làm trên tuy nhỏ và thầm lặng, nhưng sự bền bỉ đó đã chuyển hóa thành những nội dung thiết thực phục vụ cho mục tiêu cải cách và hiện đại hóa hải quan mà tập thể lãnh đạo và cán bộ, công chức Cục Hải quan Đồng Nai không ngừng thực hiện suốt chặng đường 20 năm qua.

Phát huy những kết quả đạt được trong thời kỳ đổi mới, Cục Hải quan Đồng Nai đã vạch kế hoạch nỗ lực hơn nữa trong công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân; phấn đấu đưa phương châm “Chuyên nghiệp - Minh bạch - Hiệu quả” của Ngành trở thành hiện thực, hoàn thành tốt hơn nữa nhiệm vụ được giao và luôn xứng đáng với danh hiệu cao quý Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.